Kraam, kind, jeugd in de samenleving

• Verpleging kind
• MBO
• Studiejaar 3

Kraam, kind, jeugd in de samenleving

Thema 12

Inleiding

De afgelopen jaren zijn er veel veranderingen geweest in de zorg die consequenties hebben voor de zorg van de zwangere, de barende, de kraamvrouw, de pasgeborene en het zieke kind.

De maatschappij is voortdurend in beweging en ontwikkelt zich in een razend tempo met allerlei zorgvragers met allemaal hun eigen gebruiken en gewoonten. Ook medisch en technologisch gezien is er sprake van nieuwe ontwikkelingen. Zorgverleners hebben ook te maken met wijzigingen op het gebied van wet- en regelgeving.

Dat leidt soms tot de vraag tot hoever ontwikkelingen moeten gaan en in hoeverre je gehoor moet geven aan wensen van zorgvragers of aan die van ouders in het geval van een kind. Dit levert een aantal levensvragen op waar zorgverleners met elkaar over praten; ethische dilemma's.

Wat is een ethisch (of moreel) dilemma?

Ethisch/moreel dilemma

Een moreel (of ethisch) dilemma ontstaat als er een botsing is tussen verschillende morele waarden. Het kiezen voor de ene waarde gaat dan ten koste van de andere waarde.

Ethiek en kindergeneeskunde

Een voorbeeld van een groot ethisch dilemma is doorgaan of stoppen met de behandeling van pasgeborenen. In de beroepsgroep van kinderartsen en verpleegkundigen rezen grote vragen, die ook ouders bezighielden: ‘Is doorgaan met medisch handelen zinvol als er vervolgens een zwaar gehandicapt kind ontstaat?’, of ‘Is het ethisch verantwoord zo’n kind te laten sterven?’ Wie bepaalt of het leven van een gehandicapt kind zinvol of draaglijk is? Hoe strikt is de grens van levensvatbaarheid? Wat te doen als een baby net een paar dagen voor de grens van levensvatbaarheid geboren wordt?

Ethische vraagstukken: 

moreel beraad

Ethische dilemma’s kom je als verpleegkundige vaak tegen tijdens je dagelijks werk. Er zijn grote en kleine dilemma’s. Grote dilemma’s zoals het dilemma over levensvatbaarheid van baby’s, het wel of niet kans op overleven geven als een kind net onder de grens van levensvatbaarheid zit. Over dit soort dilemma’s wordt op allerlei niveaus nagedacht. Jij als verpleegkundige hebt hier ongetwijfeld ook een mening over, maar je mag nooit zelf beslissen.

 

In je dagelijkse werk als verpleegkundige kun je ook kleine dilemma’s tegenkomen, zoals een zwangere die naar buiten gaat om een sigaretje te roken of wat te doen als een Turkse familie met vijftien personen op bezoek is, terwijl moeder zojuist bevallen is en haar kindje nog niet heeft vastgehouden?

Ethische vraagstukken: 

moreel beraad

Ethische dilemma’s overkomen je, je handelt en neemt de leiding in dergelijke situaties. Achteraf denk je misschien: was dit wel de goede manier, hoe zouden collega’s hebben gehandeld in dezelfde situatie? Moreel beraad geeft verpleegkundigen de mogelijkheid hun casus te bespreken en met collega’s van gedachten te wisselen. Moreel beraad is een instrument om een gestructureerde vergadering uit te voeren met een opgeleide gespreksleider. Het doel is gelijkwaardige uitwisseling van ideeën, zonder dat iemand gelijk hoeft te krijgen of dat er per se sprake moet zijn van overeenstemming. In veel ziekenhuizen is moreel beraad ingevoerd om verpleegkundigen met elkaar in gesprek te laten gaan. Ook op artsenniveau kan moreel beraad worden toegepast maar soms sluiten artsen zich bij het verpleegkundig beraad aan

Moreel beraad: opdracht

1. Zoek een artikel of video over een ethisch dilemma.

2. Beschrijf in jouw eigen woorden waar het dilemma over gaat.

3. Zoek informatie over het onderwerp van jouw gekozen dilemma en de verschillende aspecten die meespelen in het dilemma.

4. Belicht deze verschillende aspecten (de voors en tegens van het dilemma); doe dit per discipline/betrokkene: verpleegkundige, ouder, kinderarts, psycholoog, maatschappelijk werker, pedogoog. 

• Verwerk bovenstaande vragen in een verslag. Neem het artikel of video hierin op. Vermeld de bronnen. 
• Maak een presentatie van jouw verslag en presenteer deze aan de groep.