Palliatieve en terminale zorg in het ziekenhuis

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Palliatieve en terminale zorg in het ziekenhuis

Leerdoelen

1. Korte opfriscursus palliatieve zorg en terminale zorg
2. Palliatieve en terminale zorg in het ziekenhuis
3. Ethische dilemma's en moreel beraad

Verschil palliatief en terminaal

Palliatieve en terminale zorg in het ziekenhuis

Van oorsprong weinig aandacht voor palliatieve zorg in het ziekenhuis -> waarom?

Wat betekende dit voor de zorgverlening op afdelingen?

Gelukkig gaat het steeds beter

• Landelijke netwerken palliatieve zorg
• Bij- en nascholing voor verpleegkundigen en artsen 
• Aandachtsvelders palliatieve zorg
• Palliatieve consultteams in ziekenhuizen 

Al met al steeds meer bewustwording voor het belang van palliatieve zorg

Stelling

'De meeste patiënten in het ziekenhuis zijn palliatief'

Mogelijkheden in het ziekenhuis

• Consult palliatief team
• Wensen patiënt en familie
• Pijnstilling (morfine)
• Palliatieve sedatie (midazolam)
• Waakkoffer 
• Koppelbed
• Nazorg

Ethische dilemma's rondom palliatieve zorg en overlijden

Hebben jullie hier zelf ervaringen mee?

Voorbeelden

Familie van patiënt met ondragelijke pijnklachten wil vanuit geloofsovertuiging geen palliatieve sedatie

Voorbeelden

Patiënt met aanhoudende hematurie zonder behandelopties wordt vanuit hospice teruggestuurd naar ziekenhuis omdat verpleegkundigen daar niet willen spoelen

Voorbeelden

Ongeneeslijk zieke patiënt en familie willen koste wat kost door met intensieve behandeling in de hoop op een wonder

Moreel beraad

Een middel om een zo goed mogelijke oplossing te vinden voor ethische dilemma's

We houden een moreel beraad

Rollen worden verdeeld: patiënt, familie, verpleegkundige, arts

1. Beschrijf het dilemma.

2. Verken de perspectieven van alle betrokkenen.

3. Formuleer de morele vraag.

4. Zoek naar handelingsopties.

5. Weeg de handelingsopties af.

6. Maak een keuze en motiveer deze.

7. Evalueer de uitkomst.

Leerdoelen

1. Korte opfriscursus palliatieve zorg en terminale zorg
2. Palliatieve en terminale zorg in het ziekenhuis
3. Ethische dilemma's en moreel beraad