Literatuur 1900-1940 les 5

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Literatuur 1900-1940

Lees minimaal één boek uit deze periode. Tijdens het mondeling wordt zowel naar deze periode als naar de link van je roman met een stroming gevraagd.

Stromingen

Expressionisme= het weergeven van de eigen ervaringen. Expressionisten schilderden hartstochten.

Dadaïsme

Dadaïsme

• Geen vertrouwen in de samenleving. 
• Heftige tegenbeweging. Anti-alles.
• Maakten geen "kunst". 
• Braken met literaire tradities.

Paul van Ostaijen

• Leefde kort maar krachtig.
• Collagetechniek in gedichten.
• Gedichten zijn 'autonome taalbouwsels'.
• Dadaïsme:

1. mengvormen van beeldende kunst, poëzie, theater en grafisch ontwerp.
2. opzettelijk ondergraven van de algemeen geaccepteerde standaarden.

Neo-Romantiek

Niet gelukkig in de wereld waarin zij leefden. Vlucht uit de samenleving (crisis en oorlog).
Schrijvers: Nescio, Schlauerhoff, Van Schendel

§65 Nescio

Nescio

• Nescio (pseudoniem van J.H.F. Grönloh)
   
• Schrijver van De uitvreter. Titaantjes. Dichtertje (1911- 1915), 
• T.t.v. Nieuwe zakelijkheid (rond 1932- 1935) geherwaardeerd.
• De verhalen pasten veel beter bij die stijl: nuchter, spottend, cynisch.
• Nescio stond op het kantelpunt van de oude samenleving en de nieuwe.

Het werk van Nescio wordt al tientallen jaren gezien als een van de belangrijkste oeuvres van de Nederlandse literatuur. Zijn stijl en zijn manier van schrijven waren anders dan wat het Nederland van bijna een eeuw geleden gewend was. Hoewel er in eerste instantie weinig waardering voor zijn werk was, begonnen mensen naarmate de jaren verstreken en hun denkbeelden veranderden steeds meer interesse te krijgen voor het werk van Nescio.

www.bnnvara.nl

§61 Martinus Nijhoff

Martinus Nijhoff

• Nederlandse dichter (1894-1953)
• Begon als traditionele, romantische dichter
• In 1934 verscheen de bundel Nieuwe gedichten. 
• Nieuw was dat deze gedichten over gewone dingen gaan en in gewone taal zijn geschreven. Daarom horen deze gedichten tot het Modernisme.

Nieuwe Zakelijkheid

Scrhrijvers werden sterk beïnvloed door:
De Stijl, Bauhaus, Kubisme, Rietveld, Mondriaan

en.wikipedia.org

In Nederland Nieuwe Zakelijkheid (jaren 20/30)

Bauhaus (jaren 20, Duitsland)

• Grote invloed!
• Functionalisme: functie boven inhoud
• Strakker vormgegeven!

Literatuur

• Rustiger vaarwater, andere toon
• Poésie parlante (versus …?) ofwel parlando-poëzie
• Politiekgericht, kritisch (brochures) engagement!

Kubisme

Rietveld

Piet Mondriaan

Neo-romantiek

Modernisme

Nieuwe zakelijkheid

Ontvluchten van werkelijkheid

Vrije expressie gevoelens

Sober en functioneel

combineer de literaire stroming en de uitleg

neoromantiek

expressionisme

De nieuwe zakelijkheid

modernisme

vluchten uit de werkelijkheid als reactie op alle technologische ontwikkelingen

strakke architectuur - korte, zakelijke zinnen - objectief taalgebruik

uiting geven aan wat je ervaart; niet wat je ziet in eigen, subjectieve werkelijkheid

stream of consciousness: associatieve en warrige gedachten. Onzekere mens in onzekere wereld

Aan de slag!

Balansverslag is ingeleverd!

Je werkt aan je portfolio.

Hierin staan de 4 verwerkingsopdrachten, zie leeslijst in de classroom.