B2 het spijsverteringsstelsel bvj 2022

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Begintaak

Teken GROOT op je blaadje het verteringsstelsel

en benoem de verschillende organen die je hebt getekend

(zonder in je boek te kijken)

B5 Het verteringsstelsel van de mens

Doelstelling

Je moet de organen van het verteringsstelsel kunnen noemen met hun functies en kenmerken

Je moet de verteringssappen kunnen noemen met hun functies

Noem zo veel mogelijk organen in het verteringsstelsel

Verteringsstelsel

Door welk van deze organen van het verteringsstelsel loopt geen voedsel, maar spelen wel een belangrijke rol in het verteringsproces?

Wat is vertering precies?

Verteren is ....... 

Het kleiner maken van te grote voedingsstoffen,

zodat zij kunnen worden opgenomen in de darmwand.

Voedingsstoffen die verteerd moeten worden 

(kleiner maken):

Eiwitten

Vetten

(grotere) koolhydraten

Voedingsstoffen die NIET worden verteerd 

(al klein genoeg):

Vitamines

Mineralen (= zouten)

Water

Mono-sacharides

Mechanische v Chemische vertering

Mechanische vertering: Kleiner maken en mengen van ingeslikt voedsel. Belangrijk: zorgt voor oppervlaktevergroting!!

Chemische vertering: Verkleinen van macromoleculen (de voedingsstoffen)  tot monomeren met behulp van enzymen.

Mondholte

De holte bij je mond

Gebit > kauwen

Speekselklieren > speeksel

Waarom kauwen we eten?

Mechanische vertering (kauwen) zorgt voor oppervlaktevergroting

Met mechanische vertering bedoelen we...........

1. vertering door enzymen
2. Vertering door verteringssappen
3. Vertering door bacterien
4. Kauwen van voedsel met je gebit en kneden, mengen van de voedselbrij door de darmperistaltiek

Verteringssappen

Vertering gebeurt met verteringssappen. Die verteringssappen worden gemaakt in de verteringsklieren:

Verteringssappen bevatten enzymen

Chemische vertering zorgt ervoor dat stoffen in je voedsel steeds verder worden afgebroken in kleinere/andere stoffen

Slikreflex

Als je slikt:

* Huig sluit de neusholte af

* Strotklep sluit de luchtpijp af

Strotklepje

Slokdarm

Luchtpijp

huig en strotklep

Darmperistaltiek

Darmperistaltiek

Voor darmperistaltiek gebruik je de volgende spieren......

1. Alleen de lengtespieren
2. Alleen de buikspieren
3. Zowel de lengte- als de kringspieren
4. doen de bacteriën

Slokdarm en maag

De maag

in de maag

Je slokdarm voert het voedsel naar de maag, er is alleen een kringspier tussen slokdarm en maag.

De maagsapklieren maken maagsap: enzym , zoutzuur en slijm 

De uitgang bestaat uit een kringspier, de maagportier.

Twaalfvingerige darm

lever

Gal

Wordt gemaakt in de lever
Wordt bewaard in de galblaas

Maakt vetdruppeltjes klein=
emulgeren

Alvleesklier

De alvleesklier maakt alvleessap

Alvleessap (met verschillende enzymen) komt in de twaalfvingerige darm bij het voedsel

In je darmen

Darmen

Darmen

Voedingsvezels

Dikke darm

Darmflora

Endeldarm

https:

Welk orgaan maakt GEEN verteringsenzymen aan?

1. de speekselklieren
2. de maag
3. de dunne darm
4. de lever

Door darmperistaltiek wordt de voedselbrij voortgeduwd

1. Goed
2. Fout

Voor darmperistaltiek gebruik je de volgende spieren......

1. Alleen de lengtespieren
2. Alleen de buikspieren
3. Zowel de lengte- als de kringspieren
4. doen de bacteriën

Met mechanische vertering bedoelen we...........

1. vertering door enzymen
2. Vertering door verteringssappen
3. Vertering door bacterien
4. Kauwen van voedsel met je gebit en kneden, mengen van de voedselbrij door de darmperistaltiek

Enzymen zorgen voor de chemische en mechanische vertering

1. Goed
2. Fout

De maagportier is een kringspier en sluit de toegang van de maag naar de twaalfvingerige darm af

1. Goed
2. Fout

Lever produceert gal en de gal wordt tijdelijk opgeslagen in de galblaas

1. Goed
2. Fout

Doelstelling

Je moet de organen van het verteringsstelsel kunnen noemen met hun functies en kenmerken

Je moet de verteringssappen kunnen noemen met hun functies

Verteringsenzymen om eiwitten te verteren

Maag - Pepsine - knipt een eiwit in grote stukken

Twaalfvingerige darm - Trypsine -  lange polypeptiden

Twaalfvingerige darm - Peptidasen -  korte polypeptiden

Dunne darm - Peptidasen -  di- en tripeptiden

Dunne darm - Peptidasen - aminozuren  

binas!!

Verteringsenzymen

• Mond: speeksel met amylase
• Maag: maagsap en pepsinogeen wordt pepsine
• Twaalfvingerige darm: gal van de lever, alvleessap met trypsine, peptidasen, amylase, lipase
• Dunne darm: darmsap met maltase, sacharase, lactase, peptidasen