Paragraaf 2.1 ,2.3 & 2.5

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

GROEPSVORMING

Paragraaf 2.1

Na deze les weet je ...

• ... wat het hoofdconcept binding inhoudt.
• ... welke verschillende typen bindingen mensen kunnen hebben.
• ... wat het kernconcept groepsvorming inhoudt.
• ... hoe het proces van in- en uitsluiting werkt.
• ... wat sociale controle inhoudt.
• ... wat het verschil tussen stereotypen en vooroordelen zijn.

BINDING

Binding verwijst naar de relaties en onderlinge afhankelijkheden:

• Tussen mensen in een gezin of familie;
• Tussen leden van een groep;
• In de maatschappij;
• Op het niveau van de staat.

Bijvoorbeeld: Nederland voelen zich verbonden doordat we allemaal Nederlands spreken en dezelfde cultuur hebben.

Met wie voel jij je verbonden?

Affectieve binding

Emotionele binding. Affectieve bindingen verwijzen naar gevoelens om ergens bij te horen.

Met wie heb jij een affectieve binding?

Cognitieve binding

Bindingen en afhankelijkheden die te maken hebben met de overdracht en verwerving van kennis.  

 

Met wie zou jij een cognitieve binding kunnen hebben?

Economische binding

Binding die te maken heeft met werk, geld en met goederen die nodig zijn voor het bestaan.

Geef een voorbeeld van een economische binding

Politieke binding

Bindingen die te maken hebben met zaken die geregeld moeten worden op het gebied van bijvoorbeeld onderwijs en zorg.

Dit zijn zaken die door de overheid geregeld worden op basis van de wet.

GROEPSVORMING

Bindingen die tussen meer dan twee mensen tot stand komen, doordat ze elkaar beïnvloeden en gemeenschappelijke waarden en normen ontwikkelen.

VORMEN VAN EEN GROEP

Bij groepsvorming bestaat een groep nog niet, deze wordt gevormd.

Bindingen kunnen leiden tot groepsvorming, bijvoorbeeld als:

• Ze iets met elkaar delen (zoals: hobby of interesse)
• Ze dezelfde waarden hebben (zoals: geloof)
• Ze dezelfde belangen hebben (zoals: werknemers)
• Ze gelijke ervaringen hebben (zoals: soldaten)

Sociale controle

Wanneer mensen anderen ertoe of dwingen om zich te houden aan de normen van de groep.

Informele sociale controle

Dit vindt plaats wanneer groepsleden elkaar wijzen op de waarden en normen van de groep.

Formele sociale controle

Dit vindt plaats wanneer mensen vanuit hun beroep of functie anderen op de regels wijzen.

SOCIALE COHESIE

Paragraaf 2.3

NA DEZE LES WEET JE ...

• ... wat het kernconcept sociale cohesie inhoudt.
• ... welke factoren de samenleving bijeen houden.
• ... wat de negatieve kanten van sociale cohesie zijn.

SOCIALE COHESIE

Het aantal en de kwaliteit van de bindingen die mensen in een ruimer sociaal kader met elkaar hebben, het gevoel een groep te zijn, lid te zijn van een gemeenschap, verantwoordelijkheid voelen voor elkaars welzijn en een beroep op anderen kunnen doen.

WAT HOUDT DE SAMENLEVING BIJEEN?

Drie antwoorden op deze vraag:

1. Gedeelde normen en waarden
2. Wederzijdse afhankelijkheid
3. Dwang

GEDEELDE NORMEN EN WAARDEN

Ook wel saamhorigheidsbesef.

• Hoe worden deze gedeelde waarden en normen overgedragen?
• Waarom leiden deze ertoe dat de samenleving bijeen blijft?

WEDERZIJDSE AFHANKELIJKHEID

Mensen zijn met elkaar verbonden en van elkaar afhankelijk.

• Welke type bindingen hebben we?
• Waarom leidt het streven naar eigenbelang tot meer wederzijdse afhankelijkheid?

DWANG

Opgelegde vorm van binding.

• Is er alleen sprake van dwang in een dictatuur of ook in een democratie?

Mensen voelen zich met elkaar verbonden

1. Sociale cohesie
2. Socialisatie
3. Sociale controle
4. Identiteit

Waarom kan sociale cohesie ook negatief zijn?