2.4: Zure en basische oplossingen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

H2.4 Zure en basische oplossingen

Een zeepmolecuul bestaat uit een ‘kop’ en een ‘staart’.
Welke opmerking is juist?

1. De hydrofiele staart zit het liefste in vet of olie.
2. De hydrofiele staart zit het liefste in water.
3. De hydrofobe staart zit het liefste in vet of olie.
4. De hydrofobe staart zit het liefste in water.

In sommige delen van Nederland is het leidingwater erg hard. Wat is de naam van de stof die het water hard maakt?

1. ammonia
2. citroenzuur
3. kalk
4. mierenzuur

Bente vindt het belangrijk om er aantrekkelijk uit te zien. Om haar huidmooi en schoon te houden, gebruikt ze een crème. Crème is een mengsel.
Geef de drie hoofdbestanddelen van crème.

In tandpasta voor extra witte tanden zit een extra hoeveelheid calciumpyrofosfaat, dat als schuurmiddel werkt. Waarvoor zorgt het toevoegen van een schuurmiddel in tandpasta?

1. helpen bij het oplossen van vetresten
2. het polijsten van de tanden
3. het verwijderen van talg
4. het verwijderen van suiker

Natuurlijke zeep

Kunstmatige zeep

Je kunt..

• ..van een aantal bekende oplossingen aangeven of ze zuur of basisch zijn.
• ..eigenschappen en toepassingen van zure en basische oplossingen noemen.
• ..het verband beschrijven tussen de concentratie van zure &basische oplossingen en de pH.
• ..via een indicator bepalen of de oplossing zuur, basisch of neutraal is.
• ..veilig werken met chemicaliën met het gevarensymbool ‘niet mengen’.

Zure oplossingen

• Dit zijn zuren opgelost in water. b.v azijn, cola, maagzuur

• Zuren hebben een etsende werking, ze kunnen metalen aantasten. 
• Je kan er  kalkaanslag mee verwijderen.
• Vaak zijn zuren corrosief en schadelijk. 

Basische oplossingen

• Het tegenovergestelde van zuren zijn basen (in scheikunde).
• Als!!!!! je die zou proeven dan smaken ze een beetje zeepig.
• Voorbeelden zijn groene zeep, ammoniak en soda.
• Je kan er goed mee ontvetten, ze zijn irriterend voor je huid

Neutrale oplossingen

Iets wat geen zuur of base in water is noemen we neutraal. 

Voorbeelden hiervan zijn gedestilleerd water, keukenzout in water opgelost en bijvoorbeeld alcohol opgelost in water.

pH

De pH hangt af van twee dingen:

Het soort zuur of base dat opgelost is: zeepsop is minder basisch dan bijvoorbeeld bleek

De concentratie van dat zuur of die base: bijvoorbeeld citroenzuur in water, hoe meer je toevoegt hoe zuurder je glas water wordt

Indicatoren

Een indicator kan bepaalde stoffen aantonen. 

Schema

Indicator	Zuur	Neutraal	Basisch
Rood lakmoespapier	Rood	Rood	Blauw
Blauw lakmoespapier	Rood	Blauw	Blauw
Rodekoolsap	Rood/roze	Paars	Blauw/groen/geel
Fenoftaleïne	Kleurloos	Kleurloos	Paars/roze

Universeel indicatorpapier

Concentratie en pH

De pH/zuurgraad zegt iets over de mate van 'zuurheid'

Hoofdstuk 2. Water

§2.4 Zure en basische oplossingen 

0

Karel wil de witte aanslag van zijn douchekop verwijderen

Welk schoonmaakmiddel kan hij het beste gebruiken?

1. ammonia
2. dreft
3. gootsteenontstopper
4. WC-Eend

Met lakmoes papier kun je de pH nauwkeurig bepalen

1. juist
2. onjuist

Eline verdunt azijn met water. Wat gebeurt er met de pH-waarde van de azijn?

1. de pH wordt groter
2. de pH wordt kleiner
3. de pH verandert niet

Hoeveel doelen beheers jij?

13

Aan de slag!

NU: Lezen §2.4 (blz. 98 t/m 102)

Daarna maken opdracht 1, 2, 3 en 4

HUISWERK 

Basis: 5, 6, 9, 10 en 11

Extra ondersteuning: 7 en 8

Extra uitdaging: 12 en 13

Hoofdstuk 2. Water

§2.4 Zure en basische oplossingen