Les 1 De tegenwoordige tijd

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Les 1 taalverzorging

De tegenwoordige tijd

DOEL

- je weet hoe je de persoonsvorm vindt

- je kent de stam van een werkwoord

- je kunt de persoonsvorm in de tt goed spellen

spelling van de persoonsvorm in 

de tegenwoordige tijd (tt)

PERSOONSVORM VINDEN

1. Verander de zin van tijd. Het werkwoord dat verandert is de persoonsvorm

Bijvoorbeeld:

- Ik fiets naar school

- Ik fietste naar school

Verander de zin van tijd:
Ik loop naar de bakker.

Wat is de persoonsvorm in:
Ik loop naar de bakker.

Verander de zin van tijd:
Ik koop een zak met bruine broodjes.

Wat is de persoonsvorm in:
Ik koop een zak met bruine broodjes.

PERSOONSVORM VINDEN

2. Maak de zin vragend. Het werkwoord dat vooraan komt te staan is de persoonsvorm

Bijvoorbeeld:

- Ik fiets naar school

- Fiets ik naar school?

Maak de zin vragend:
Ik was in het winkelcentrum

Wat is de persoonsvorm in:
Ik was in het winkelcentrum

De STAM van een werkwoord

De stam van een werkwoord vind je door van het hele werkwoord -en af te halen; wat je overhoudt, is de stam.

Bijvoorbeeld:

worden - en = word

leiden - en = leid

houden -en = houd

De STAM van een werkwoord

Soms ziet de stam van het werkwoord er gek uit

Kijk maar:

geloven - en = gelov

reizen - en = reiz

lopen - en = lop

De STAM van een werkwoord

Als je het woord moet schrijven, pas je de stam aan

naar de ik-vorm

Kijk maar:

geloven - en = gelov - de ik-vorm = geloof

reizen - en = reiz - de ik-vorm = reis

lopen - en = lop - de ik-vorm = loop

Wat is de stam / ik-vorm van
vinden

Wat is de stam van het werkwoord:
verven

Wat is de stam van het werkwoord:
verhuizen

De persoonsvorm spellen in de

tegenwoordige tijd

Als de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd staat,

zijn er maar drie mogelijkheden

1. STAM

Enkelvoud ik-vorm of jij erachter:

schrijf alleen de stam

ik loop

ik fiets

ik praat

ik vind

loop jij

fiets jij

praat jij

vind jij

2. STAM + T

Enkelvoud andere vormen:

schrijf de stam + t

jij loopt

hij fietst

zij praat

Fred vindt

3. HELE WERKWOORD

Meervoud:

schrijf het hele werkwoord

wij lopen

zij fietsten

jullie praten

Fred en Laurien vinden

Welke regel pas je toe bij:
de ik-vorm

1. STAM
2. STAM + T
3. HELE WERKWOORD

Welke regel pas je toe bij:
jij achter het werkwoord

1. STAM
2. STAM + T
3. HELE WERKWOORD

Welke regel pas je toe bij:
de het-vorm

1. STAM
2. STAM + T
3. HELE WERKWOORD

Welke regel pas je toe bij:
jullie

1. STAM
2. STAM + T
3. HELE WERKWOORD

Schrijf de juiste vorm op:
Vera (lopen) naar huis

Schrijf de juiste vorm op:
Tom en Jerry (rennen) door de tuin

Schrijf de juiste vorm op:
(Geven) jij de ketchup aan mij

Schrijf de juiste vorm op:
Mijn oma (braden) een stukje vlees

Schrijf de juiste vorm op:
Jij (kletsen) heel graag met mij

Schrijf de juiste vorm op:
Kees (branden) zijn vingers aan de pan

Ik (beantwoorden) de e-mail.

(Luisteren) het kind goed?

Jaap (wandelen) veel op vakantie.

(verhuizen)
Eric ........ de spullen naar een nieuwe werkplek.

(besteden)
Edward .......... veel aandacht aan de opmaak van teksten.

(aanvaarden, houden)
Ik ......... dit compromis, mits jij je vanaf nu aan de afspraken ......... .

GELEERD?

- je weet hoe je de persoonsvorm vindt

- je kent de stam van een werkwoord

- je kunt de persoonsvorm in de tt goed spellen

spelling van de persoonsvorm in 

de tegenwoordige tijd (tt)

Maak nu zelfstandig opdracht 3, 4 en 5
op blz. 43 - 45 uit werkboek A.

In de tegenwoordige tijd zijn er drie vormen van een werkwoord:  

- de ik-vorm, 

- de ik-vorm +t,

- het hele werkwoord. 

Het hele werkwoord gebruik je altijd voor de meervoudsvormen (Wij, jullie en zij). 

Klik op een 'hotspot' bij het onderdeel waar je uitleg over wilt of waar je aan wilt werken.

Hoe vind ik de persoonsvorm?

Je voert de tijdproef of getalproef uit: je zet de zin in een andere tijd of  je verandert het aantal (getal) in de zin.

Is het nog niet helemaal duidelijk? Kijk dan dit filmpje. Gebruik wel oordopjes!

https://www.youtube.com/watch?v=j2nLiDxUwiA

(Let op: in het filmpje worden 3 manieren genoemd, namelijk ook de vraagzin. Deze gebruiken wij bij voorkeur niet.)

Wat zijn werkwoordsoorten?

We kennen 3 werkwoordsoorten: persoonsvorm, voltooid deelwoord en infinitief.

Hoe vind je het voltooid deelwoord?

Een voltooid deelwoord begint met ge-, be-, ver-, her- of -ont.

Het eindigt meestal op een D of een T, en soms op -en.

Een voltooid deelwoord kan nooit het enige werkwoord in de zin zijn. Er zit altijd óók een vorm van worden, hebben of zijn in de zin.

Werkwoordsoorten

Wat is de infinitief?

Het hele werkwoord. Bijvoorbeeld: fietsen, werken, aansporen, indienen, verzoeken, antwoorden, ...

Kun je er zelf nog een paar bedenken?

Let op: deze werkwoorden kunnen ook als persoonsvorm tegenwoordige tijd voorkomen in het meervoud.

Spelling persoonsvorm

De regels

Je hebt vastgesteld dat het werkwoord waar het om gaat, een persoonsvorm is. Vervolgens kijk je naar de tijd: is het tegenwoordige tijd of verleden tijd?

Tegenwoordige tijd: ik-vorm / ik-vorm + t / hele werkwoord

Verleden tijd: verlengproef/'t kofschip.

Kijk op het blad Werkwijzer Werkwoordspelling (ook te vinden in Showbie).

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

https://www.berktekst.nl/voorbeeld-pagina/persoonsvorm/persoonsvorm-tt-01/ (klik bovenaan op werkwoordspelling > persoonsvorm, daar staan nog meer oefeningen (TT 01 t/m 07).

Persoonsvorm verleden tijd

https://www.berktekst.nl/voorbeeld-pagina/persoonsvorm/persoonsvorm-vt-01/ (klik bovenaan op werkwoordspelling > persoonsvorm, daar staan nog meer oefeningen (VT 01 t/m 06).