VP theorie blok 2.1/2.2 stoma en hechten & wonddrains

• verpleegkunde theorie
• MBO
• Studiejaar 2

Lesdoelen

• stomazorg theorie
  
• zelfstandig aan de gang  aan de  hand van vragen en vilans protocol stomazorg en wonddrains
• welke vragen heb je voor de gastdocent over stoma zorg

Planning van het blok

• toets week 9 

Stomazorg

Wat is een stoma?

Een stoma is een kunstmatige uitgang van de darm of urinewegen, op de buikwand van de zorgvrager. Hierdoor kunnen feces en/of urine afvloeien

Indicaties voor het plaatsen van een stoma

• chronische ontsteking
  
• tumoren
  
• aangeboren afwijkingen
  
• verwondingen/trauma’s
  
• incontinentie 

Soorten stoma's

• dubbellloops stoma 
• enkelloops stoma
• continent stoma 

• colostoma
• ileostoma
• urostoma

Indicaties voor een colostoma

Soorten colostoma

Indicaties voor een ileostoma

Indicaties voor een urostoma

Stomazorg

• hygiënisch werken
• methodisch werken
• protocollair werken
•  attitide

1. onzekerheid
2. schaamte
3. verdriet/boosheid
4. opluchting

• levensfase en kenmerken van de zorgvrager

1. pubers
2. jongvolwassenen
3. ouderen

• coördinatie, rapportage, evaluatie

Voorlichting

• voedingsadvies tav ontlasting patroon en gasorming 
• na plaatsing uitleg geven hoe de zorgvrager de zorg van het stoma kan overnemen

Soorten stoma zakjes

• 1 delig/2 delig
• verschillende soorten bevestigingsplaat met hydrocolloïdplak: plakt op nat en droog
• wanneer kies je voor welk materiaal?

Verwisselen van het stoma opvangsysteem

• 1-delig systeem:
  

colostoma gemiddeld 4x per dag;
ileostoma 2x per dag;
urostoma 2x per dag.

• 2-delig systeem:
  

huidplaat kan gemiddeld twee dagen blijven zitten;
zakje even vaak verwisselen als bij het 1-delige systeem. 

Let op!

• Verwijder het opvangzakje van boven naar beneden.
  
• Verwijder de huidplaat langzaam en voorzichtig van boven naar beneden. Leg op de stoma een gaasje om eventuele urine of ontlasting op te vangen. Zo wordt voorkomen dat urine of ontlasting weglekt. Houd de huid bij de stoma schoon en droog om irritatie en infecties te voorkomen.
  
• Het stomahulpmiddel moet nauwkeurig aansluiten op de stoma. Houd 1 tot 2 mm vrij rond de stoma. 

Tip

check video zorgpad

Hechtingen, tampons & wonddrains

Risicofactoren voor postoperatieve wondinfecties

Hechtmateriaal

• zwaluwstaart
• huidlijm
• hechtingen:

1. nylonhechtingen
2. catguthechtingen: schapendarm
3. staaldraadhechtingen : agraven/nietjes

Verzorging van de gehechte wond

• niet lekkende wond: na 48 u 1 malig verschonen, daarna drogen aan de lucht, wondinspectie op "afstand"
• lekkende wond: Wat lekt er uit de wond, wondinfectie meestal 5e/6e dag, arts bepaald wondverzorgingsbeleid, denk aan geur neutraliserende middelen.
• geinfecteerde wond: 1-2 maal per dag inspecteren, verzorgen, reinigen, voorkom doorlekken

Drains

Een drain is een dun kunststof buisje met een opening aan elk uiteinde, dat zorgt voor een verbinding van een deel van het lichaam met de buitenwereld.

Waar en waarom?

Soorten drains

• passieve drainage

• actieve drainage 

Aandachtspunten drain verzorging

• Controleer dagelijks de insteekopening van de drain op lekkage, roodheid, korstvorming en pusvorming.
  
• Meet dagelijks – en wanneer nodig vaker – de hoeveelheid wondsecreet, het afscheidingsproduct van de wond. Lees de hoeveelheid af op de schaalverdeling van de fles en noteer dit in het verpleegdossier. Neem deze gegevens zo nodig ook op in de vochtbalans van de zorgvrager.
  
• Bij bloedverlies via de drain moet je contact opnemen met de arts. Welke maatregelen getroffen moeten worden, is afhankelijk van de plaats van de drain en de soort wond.
  
• Een belemmerde afvloed van wondvocht verhoogt het risico op infectie. Observeer bij passieve drainage of er hevelwerking is en bij actieve drainage of het flesje nog vacuüm is en of de drain niet wordt afgekneld. Kun je de oorzaak van een belemmerde afvloed niet onmiddellijk opsporen, waarschuw dan de arts.
  
• Zorg dat er bij het tillen of draaien van de zorgvrager geen spanning op de drain komt te staan. Deze trekkracht veroorzaakt niet alleen pijn bij de zorgvrager, maar kan ook tot gevolg hebben dat de katheter er uitschiet.
  
• Als de wonddrain goed is aangesloten op het drainage- of opvangsysteem, zal het verband niet snel vuil worden. Het verband hoeft dan niet zo vaak verwisseld te worden, wat de kans op infectie verkleint.
  
• Zorg dat het opvangreservoir niet te vol loopt. Verwissel het reservoir tijdig om het risico op een infectie te verlagen. 

Complicaties bij een wonddrain

Capillaire drainage door middel van tampons

• waarom

1. opnemen wondvocht
2. bloeding stelpen
3. reinigen van de wond

• hoe ziet een dergelijke tampon eruit

Zoek de verschillen

• dubbellloops stoma
  
• enkelloops stoma
  
• continent stoma  

• Hoe zou jouw stappenplan eruit zien om een zorgvrager te ondersteunen naar zelfstandige stoma verzorging?

• maak een overzicht van de problemen die je bij een stoma kunt tegenkomen en koppel deze aan hoe je het probleem zou kunnen oplossen. 

• Zoek uit hoe je hechtingen moet verwijderen en waar je op moet letten 

Verwijderen van wonddrains

• wie verwijdert wonddrains en hoe?

Wat rapporteer je over de zorg voor wonddrians?

www.vilansprotocollen.nl