GYM 4 - dinsdag -1/11 hh Laagland

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Vandaag:

1. Laagland hf 13: herhaling
2. Aan de slag!


3. Planning & taalvout
   

Lesdoel

Je kent de belangrijkste begrippen en stukken uit de literatuurgeschiedenis van de 16e en 17 eeuw.

Login op lessonup.app

Wat is de functie van literatuur in de zestiende en zeventiende eeuw?

Wat is de functie van literatuur in de zestiende en zeventiende eeuw?

• Lering en vermaak
  

Lering = wijze levensles 

bijvoorbeeld: 'Al ziet men de lui, men kent ze niet' (Bredero, 'Spaanschen Brabander')

Vermaak: denk dan aan tijdverdrijf (amusement), 

met: 

1. humoristische teksten (kluchten)

of met: 

2. serieuze teksten over de ondergang van een held of ingewikkelde liefdesgeschiedenissen 

Lering en vermaak (functie van literatuur in de zestiende en zeventiende eeuw)

Functie van literatuur nu: .....................

Lering en vermaak (16e en 17e eeuw)

Functie van literatuur nu: we willen vermaakt en verrast worden (we verwachten/accepteren geen belerende levensles meer)

Dagelijks leven in de Republiek, Gouden Eeuw

• Hoge welvaart (handel), zeker bij de gegoede burgerij
  
• Calvinisme kwam op 
  

• Sobere kerken en altijd 'goed' leven, want God ziet alles en biechten is geen optie.
  

Dagelijks leven in de Republiek

Dus: alleen maar genieten kan natuurlijk niet.

Daarom: lering en vermaak. Veel kunst (vermaak) heeft een belerende inhoud (bevat een levensles).

Waarom was de belerende inhoud zo belangrijk voor kunst in de 16 en 17e eeuw?

Bekijk het volgende schilderij.

Wat is de levensles die je uit dit schilderij kunt halen?

Zoals de ouden zongen, zo piepen de jongen. 

Slecht voorbeeld doet volgen. De tekst van deze levensles staat ook op het blaadje boven de schouw.

Gezelschapsspel --> emblematiek

Boeken met emblemata waren populair bij de burgers in de 17e eeuw. 

Het was een populaire spelvorm om de diepere boodschap te raden uit motto en pictura. Het subscriptio gaf het antwoord.

Uit welke drie onderdelen bestaat een embleem?

motto, pictura, subscriptio

Opschrift, afbeelding, uitleg

voorbeeld Sinnepoppen van Roemer Visscher

https:

Ni spirat immota

Ni spirat immota 

[=zonder wind geen beweging]

Hetgeen dat mij verheugt, moet ik van buiten halen;

hetgeen dat mij beweegt, moet van een ander dalen,

of anders sta ik stil. Ik moet wel stille staan.

O, dat de wind eens kwam; dan kon ik weder gaan.

Dat hare adem slechts (de oorsprong van mijn leven)

uit hare blijde mond een windeke wou geven

op mijn beladen hart, tenminste van opzij.

Nu ben ik zonder haar, nu ben ik zonder mij.

Welke twee vormen van toneel kende men in de zeventiende eeuw?

komedie, tragedie

komedie: Warenar, P.C.Hooft

tragedie: Gijsbrecht van Aemstel 

geschreven door Joost van den Vondel voor de opening van de Amsterdamse schouwburg

verhaal over de stad Amsterdam (tragedie)

Het filmpje is grappig gemaakt, maar het betreft een treurspel

De Gysbreght wordt vaak beschouwd als een nationalistisch stuk. Leg uit waarom.

Warenar

• Opdracht in SOM (maandag klassikale uitleg)
• Toneelstuk in de klas :-)  

Planning

Donderdag:

Uitleg boek 2