3.3 Klimaten

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

 3.3 Klimaten

H2 Zuid-Amerika

Herhaling 3.2

Convectiestromen

Continentale platen

Oceanische platen

Wat hoort bij wat?

Dik / Dun

Zwaar / Licht

Basalt / Graniet

Bewegingen van platen

Platen kunnen op drie manieren bewegen:

1. Naar elkaar toe: convergentie
   
2. Van elkaar af: divergentie
   
3. Langs elkaar: transform
   

Naar elkaar toe: convergentie

Tegen elkaar	Zware oceanische plaat duikt onder lichtere continentale plaat = subductie
- Gebergtevorming: plooiingsgebergte (Himalaya)	- Gebergtevorming (Andes) - Trogvorming

Welk type vulkaan

Stratovulkanen

Van elkaar af: divergentie

De ruimte wordt opgevuld met magma -> vorming nieuwe aardkorst.

Als twee oceanische platen uit elkaar drijven -> gebergte: Midden-Atlantische Rug).

Welk type vulkaan

Schildvulkanen

Langs elkaar: transform

Platen schuiven langs elkaar en veroorzaken zo aardbevingen.

Voorbeeld: San Andreasbreuk

Lesdoel

• Je weet wat op hoofdlijnen (klimaat, vegetatie) het fysisch geografische beeld is van Zuid-Amerika.
  
• Je begrijpt hoe het patroon van de ligging van de klimaat- en vegetatiezones is ontstaan.
• Je kunt aan de hand van verschillende factoren beschrijven waardoor er verschillende klimaatzones in Zuid-Amerika te onderscheiden zijn.
  
• Je kunt de belangrijkste klimaatzones in Zuid-Amerika benoemen en de ligging ervan aanwijzen op de kaart.

Klimaatfactoren

Ligging van klimaat-, vegetatie- en landschapszones worden bepaald door klimaatfactoren:

• Breedteligging
• Hoogteligging
• Loef/lijzijde
• Invloed zee- en luchtstromen

• Wat verstoort af en toe het patroon van zee- en luchtstromen? 

El Nino

Intertropische convergentiezone (ITCZ)

Het lagedrukgebied rond de evenaar.

ITCZ

Bij welk druk gebied valt veel neerslag

1. Hoog
2. Laag

Tot welke breedtegraad komt de ITCZ

1. 30 graden NB en ZB
2. 23,5 graden NB en ZB
3. 10 graden NB en ZB
4. 25 graden NB en ZB

ITCZ ten zuiden van de evenaar (januari)

ITCZ ten noorden van de evenaar (juli)

Passaat en Moesson

Op welk halfrond heeft de wind een afwijking naar rechts?

1. Noordelijk
2. Zuidelijk
3. Beide halfronden
4. Geen van beide

Waar zorgt het 'omdraaien' van de passaat voor?

1. Moesson
2. Regenseizoen
3. Droog seizoen
4. Passaat

Noordoost passaat

Zuidoost passaat

Afwijking naar rechts

Afwijking naar links

L

H

H

H

L

L

H

A-klimaat

B klimaat

C klimaat

D klimaat

E klimaat

Klimaatclassificatie volgens Köppen

A: Tropisch

B: Aride

C: Maritiem/Zee

D: Continentaal/Land

E: Polair

(H2) Klimaatgebied is niet hetzelfde als landschapszone

Voorbeeld

Zet de juiste letters van het klimaatsysteem van Köppen bij de juiste plek op de wereld.

Let op: bij 1 vakje een dubbel antwoord.

EH

Af

BW

Cf

Df

ET

Welke 2e letter van het klimaatsysteem hoort waar?

Savanne

Tropisch Regenwoud

Droog; er groeien struikjes en gras, maar geen bomen. 

Te droog voor begroeiing

Koud, maar begroeiing mogelijk

IJskap

s

w

f

F

T

W

S

Welke 2e letter van het klimaatsysteem hoort waar?

Winterdroogte

Zomerdroogte

Droogteseizoen ontbreekt

Steppe

Woestijn

Toendra

Vriest

s

w

f

F

T

W

S

Klimaatfactoren

Ligging van klimaat- vegetatie- en landschapszones wordt bepaald door klimaatfactoren:

• breedteligging
• hoogteligging
• loef- / lijzijde
• invloed van zee- en luchtstromen
  

Klimaatfactoren

Ligging van klimaat- vegetatie- en landschapszones wordt bepaald door klimaatfactoren:

• breedteligging
• hoogteligging
• loef- / lijzijde
• invloed van zee- en luchtstromen
  

Verklaar het verschil tussen A (BW) en F (Af).

Loef- en lijzijde Andes

30º en 60º ZB: westenwinden -> De westkant van het Andesgebergte is hier de loefzijde (regen) en de oostkant de lijzijde (droog). 

Zuid-Chili: overgangszone (Cs, mediteraan) tussen droge noorden (BW) en zeeklimaat (Cf).

Zuid-Argentinië: pampa's (grasvlakten) in  Patagonië.

Mangrove en pampa's

In kustgebieden met een (sub)tropisch klimaat groeien onafhankelijk van de hoeveelheid neerslag in dat gebied mangrovebossen.

Pampa's in Patagonië.

Vegetatiezones

In Zuid-Amerika zijn drie soorten vegetatiezones met een savanneklimaat (Aw):

• Grassavanne met bomen -> Llanes 
• Savanne met doornstruiken en galerijbossen langs de rivieren -> Caatinga
• Boomsavanne -> Cerrado

Vegetatie

In kustgebieden met een (sub)tropisch klimaat groeien onafhankelijk van de hoeveelheid neerslag in dat gebied mangrovebossen. 

In Patagonië strekken zich eindeloze grasvlaktes uit, de
Pampa's. 

Hoe?

Staan in brak en zout water

El Niño

Zijn er nog vragen over 3.3