4.3 Kritiek en idealen: De verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

4.3 Kritiek en idealen

De verlichting

Grote lijn...

Om de Franse Revolutie goed te begrijpen moet je de filosofische achtergrond begrijpen:

De Verlichting

Wat weet je eigenlijk
over de Verlichting?

Leerdoel 

Je kunt de relatie tussen de Verlichting en de Franse Revolutie verklaren en uitleggen

 Vertrouwen in het gebruik van het verstand

Renaissance: In de Renaissance kwam er een hernieuwde belangstelling voor de wetenschap op. 

Wetenschappelijke revolutie: Tijdens de wetenschappelijke revolutie nam de wetenschappelijke kennis enorm toe door nieuwe instrumenten en wetenschappelijke technieken (o.a. wetmatigheden, experimenten). 

Van wetenschap naar Verlichting

De Verlichting kan worden gezien als reactie op de Wetenschappelijke Revolutie van de zeventiende eeuw. Nadat toen al diverse baanbrekende ontdekkingen waren gedaan, ging het nu om de vraag wat men met de nieuwe kennis kon doen en hoe men deze moest interpreteren. ‘In de Verlichting ging het om de mens & het wereldbeeld.’

ratio/ rationalisme

De ratio is de rede, het verstand. Een verlicht mens gaat uit van zijn verstand, beredeneert alles en maakt op basis daarvan zijn beslissingen.

De Verlichting

vanaf ±1700

• Denkstroming in de 18e eeuw waarin geloof en absolutisme plaats moesten maken voor Verstand (rede & ratio), vrijheid en gelijkheid.
  
• Ontstond in de westerse landen
• De aanhangers waren positivistisch en vonden dat ze door rationeel na te denken de wereld konden verbeteren.

• Hierdoor krijgen mensen ook meer kritiek op de koning, de Kerk en de adel.

Verschil tussen Verlichting en Wetenschappelijke revolutie

Het verschil is dat bij de wetenschappelijke revolutie de wetenschappers zich meer focussen op de natuur en natuurwetten en bij de verlichting meer op de samenleving. 

Encyclopedieen (wikipedia)

Diderot

Koffiehuizen

Al deze ideeën werden in de 18e-eeuwse maatschappij niet goed ontvangen: eerder met afschuw en ongeloof.

John Locke

Alle mensen worden vrij en gelijk geboren. Iedereen bezit  dezelfde grondrechten, zoals het recht op vrijheid, leven en bezit. Het is de taak van de koning was om deze rechten te bewaken. 

Aan de slag

Maak in learnbeat 4.3B opdracht 1 t/m 7

Montesquieu

1. Bedenker van de Driemachtenleer
   
2. = De trias politica
3. Scheiding van het bestuur in drie machten: de wetgevende, de uitvoerende en de rechtsprekende macht

Basis van de het bestuur in de Nederlandse grondwet

Rousseau

De Fransman Jean-Jacques Rousseau ging nog een stap verder. Hij vond dat het volk de macht moest hebben. Dit was alleen mogelijk als de democratie zou worden ingevoerd.

Sociaal contract

 

Aan de slag

Maak in learnbeat 4.3B opdracht 1 t/m 18

Begrippen uit deze les

• Verlichting
• Trias Politica
• rijke burgerij (bourgeoisie)
• Wetenschappelijke revolutie
• Renaissance
• Ratio/rede
• Salons
• Encyclopedie

Lezen & Maken

4.3 Kritiek en idealen: De verlichting

Opdracht: 33 tm 34, 36 tm 42

Hoe? In tweetallen & fluisterend

Hulp? IK! Steek je vinger omhoog

Klaar? Bezig met een ander vak

Leerdoel 

Je kunt de relatie tussen de Verlichting en de Franse Revolutie verklaren en uitleggen