Les 3- Gesprekstechnieken/openen van een gesprek

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Les 3- Gesprekstechnieken/openen van een gesprek

Hoe voelen jullie je?

Inhoud

• Terugblik vorige les
  
• Leerdoelen
• Voorkennis
• Theorie
• Casusbespreking
• Rollenspel
• Evaluatie
  
• Huiswerk 

Terugblik vorige les

Quizz         

Leerdoelen

De student

• vertelt wat de verschillende gesprekstechnieken zijn en wanneer je die inzet
  
• benoemt hoe je een gesprek moet openen
  
• past de basisregels bij het openen/starten van een gesprek toe
  

Wat zijn gesprekstechnieken?

Waarom zijn gesprekstechnieken belangrijk voor verpleegkundigen/verzorgenden?

Gesprekstechnieken zijn belangrijk voor verpleegkundigen omdat ze helpen bij de communicatie met patiënten. Zo begrijpen ze wat de zorgvrager nodig heeft, kunnen ze zorg op maat bieden en bouwen ze een fijne relatie op met de patiënt.

Theorie

Theorie

     Kop-romp-staart

Casusbespreking (Opdracht 1)

• Maak groepjes van 3-4 personen
• Verdeel de casussen over de groepjes
• Bespreek welke  gesprekstechnieken je kunt toepassen en hoe je het gesprek kunt openen
• Hierna klassikaal bevindingen nabespreken
• Evaluatieformulier ontvang je ook al! Deze moet je op het einde invullen en inleveren via it's learning!

Voorbeeld: Casus 1: Mevrouw De Vries

Gesprekstechnieken

Open vragen stellen: "Hoe ervaart u uw verblijf tot nu toe?"

Reflectief luisteren: "Ik hoor dat u het lastig vindt om uw draai te vinden. Dat lijkt me moeilijk voor u."

Bevestiging: "Het is begrijpelijk dat u het spannend vindt om in een nieuwe omgeving te zijn."

Empathisch reageren: "Dat u zich wat onzeker voelt in deze situatie is heel begrijpelijk, zeker na alles wat u heeft meegemaakt."

Opening van het gesprek:

"Goedemorgen mevrouw De Vries, hoe gaat het vandaag met u? U bent nu ongeveer twee weken hier in het verpleeghuis. Ik ben benieuwd hoe u dit ervaart en of er dingen zijn waar u tegenaan loopt waar wij u mee kunnen helpen."

Casus 2: Meneer Petersen

Gesprekstechnieken

Erkenning van gevoelens: "Het lijkt me heel frustrerend om niet meer te kunnen doen wat u vroeger zo graag deed."

Gerichte vragen stellen: "Zijn er bepaalde activiteiten die u mist en die we misschien op een andere manier kunnen aanpassen?"

Positief herformuleren: "Ondanks deze situatie bent u dankbaar voor de zorg. Dat is mooi om te horen."

Samen zoeken naar oplossingen: "Wat zou u helpen om u wat meer uzelf te voelen?"

Opening van het gesprek:

"Goedemiddag meneer Petersen, hoe gaat het met u vandaag? Ik begrijp dat u hier nu ongeveer twee weken bent. Hoe ervaart u dat, en wat zijn dingen waar u tegenaan loopt?"

Casus 3: Mevrouw Hoogendoorn

Gesprekstechnieken

Actief luisteren: Geef haar ruimte om haar verhaal te doen en herhaal wat ze zegt om te laten zien dat je luistert.

Emotionele steun bieden: "Ik hoor dat u uw partner erg mist. Dat moet heel zwaar voor u zijn."

Open vragen: "Wat heeft u nodig om u minder eenzaam te voelen?"

Bevestiging en waardering: "Wat knap dat u ondanks alles nog zo openstaat voor contact met anderen."

Opening van het gesprek:

"Dag mevrouw Hoogendoorn, hoe gaat het met u? Ik weet dat het een moeilijke tijd voor u is na het verlies van uw partner. Hoe gaat het met u, en zijn er dingen waar u behoefte aan heeft?"

Casus 4: Meneer Visser

Gesprekstechnieken

Normaliseren: "Veel mensen voelen zich onzeker en bang na zo'n diagnose. Het is heel begrijpelijk."

Empathisch luisteren: "Het moet zwaar voor u zijn om niet meer alles te kunnen doen wat u gewend was."

Ondersteuning bieden: "Laten we samen kijken wat we kunnen doen om het voor u wat gemakkelijker te maken."

Praktische hulp verkennen: "Zijn er specifieke dingen waar u zich zorgen over maakt?"

Opening van het gesprek:

"Goedemiddag meneer Visser, hoe voelt u zich vandaag? U heeft onlangs een diagnose gekregen die veel veranderingen met zich meebrengt. Hoe gaat u daarmee om, en hoe kan ik u ondersteunen?"

Casus 5: Mevrouw Koning

Gesprekstechnieken

Afstemming met mantelzorgers: Betrek hen door te vragen naar hun ervaringen met haar eenzaamheid.

Eenvoudige communicatie (bij dementie): Gebruik korte zinnen en visuele aanwijzingen.

Herhalen en geruststellen: "U bent hier veilig, mevrouw Koning. We zijn er voor u."

Focus op emotionele behoeften: "Wat kunnen wij doen om u wat prettiger te laten voelen?"

Opening van het gesprek:

"Goedemiddag mevrouw Koning, hoe voelt u zich vandaag? Ik ben hier om samen met uw familie te bespreken wat wij kunnen doen om u te helpen zich minder eenzaam te voelen. Wat vindt u fijn om te doen?"

Casus 6: Meneer De Jong

Gesprekstechnieken

Praktische ondersteuning bieden: "Zijn er dagelijkse dingen waar u moeite mee heeft en waar ik mee kan helpen?"

Empathie tonen: "Ik hoor dat u zich soms hulpeloos voelt. Dat lijkt me erg zwaar."

Verkennen van emotionele behoeften: "Wat zou u helpen om wat meer vertrouwen in uw herstel te krijgen?"

Aanmoediging: "U bent al een heel eind gekomen. Het is normaal om tijd nodig te hebben voor herstel."

Opening van het gesprek:

"Goedemiddag meneer De Jong, hoe gaat het vandaag met u? U bent nu een tijdje thuis na uw operatie. Hoe ervaart u dat, en zijn er dingen waar u extra steun bij zou kunnen gebruiken?"

Rollenspel (Opdracht 2)

• Iedere groep voert een rollenspel uit op basis van de eerdere casus
• 1 student speelt zorgvrager, 1 zorgverlener, 3e (of 4e) speelt observant
• Na afloop bespreken wat goed ging en waar verbetering mogelijk is
• Klassikale terugkoppeling
• Evaluatieformulier invullen na beide opdrachten.

Casus 1 - Mevrouw De Vries

Rollenspel

Zorgverlener: Jij bent de verpleegkundige/verzorgende die Mevrouw De Vries benadert voor een gesprek. Je wilt weten hoe zij het verblijf in het verpleeghuis ervaart na twee weken en of ze ergens tegenaan loopt.

Zorgvrager: Mevrouw De Vries is een 78-jarige vrouw die onzeker is over haar nieuwe omgeving na haar heupfractuur. Ze voelt zich verloren en terughoudend in het leggen van contact met anderen. Ze wil wel praten, maar heeft moeite met het openstellen.

Observant: De observant let op de communicatie tussen de zorgverlener en zorgvrager, en hoe de zorgverlener een veilige omgeving creëert voor Mevrouw De Vries om zich uit te drukken. Ze letten ook op de non-verbale communicatie en de vragen die de zorgverlener stelt.

Gespreksscenario casus 1

• Zorgverlener: "Goedemiddag Mevrouw De Vries, hoe gaat het met u vandaag?"

Zorgvrager: "Het gaat wel, maar ik voel me soms zo eenzaam hier. Alles is zo anders dan thuis."

• Zorgverlener: "Dat begrijp ik, het is vast een grote verandering. Hoe ervaart u uw dagen hier, en is er iets waar u zich zorgen over maakt?"

Zorgvrager: "Het is moeilijk om me aan te passen. Ik mis mijn eigen omgeving en kan niet goed met de andere bewoners praten."

• Zorgverlener: "Het is niet makkelijk om die omschakeling te maken. Wat zou u helpen om zich meer op uw gemak te voelen hier?"

Zorgvrager: "Misschien als iemand me wat vaker komt praten of samen een wandeling maakt. Het zou fijn zijn om wat meer contact te hebben."

Casus 2 - Meneer Petersen

Rollenspel

Zorgverlener: Jij bent de verpleegkundige/verzorgende die met Meneer Petersen praat over zijn ervaring na twee weken in het verzorgingstehuis. Je wilt weten hoe hij zich voelt over zijn herstel en de veranderingen in zijn leven.

Zorgvrager: Meneer Petersen is een 86-jarige man die na een beroerte deels verlamd is geraakt. Hij voelt zich gefrustreerd en verdrietig over zijn verminderde mobiliteit en het verlies van zijn onafhankelijkheid.

Observant: De observant let op hoe de zorgverlener de emoties van Meneer Petersen herkent en bespreekt zonder te veroordelen. Ook wordt gelet op de manier waarop de zorgverlener steun biedt.

Gespreksscenario casus 2

• Zorgverlener: "Goedemorgen Meneer Petersen, hoe voelt u zich vandaag?"

Zorgvrager: "Het gaat wel, maar ik voel me vaak hulpeloos. Ik kan niet meer doen wat ik vroeger deed, zoals wandelen of in de tuin werken."

• Zorgverlener: "Dat klinkt erg moeilijk. Wat mist u het meest van de dingen die u voor de beroerte altijd deed?"

Zorgvrager: "Ik mis het tuinieren. Het was altijd mijn favoriete bezigheid, maar nu kan ik niet eens meer een beetje in de tuin zitten."

• Zorgverlener: "Dat moet een grote aanpassing zijn. Heeft u al iets kunnen doen om het gemis van de tuin wat op te vangen, of misschien iets anders wat u leuk vindt?"

Zorgvrager: "Ik probeer wel wat te lezen, maar het is niet hetzelfde. Ik voel me soms zo geïsoleerd."

Casus 3 - Mevrouw Hoogendoorn

Rollenspel

Zorgverlener: Jij bent de verpleegkundige/verzorgende die Mevrouw Hoogendoorn ondersteunt na het verlies van haar partner. Je wilt emotionele steun bieden en het gesprek aangaan over hoe ze zich voelt.

Zorgvrager: Mevrouw Hoogendoorn is een 92-jarige vrouw die zich eenzaam voelt na het overlijden van haar partner. Ze mist het sociale contact dat ze voorheen had.

Observant: De observant let op de empathie van de zorgverlener en hoe ze Mevrouw Hoogendoorn geruststelt en steun biedt zonder de emoties te negeren.

Gespreksscenario casus 3

• Zorgverlener: "Mevrouw Hoogendoorn, hoe gaat het met u vandaag?"

Zorgvrager: "Ik mis hem zo. Het is moeilijk om zonder hem verder te gaan, en ik voel me zo alleen."

• Zorgverlener: "Het moet enorm zwaar voor u zijn om zonder uw partner te zijn. Heeft u het gevoel dat er genoeg steun is vanuit uw kinderen en buren?"

Zorgvrager: "Ze doen hun best, maar het is niet hetzelfde als toen hij er was. Ik mis het dagelijkse contact."

• Zorgverlener: "Dat is begrijpelijk. Het is soms moeilijk om de leegte op te vullen. Wat zou u helpen om zich wat minder alleen te voelen?"

Zorgvrager: "Misschien als ik meer mensen zou kunnen zien. Ik voel me zo geïsoleerd in mijn appartement."

Casus 4 - Meneer Visser

Rollenspel

• Zorgverlener: Jij bent de verpleegkundige/verzorgende die met Meneer Visser in gesprek gaat over zijn diagnose van Parkinson. Je wilt weten hoe hij omgaat met zijn angst en frustratie over de toekomst.
• Zorgvrager: Meneer Visser is een 80-jarige man die recent de diagnose Parkinson heeft gekregen. Hij voelt zich onzeker en bang voor de toekomst, vooral omdat hij altijd van sport hield.
• Observant: De observant let op de benadering van de zorgverlener bij het bespreken van de diagnose en hoe ze kalmte en vertrouwen uitstralen om Meneer Visser gerust te stellen.

Gespreksscenario casus 4

• Zorgverlener: "Goedemiddag Meneer Visser, ik wilde even met u praten over hoe u zich voelt na de diagnose van Parkinson."

Zorgvrager: "Het voelt zo onwerkelijk. Ik weet niet wat de toekomst brengt. Ik was altijd zo actief, en nu voel ik me zo beperkt."

• Zorgverlener: "Dat is inderdaad een grote verandering. Wat maakt u het meest bezorgd over de toekomst?"

Zorgvrager: "Ik ben bang dat ik mijn mobiliteit verlies en niet meer van sporten kan genieten. Het voelt alsof alles uit mijn handen glipt."

• Zorgverlener: "Het is normaal om je zorgen te maken. Heeft u al dingen kunnen doen die u helpen om met deze angsten om te gaan?"

Zorgvrager: "Ik probeer rustig te blijven, maar het is moeilijk."

Casus 5 - Mevrouw Koning

Rollenspel

Zorgverlener: Jij bent de verpleegkundige/verzorgende die met Mevrouw Koning en haar mantelzorger in gesprek gaat over de eenzaamheid die Mevrouw Koning ervaart door haar dementie.

Zorgvrager: Mevrouw Koning is een 88-jarige vrouw met gevorderde dementie die zich soms verward voelt en zich eenzaam voelt.

Observant: De observant let op hoe de zorgverlener zorgt voor een gevoel van veiligheid en probeert de behoeften van Mevrouw Koning te begrijpen.

Gespreksscenario Casus 5

• Zorgverlener: "Goedemiddag Mevrouw Koning, hoe gaat het vandaag?"

Zorgvrager: "Het is moeilijk om alles te begrijpen. Soms weet ik niet wie ik voor me heb."

• Zorgverlener: "Ik begrijp het. Hoe ervaart u het als er familie of vrienden op bezoek komen? Voelt u zich dan minder alleen?"

Zorgvrager: "Ja, maar ik ben vaak zo verward. Het helpt wel als iemand rustig met me praat."

• Zorgverlener: "Wat kunnen we doen om ervoor te zorgen dat u zich minder eenzaam voelt, zelfs als u zich verward voelt?"

Zorgvrager: "Misschien als ik een beetje muziek kan horen of als iemand vaker met me praat."

Casus 6 - Meneer de Jong

Rollenspel

Zorgverlener: Jij bent de verpleegkundige/verzorgende die met Meneer de Jong praat over zijn herstel na de heupoperatie. Je wilt weten welke ondersteuning hij nodig heeft.

Zorgvrager: Meneer de Jong is een 85-jarige man die na een heupoperatie thuis revalideert. Hij voelt zich onzeker over zijn herstel en heeft soms angst voor de toekomst.

Observant: De observant let op hoe de zorgverlener de emotionele ondersteuning biedt die Meneer de Jong nodig heeft, evenals de praktische hulp die hij nodig heeft om zich zekerder te voelen.

Gespreksscenario Casus 6

• Zorgverlener: "Goedemiddag Meneer de Jong, hoe voelt u zich vandaag?"

Zorgvrager: "Ik ben een beetje angstig. Ik weet niet zeker of ik genoeg doe om goed te herstellen."

• Zorgverlener: "Het is begrijpelijk dat u zich zo voelt. Heeft u specifieke zorgen over het herstelproces?"

Zorgvrager: "Ik ben bang dat ik niet meer zoals vroeger kan functioneren. Ik heb hulp nodig bij de dagelijkse dingen, maar ik wil niet te veel last zijn."

• Zorgverlener: "Het is goed dat u dat aangeeft. Wat zou u helpen om zich meer op uw gemak te voelen in deze fase van herstel?"

Opdracht inleveren/Evaluatie

• Zijn er nog vragen over de lesstof?
• Individueel vul je het reflectieformulier in en upload deze in de inlevermap op It's Learning van les 3.
• Tips en tops over deze les

Niet bij de les kunnen zijn?

-> Maak de B route (staat op het dasboard van module 2 in it's learning) en lever deze in in de inlevermap.

-> dit is verplicht als je niet bij de les aanwezig was.

Huiswerk

• Ter voorbereiding op de les: Maak de verwerkingsopdrachten in TM

Opdrachten 1 t/m 4

• Lees 1.1.4 door in Thieme:

https://edition.thiememeulenhoff.nl/secure/d/stream/traject_3_com/resource/e5df999d-9295-4f4f-b81a-dc16385547dd/theory#2345d411-a490-4a71-9512-7f856be2c20c

• Lees door op de website Zorg voor beter, 5 kenmerken van actief luisteren:
• https://www.zorgvoorbeter.nl/tools/actief-luisteren