3.3 De strijd van de arbeiders

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Paragraaf 3.3 De strijd van de Arbeiders

Wat gaan we in deze les doen?

• Opdracht vorige les
• Rellen
• Samen sta je sterk
• Sociale wetten
• Opdracht 

Na deze les kunnen jullie:

• vertellen waarom de arbeiders vakbonden oprichtten.
• vertellen wat de regering deed tegen de onrust in het land.
• vertellen wat de eerste sociale wet was en waar deze voor zorgde.
• vertellen welke wetten na 1900 werden ingevoerd.

Regels

• Wil je iets zeggen steek je je handje op, ik geef aan wie wat mag zeggen.
• We laten elkaar uitpraten.
• We luisteren en praten met respect, we laten elkaars mening in waarde.
• We gaan niet lopen schelden, schreeuwen etc.
• Is je gedrag ongewenst wordt je uit de les verwijdert. 

Demonstreren of rellen?

Samen sta je sterk

• Sommige arbeiders wilden iets aan de slechte omstandigheden in de fabriek doen. 
• Ze gingen staken uit protest tegen de lage lonen en de lange werkdagen.
• Maar als ze gingen staken konden ze hun baan verliezen.

Samen sta je sterk

• Als veel arbeiders ging staken, kon een fabrikant wel de fabriek sluiten.
• Hij kon niet iedereen ontslaan.
• De arbeiders richtten vakbonden op. Verenigen die zich inzetten voor het verbeteren van de omstandigheden. 

Sociale wetten

• Door de stakingen en de groei van vakbonden was er veel onrust in het land.
•  De regering ging sociale wetten maken. Hiermee wilden de regering het leven van de arbeiders verbeteren.
• De eerste sociale wet was het Kinderwetje van van Houten.

Sociale wetten

• Het kinderwetje van 1874 verbood fabriekswerk voor kinderen onder de 12 jaar.
• Andere sociale wetten regelden een kleine  uitkering bij ziekte, ongeval of ouderdom.

Sociale wetten

• Na 1900 volgden andere belangrijke wetten.
• De leerplicht werd ingevoerd, kinderen tot 12 jaar moesten naar school.
• Ook werd de achturige werkdag ingevoerd. 

Opdracht

• Stel je voor jij zou een kind of arbeider zijn in de 19e eeuw, jij wilt de omstandigheden  veranderen.
• Dit kan je niet alleen en daar zal je andere bij moeten betrekken.

Opdracht

• Maak een poster (via word of op papier).
  

1. Hier zet je op wat jij als arme arbeider zou willen (bijv. meer loon) en hoe je dat zou willen bereiken.
   
2. Wat kun je arbeiders die zich aansluiten beloven en hoe ga je daarvoor zorgen?
3. Maak de poster zo dat mensen zich ook echt willen aansluiten!

Voorbeelden

Waarom richtten arbeiders vakbonden op?

Wat deed de regering tegen de onrust in het land?

Wat was de eerste sociale wet en waar zorgde deze voor?

1. De leerplichtwet. Het zorgde ervoor dat kinderen naar school moesten.
2. De arbeidswet. Deze zorgde ervoor dat vrouwen en kinderen niet langer dan 11 uur mochten werken.
3. Het kinderwetje. Het zorgde voor een verbod op fabriekswerk voor kinderen tot 12 jaar.
4. De ongevallen en ziektewet. Deze zorgde ervoor dat arbeiders geld kregen als ze ziek waren of een ongeluk hadden gehad.

Welke wetten werden na 1900 ingevoerd?