15.5

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Zijn er vragen bij H15 tot nu toe?

Ijsselmeer

Thema 15, opdracht 1

+ Benoem:

producent, consument, reducent

autotroof, heterotroof

herbivoor, carnivoor, omnivoor

concurent

predator/prooi

symbiose: mutialisme, commensalisme, parasitisme

tip:maak een tabel

	autotroof heterotroof	producent consument reducent	herbivoor omnivoor carnivoor
Aalscholver	heterotroof	consument 2e orde of hoger	carnivoor
soort 2
etc

	voedselrelatie: predator/prooi producent/grazer	concurenten	symbiose: mutualisme commensalisme parasitisme
soort x + soort y

Habitat en niche

Habitat:

De leefomgeving van een organisme met de specifieke abiotische en biotische factoren (een aanwijsbare plek)

Niche:

De wijze waarop de soort de biotische en abiotische factoren in de habitat gebruikt en dus de habitat beïnvloedt. (rol/functie)

Door verschillen in niche kunnen verschillende soorten samenleven in dezelfde habitat.

DOEL

Je kunt in een gegeven situatie beargumenteren hoe verschillende factoren bijdragen aan populatiegroei (of afname)

0

BALANS

populatiegroei = (geboorte-sterfte) + (immigratie - emigratie)

i= in

e=exit

hoe zijn deze begrippen van toepassing op het vorige filmpje?

Geboortecijfer

populatiegrootte

voedselbeschikbaarheid

soort

Sterftecijfer

biotisch

predatie

ziekte

voedseltekort

abiotisch

droogte

hitte/kou

DOEL

Je kunt in een gegeven situatie beargumenteren wat de beste methode is om een populatiegrootte te bepalen. Je kunt de volgende methoden toepassen: Tellen, Steekproef, Vangen-Merken-Terugvangen

Hoe bepaal jij het aantal reuzenbromelia's?

Tellen of steekproef?

Tellen:
Weinig individuen en makkelijk te zien

Steekproef:
Veel individuen en homogeen verdeeld

0

vangen-merken-terugvangen

1. vang en merk een deel van de populatie
2. geef dieren tijd om zich opnieuw te verdelen
3. vang een deel van de populatie en tel de gemerkte dieren

aanname:

verhouding gemerkt/ongememerkt is bij de 2e vangst gelijk aan de verhouding in de totale populatie

Samen een voorbeeld uitwerken

zelfstandig: lees 15.5.2

Een boswachter in nationaal park de hoge veluwe wil weten hoeveel zwijnen er in het park zijn. Hij beschiet er 25 met watervaste verf. Hij vraagt een groepje studenten om een week later zwijnen te zoeken. Van de 100 zwijnen die ze vinden hadden er 2 een verfvlek. Bereken de grootte van de zwijnenpopulatie.

Bedenk een rekenvraag over vangen-merken-terugvangen over een soort naar keuze. Maak er een leuk verhaaltje van. (Antwoord berekenen en voor jezelf houden)

Huiswerk

vragen bij 15.5 af