Grammatica woordsoorten, 2Hv - hfst 4 + H5

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Pak je leesboek.

Vandaag

Herhalen theorie Grammatica Woordsoorten H4

Bespreken huiswerk + controle

Klassikale opdracht

Start Grammatica Woordsoorten H5

Grammatica woordsoorten H4

Telwoorden

Pak je laptop en ga naar LessonUp.

Hoofd- en rangtelwoorden

Hoofd-en rangtelwoorden

hoofdtelwoorden (htw):

geven een hoeveelheid aan

1, één, 8, acht, 35, vijfendertig, 1000, duizend

rangtelwoorden (rtw):

geven een volgorde aan

eerste, 1e, tweede, 2e, 120e, honderdtwintigste 

bepaald of onbepaald telwoord

bepaald telwoord (btw)

het aantal is bekend.

vijf, 5, vijftig, 50

onbepaald telwoord (otw)

het aantal is niet bekend.

veel, weinig, enkele

Nog even op een rijtje

Huiswerk

Opdracht 1 t/m 3 van H4 Grammatica Woordsoorten. 

Controle! 

Opdracht 1: hoofd- of rangtelw?

1. De middelste kandidaat was veel zenuwachtiger dan de andere twee.

2. De hoeveelste van de maand is het vandaag?

3. 's Morgens nuttigt Marith drie kopjes thee, een halve boterham en wat fruit.

4. De meeste leerlingen hebben het zevende uur niet veel zin meer in school.

Opdracht 2

1 één = hoofdtelw; laatste = rangtelw

2 enkele = hoofdtelw

3 kwart = hoofdtelw

4 wat = hoofdtelw; beide = hoofdtelw

5 tweede = rangtelw

6 sommige = hoofdtelw; veel = hoofdtelw

Opdracht 3

Ik geef willekeurig mensen de beurt. 

Opdracht 3

1 sommige = onbep.hoofdtelw; twintigste = bep.rangtelw

2 zoveelste = onbep.rangtelw

3 10 = bep.hoofdtelw; laatste = onbep.rangtelw

4 alle = onbep.hoofdtelw; een = bep.hoofdtelw; twee = bep.hoofdtelw; derde = bep.rangtelw

5 enkele = onbep.hoofdtelw; eerste = bep.rangtelw

Aan de slag

Maak opdracht 4 op bladzijde 121. We bespreken deze klassikaal zo.

Je mag samenwerken en je hebt 10 minuten. 

Start H5 Grammatica Woordsoorten

Voegwoorden (vgw)

Twee soorten zinnen

Enkelvoudige zin (1 persoonsvorm):

De docent roept de leerlingen.

De leerlingen stoppen met praten.

Samengestelde zin (meer dan 1 pv):

De docent roept de leerlingen en de leerlingen stoppen met praten.

voegwoord; nevenschikkend en onderschikkend

Voegwoorden verbinden woorden, woordgroepen en zinnen met elkaar.

Twee soorten:

Nevenschikkend (ns)

Onderschikkend (os)

Hoofdzin

Een hoofdzin is een zin die ook op zichzelf kan staan.

Als er twee hoofdzinnen worden samengesteld, staat er altijd een nevenschikkend voegwoord (signaalwoord) tussen. Dat zijn de woorden:

en, of, maar, want, dus

De docent roept de leerlingen, dus stoppen zij met praten.

Voegwoorden

- nevenschikkende voegwoorden: 

deze verbinden twee hoofdzinnen met elkaar. 

Er zijn er maar 5: 

 dus,  en,  want, of,  maar  (DEWOM)              

nevenschikkend voegwoord

Er zijn 5 ns voegwoorden: dus, en, maar, of, want

ns voegwoorden verbinden:

1- twee hoofdzinnen (Ik ging naar de bakker en ik kocht een brood)

2- twee bijzinnen van hetzelfde niveau (Ik zorg ervoor dat ik gezond eet en dat ik voldoende lichaamsbeweging heb)

3- twee woorden of woordgroepen (groot of klein ) (de grote man en het kleine kind)

Bijzin

Een bijzin is een zin die niet op zichzelf kan staan.

Een bijzin wordt altijd gekoppeld aan een hoofdzin met een onderschikkend voegwoord (signaalwoord). Daarvan zijn er veel meer: wanneer, als, terwijl, zodra, voordat, voor, nu, toen, nadat, zolang als, totdat, sinds, doordat, zodat, waardoor, omdat, opdat, indien, mits, tenzij, hoewel, ofschoon, ondanks dat, zoals, alsof, dat, of .....

De docent roept de leerlingen dus stoppen zij met praten.

Noteer de voegwoorden

1 De vader van Rory moedigt haar aan, terwijl zij probeert te scoren.

2 Toen ik mijn Iphone liet vallen, zat er een flinke barst in.

3 Arthur had niet geleerd voor de toets, dus hij gokte de antwoorden.

4 Voordat Sam de deur uitging, pakte zij nog snel haar telefoon en zonnebril.

Aan de slag

Maak opdracht 2 t/m 4 van Grammatica Woordsoorten H5 (blz 150 - 151).