Voorbereiding toets

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

1. Samenhang in teksten

• zinnen en alinea's staan er niet zomaar: 
  
  - Ze staan in een bepaalde volgorde
  - Ze hebben iets met elkaar te maken 

Zonder samenhang:

Vanochtend liep ik naar school. 

Mijn hond is ziek. 

Ik heb mijn huiswerk niet gemaakt. 

Bij de tandarts had ik twee gaatjes.

Dus:

Zonder samenhang heb je gewoon wat losse zinnen onder elkaar. 

Dan is het dus geen tekst. 

Signaalwoorden

Zijn woorden die schrijvers gebruiken om te laten zien dat zinnen/alinea's bij elkaar horen. 

Signaalwoorden voor 'volgorde'

Eerst  - Daarna - Vervolgens - Ten slotte 

Schrijf in een google document een kort verhaaltje (vier zinnen) waar deze vier woorden in voorkomen. Je kunt bijvoorbeeld een deel van je dag beschrijven. Of beschrijven hoe je iets maakt.
(5 minuten)  

Signaalwoorden voor 'tegenstelling'

Tegenstelling = tegenovergestelde

donker en licht 

niet leren - wel leren 

Signaalwoorden: maar - echter 

2.Instructie schrijven

- stap voor stap uitleggen wat iemand moet doen, bv recept

- eenvoudige korte zinnen

- in volgorde zetten

-nummeren

- instructiezin starten met: doe, pak, knip, etc

2.Instructie schrijven

- signaalwoorden: eerst, dan, daarna, vervolgens, tenslotte

- eventueel afbeeldingen

3.Woorden met voorvoegsel

Sommige woorden bestaan uit een kernwoord en een voorvoegsel.

Het voorvoegsel is meestal geen echt woord, maar geeft het kernwoord een andere betekenis.

Bijvoorbeeld:

gebruiken - hergebruiken

Een (kern)woord met een voorvoegsel noemen we een afleiding.

Veelvoorkomende voorvoegsels

Voorbeeld

a-: niet

anti-: tegen

non-: niet

mis-: verkeerd, fout

wan-: slecht, verkeerd

her-: weer, opnieuw

ex-: niet meer

mini-: heel klein

inter-: tussen 2 of meer gebieden

asociaal

antipthie

non-actief

misdragen

wantoestand

herinrichten

ex-man

minibus

interland

4. Verwijswoorden

verwijswoorden zijn woorden die naar andere in de tekst verwijzen. 

Door een vraagzin te maken, kun je er vaak gemakkelijk achter
komen waar het verwijswoord naar verwijst. Voorbeelden van verwijswoorden zijn: hij, hem, haar, het, dat, die.

Verwijswoorden

5. Lijdend voorwerp

Het lijdend voorwerp vind je door de vraag te stellen: Wie/wat + persoonsvorm/werkw.gez + onderwerp?

Voorbeeld

Mark gaf mij gisteren een cadeautje. 

- Persoonsvorm: Gaf Mark mij gisteren een cadeautje?

- Onderwerp:  Wie gaf? Mark

- Lijdend voorwerp: Wat +gaf+ Mark? een cadeautje

6. Voltooid Deelwoord

Een voltooid deelwoord begint vaak met ge-

gelopen - gefietst - gemaakt

Een voltooid deelwoord kan ook met be- beginnen

betaald -  begroet - begraven

Een voltooid deelwoord kan ook met ver- beginnen
verrast - verteld - verhuisd

Zwakke werkwoorden: -t of -d

Sterke werkwoorden: -t of -en

Wanneer gebruik je een

voltooid deelwoord?

Als je wilt vertellen dat iets al gebeurd is, dan gebruik je een voltooid deelwoord. Voltooid betekent dat iets is afgerond. 

Voorbeeld:

Het regent → Het is nu aan het regenen.

Het heeft geregend → De regen is voorbij, het is nu droog.

Voltooid Deelwoord

Een voltooid deelwoord kan ook met ont- beginnen

ontdekt - ontwaakt - ontvoerd

Een voltooid deelwoord kan ook met her- beginnen

herdenkt - herplaatst - hersteld

 

Een voltooid deelwoord eindigt op een -d of een -t:

- gebruik de verlengproef!! 

Bv: het heeft 7 euro gekos...? Je hoort gekoste, dus een t op het eind

Succes met de toets!!!