Par. 1 en 2 : Stadstaten in het oude Griekenland. Klassiek = een voorbeeld voor altijd

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

De 'Oude' Grieken

Stadstaten in het oude Griekenland

Par. 1 en 2

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Wat weet je eigenlijk
van Griekenland?

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen waarom de Oude Grieken kolonies hadden gesticht en op welke manier ze hun stadstaten bestuurden.

Bergen, heuvels en dalen

Griekse 

stadstaten (1)

• Griekenland bestond nog niet als één land ('Staat')

• Er zijn steden die als landen werden bestuurd: bijvoorbeeld met een eigen koning

• Zo'n zelfstandige stad heet een polis (stadstaat)

Griekse 

stadstaten (2)

• Poleis (meervoud van polis) worden op verschillende manieren bestuurd

• Ze hebben wel vaak dezelfde 'Griekse' cultuur, taal en goden

• De bekendste poleis zijn Athene en Sparta

Kolonies buiten Griekenland 

• Een kolonie is een gebied van een land buiten dat land

• Griekenland is door het droge klimaat en de rotsachtige grond erg onvruchtbaar (slechts 20% is geschikt voor landbouw)

• Een mislukte oogst betekende al snel een hongersnood

Oplossing voor dit probleem:

• Sommige Grieken trekken weg, op zoek naar een beter leven

• Rond 750 v. Chr. hebben de Grieken kolonies in de gebieden die we nu kennen als Spanje, Italië en Turkije

De Grieken stichtten koloniën.
Waarom deden ze dat?

Griekse samenleving: 'sociale lagen'

• Er zijn grote verschillen tussen inwoners van de Griekse steden.  
  
• Burgers hebben rechten: grond bezitten en inspraak in het bestuur.  
  
• Geen burgerrechten hebben: vreemdelingen, vrouwen en slaven.  
  

Sparta

• Een koning heeft de macht (Monarchie) Een 'Monarch' is een vorst, heerser, regeerder

• Oorlog en het leger zijn uiterst belangrijk: m i l i t a r i s m e

• Kinderen krijgen een zware, 'Spartaanse' opvoeding

Athene

• Het volk heeft de macht (Democratie)

Demos = Volk

Krateo = Heersen, kracht, macht

• Alleen volwassen mannen mochten stemmen;
• Volksvergadering (Ekklesia)  

• Directe democratie in de buitenlucht (Agora) 

• Ostracisme = schervengericht

Om te voorkomen dat een iemand te machtig werd. 

Democratie ?! 'Ja' en 'Nee'

• Niet helemaal...
• ...alleen mannelijke burgers (ongeveer 16% van de bevolking) 
• Vrouwen, slaven en vreemdelingen mochten niet meepraten.

Welk bestuur had de stad Athene?

1. Keizer
2. Democratie
3. Adel
4. Koning

Wat betekent 'democratie'?

1. Een koning regeert
2. Het volk regeert
3. Een tiran regeert
4. Een kleine groep rijken regeert

I. Athene ligt in Griekenland, Sparta niet.
II. Athene is een stadstaat, Sparta niet.

1. stelling I is juist, stelling II is onjuist.
2. stelling I is onjuist, stelling II is juist.
3. Stelling I en II zijn allebei juist
4. Stelling I en II zijn allebei onjuist

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd :

Begrippen uit deze les :

• Kolonie
  
• Polis (stadstaat); Poleis 
  
• Democratie
  
• Monarchie
  
• Burger
  
• Ostracisme
  
• Tirannie 
• Aristocratie
• Oligargie 
• Volksvergadering 

Jaartallen uit deze les

• 800 v. Chr. - 550 v. Chr.: Griekse kolonisatie
• 500 v. Chr.: wetten van Kleisthenes: Athene wordt een democratie