1.3 Vulkanisme H/V

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

1.3 Vulkanisme

Wat gaan we doen vandaag?

1. Kijken filmpje over aardbevingen (en tsunami's!)

2. Beginnen aan paragraaf 1.3

4. Maken opdrachten

5. Afsluiten

Leerdoelen

* Je weet wat een vulkaan is en wat de gevolgen van vulkaanuitbarstingen kunnen zijn.

* Je begrijpt hoe vulkanen ontstaan en waarom de gevolgen voor mensen in arme landen verschillen van die voor bewoners van rijke landen.

* Je kunt op een kaart met de aardkorstplaten de gebieden aanwijzen met vulkanisme.

Vulkanisme

Ontstaan van vulkanen

Ontstaan van vulkanen

Een vulkaan ontstaat door uitbarstingen van lava en as.

Oceaanbodem gaat de mantel in --> gesteente smelt --> magma ontstaat --> verhit materiaal wil omhoog --> te hoge druk: uitbarsting

Magma wordt lava en verlaat via de krater de vulkaan

Lava of magma?

Subductie

= een proces in de aardmantel waarbij de aardkorst wegsmelt. Dit gebeurd bij een convergente plaatgrens (waar platen naar elkaar toe gaan), waarbij de zwaardere oceaankorst onder de lichtere continentale korst duikt. Hierbij smelt de aardkorst naar mate het verder in de aardmantel komt.

Vulkanisme bij subductie

Rustig of explosieve uitbarsting?

explosieve uitbarsting

rustige uitbarsting

Vulkanen in de oceaan

1. Twee oceaanbodems gaan uit elkaar

2. Er komt een kier in de aardkorst

3. Die wordt opgevuld met heet gesteente (lava)

4. Lava + water = lava wordt hard

5. Er ontstaat: nieuwe oceaanbodem 

6. De mid-oceanische rug ontstaat

= een minder diep deel van de oceanen waar platen uit elkaar gaan en vulkanisme optreedt.

Trog 

trog

Trog

 = een langwerpige kuil in de zeebodem. Deze markeren de plaatgrenzen.

• lava  
  
• giftige gassen 
  
• as 
  
• stenen 
  
• (Modderstromen)

    Wat zijn de directe gevolgen van een vulkaanuitbarsting?

V: pyroclastische stromen

= hete gassen gemixt met fijne as --> razen langs de vulkaanhelling naar beneden

Beperkt aantal slachtoffers. Vooral in rijke landen wordt de bevolking op tijd gewaarschuwd en geëvacueerd 

• Maar waarom wonen er dan mensen dicht bij de vulkaan? 

De grond bij een vulkaan is heel vruchtbaar.

Afsluiting

Maak van paragraaf 1.3 opdr: 

Afsluiting

1. Je weet wat een vulkaan is en wat de gevolgen van vulkaanuitbarstingen kunnen zijn.

2. Je begrijpt hoe vulkanen ontstaan en waarom de gevolgen voor mensen in arme landen verschillen van die voor bewoners van rijke landen.

3. Je kunt op een kaart met de aardkorstplaten de gebieden aanwijzen met vulkanisme.

Wat is een vulkaan?

1. Een vulkaan is een een opening in de aarde waaruit magma naar boven kan komen.
2. Een berg in de buurt van een plaatgrens.
3. Een plaatgrens.
4. Een berg.

De magmakamer van een vulkaan zit buiten de vulkaan

1. Waar
2. Niet waar

De opbouw van een vulkaan

Kraterpijp

Magmakamer

Krater

Aswolk

Vulkaan

Trog

Aardplaat

Hoe ontstaan vulkanen? Zet de woorden op de juiste plek

Trog

Oceanische plaat

Vulkaan

Magma

Continentale plaat

Welke zinnen over vulkanen zijn juist en welke onjuist?

Sleep de groene tekstjes naar de rode vakken.

Vulkanen komen alleen op het land voor.

Juist

Onjuist

Vulkanen komen zowel onder water als boven water voor. 

Vulkanisme komt alleen in bergen voor.

Vulkanisme komt alleen onder water voor.

Vulkanisme komt vooral voor op de randen van aardkorstplaten.

De zinnen over vulkanen staan in de verkeerde volgorde. Sleep ze zodat ze van boven naar onder in de juiste volgorde staan

1

2

3

Platen botsen tegen elkaar, er ontstaat een vulkaan. 

Lava vloeit uit de krater en stolt tot gesteente.

Magma stijgt omhoog.

Lava

Magma

De warme vloeistof in de vulkaan

De warme vloeistof buiten de vulkaan tijdens een uitbarsting

In een vulkaan (binnen in)

Komt uit een vulkaan

Magma

As

Giftige stoffen

Kraterpijp

Wat spuugt een vulkaan naar buiten. Er zij 3 antwoorden goed.

As

Lava

Magma

Stenen

Fossielen

Waarom wonen er vaak veel mensen rond vulkanen?

1. In de buurt van vulkanen is het altijd warm.
2. In de buurt van vulkanen regent het bijna nooit.
3. In de buurt van vulkanen is de bodem vruchtbaar.
4. In de buurt van vulkanen is het goedkoop wonen.