Zorgtechnisch handelen: Psychofarmaca

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

 Psychofarmaca

Lesdoelen

Aan het eind van de les kun je vertellen:

• Wat psychofarmaca betekent,
• Wanneer psychofarmaca wordt toegediend
• Wat de (bij)werkingen hiervan kunnen zijn

Wat vond je interessant?

Wat zou je nog willen weten m.b.t psychofarmaca?

Psychofarmaca

Officiële naam voor medicijnen die inwerken op de psyche.

 Beïnvloeden denken, voelen en handelen. 

Arts of psychiater.

Hoofdgroepen

• Kalmerende medicijnen
• Stimulerende medicijnen
• Medicijnen die de stemming beïnvloeden
• Antipsychotische medicijnen

Maak een mindmap van de werking van psychoactieve stoffen

Benodigdheden:

vel papier

pen/potloden/stiften

Bron: Mensen thema 20.1 psychoactieve stoffen

Nadelen medicatie

Voorbeelden van algemene nadelen zijn:

• bijwerkingen
  
• afhankelijkheid
  
• ontwenningsverschijnselen
  
• tolerantie (steeds hogere dosering voor zelfde effect)
• interactie (wisselwerking met andere medicijnen/middelen)

Kalmerende medicijnen worden voorgeschreven bij:

• Angststoornissen
• Slaapstoornissen

Kalmerende middelen

Benzodiazepines zijn het bekendst. Ze verminderen angstgevoelens, werken kalmerend en spierontspannend en helpen om in te slapen of door te slapen. Voorbeelden zijn: diazepam (Stesolyd), oxazepam (Seresta) en temazepam (Normison).

In de wandelgangen worden benzodiazepinen ook wel benzo's of pammetjes genoemd.

Stimulerende middelen

Stimulerende middelen worden voorgeschreven bij:

• ADHD
• narcolepsie.

Het meest gegeven middel is methylfenidaat, de werkzame stof in onder andere Ritalin, Medikinet en Concerta. Stimulantia worden in tabletvorm gegeven.

Wat is de werkzame stof in Ritalin?

1. Methylfenidaat
2. Sucralose
3. Concerta

De prefrontale cortex is betrokken bij:

1. emotie
2. ingebouwde klok
3. aandacht en planning
4. hartslag en bloeddruk

Dopamine is een....

1. lachhormoon
2. hersencel
3. vitamine
4. neurotransmitter

Wat zijn de 2 belangrijkste bijwerkingen van Ritalin?

 Medicijnen die de stemming beïnvloeden

Er zijn twee groepen middelen met een effect op de stemming:

• antidepressiva
• stemmingsstabilisatoren.

Antidepressiva

• depressie
• angststoornissen
• bipolaire stemmingsstoornis

Antidepressiva

SSRI's worden het meest gebruikt, omdat zij de minste bijwerkingen geven. Ze werken op de neurotransmitter serotonine. Voorbeelden zijn: Fluoxetine (Prozac®), Paroxetine (Seroxat®) en Sertraline (Zoloft®).

Reactie filmpje

Antipsychotische medicijnen

Iemand die psychotisch is, verliest het contact met de realiteit. De gedachten gaan heel snel en zijn soms niet te volgen. Dit maakt het heel lastig om contact te maken met de persoon. Daarom wordt eerst de psychose behandeld met antipsychotica. Daarna is andere begeleiding of behandeling mogelijk.

Antipsychotica

Antipsychotica onderdrukken de symptomen van een psychose. Soms worden ze als tablet verstrekt, en dan is het belangrijk om het middel elke dag volgens voorschrift in te nemen. Soms worden ze ook als 'depot' gegeven: door middel van een maandelijkse injectie.

Medicatie-ontrouw

Maar liefst 85% van de cliënten neemt medicatie niet altijd zoals is voorgeschreven. Vooral binnen de ggz, de huisartspraktijk en de thuiszorg is dit een probleem.

• Medicatie wordt niet op tijd genomen of helemaal vergeten.
• De cliënt is het overzicht kwijt en/of haalt medicatie niet op tijd op.
• De cliënt zegt dat medicatie niet helpt.
• De cliënt laat op een andere manier weerstand zien.

www.vilans.nl

Maak een mindmap van de werking van psychoactieve stoffen

Gebruik thema 20.1 Mensen psychoactieve stoffen

Benodigdheden: vel papier/potloden/pen/stiften

Aan de slag

Thema 20: medicatie bij psychische stoornissen

Mensen: 3-4-5-6-7-8-9-10-11

Nabespreken opdrachten

Rollenspel en/of casus

Mensen Thema 20 opdracht 13 en/of 17

Voorkeur rollenspel ter voorbereiding op het examen

Afronding

Kun je de lesdoelen beantwoorden?

Wat vonden jullie van de les?