11.1 Erfelijke eigenschappen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Erfelijkheid en evolutie

Lesdoelen

• Kunnen uitleggen wat erfelijke eigenschappen zijn, hierbij kun je ook voorbeelden noemen.
• Kunnen uitleggen wat fenotype is, hierbij kun je voorbeelden noemen.
• De term 'aanleg' kunnen uitleggen.

Wat zijn erfelijke eigenschappen?

• Ieder mens heeft eigenschappen, zoals 2 benen, 2 armen etc. Eigenschappen zijn kenmerken die jou tot een mens maken.
• Deze eigenschappen krijg je van ouders -> Erfelijke eigenschappen.
• Erfelijke eigenschappen zien er bij iedereen anders uit. Dit noem je fenotype.

Verschillende fenotype bij honden

Kan het fenotype veranderen?

• Je uiterlijk blijft niet het hele leven hetzelfde. In de puberteit veranderd er bijv. ook het een en ander.

• Fenotype kun je ook zelf veranderen. Denk maar eens aan haren verven, make-up en tatoeages.

Aanleg

• Van sommige eigenschappen weet je pas dat je ze hebt wanneer je ze gaat gebruiken. Je hebt dan aanleg geërfd.

• Het fenotype is afhankelijk van de erfelijke eigenschappen en invloeden uit de omgeving.

Waar zit de informatie voor je eigenschappen?

• In de celkern van cellen zitten dunne draden; de chromosomen. 

• Chromosomen bestaan voor het grootste deel uit DNA.

• DNA  bevat alle informatie van jouw lichaam.

Chromosomen

• Lichaamscellen van mensen hebben 23 paar chromosomen (dus 46 chromosomen in totaal).

• Één chromosomen paar bepaalt je geslacht. Dit noemen we de geslachtschromosomen. Deze worden aangegeven met de letter X en Y.

• Vrouwen hebben twee X-chromosomen (XX), mannen hebben één X-chromosoom en één Y-chromosoom (XY).

Zelf aan de slag (11.1)

Je mag zelf kiezen waarmee je aan de slag gaat. Als je klaar bent ga je door met een ander onderdeel. Niks doen is geen optie.

• Opdrachten in het werkboek.
• Zelf samenvatten uit het tekstboek (schrift/laptop)
• Samenvatting in het werkboek.
• Digitaal Werkboek in Cumlaude