1TK Grammatica 2 en 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 1

Grammatica 

2. Persoonsvorm en zinsdelen (p. 202) en

3. Lidwoord en zelfstandig naamwoord (p. 204)

Planning

• Huiswerk bespreken: 2. pv en zinsdelen opdr. 1 t/m 5
• Uitleg nieuw onderdeel: 3. lw en zn
• Opdrachten

1. Is het onderstreepte werkwoord de persoonsvorm? Kies: pv of geen pv.

• 1. Met zijn elektrische fiets reed Maurits in een half uur naar school.
• 1. Met zijn elektrische fiets reed Maurits in een half uur naar school.
• 2. De buschauffeur heeft op het nippertje een aanrijding voorkomen.
• 2. De buschauffeur heeft op het nippertje een aanrijding voorkomen.
• 3. John zal hard moeten trainen voor de Zevenheuvelenloop.
• 3. John zal hard moeten trainen voor de Zevenheuvelenloop.
• 4. Op deze website worden reviews geplaatst van de nieuwste games.
• 4. Op deze website worden reviews geplaatst van de nieuwste games.

2.1 Onderstreep de persoonsvorm van de zinnen a tot en met f.

• a. Sandor en Irina wilden een ijsje halen bij de snackbar.
• b. Met deze app kun je je fietssnelheid en de afstand bijhouden.
• c. Heeft je moeder het slot van de achterdeur gerepareerd?
• d. Aan het eind van zijn vlog bedankte de YouTuber zijn volgers.
• e. De puppy werd door voorbijgangers bevrijd uit de oververhitte auto.
• f. Over een week reikt de zeilschool de zeildiploma's uit aan de cursisten.

2.2 Kijk welke woorden je samen voor de persoonsvorm kunt zetten bij de zinnen e en f. Noteer alle mogelijkheden.

• e. De puppy werd door voorbijgangers bevrijd uit de oververhitte auto.
• - Door voorbijgangers werd de puppy bevrijd uit de oververhitte auto.
  
• - Uit de oververhitte auto werd de puppy door voorbijgangers bevrijd.
  
• - Bevrijd werd de puppy door voorbijgangers uit de oververhitte auto.

2.2 Kijk welke woorden je samen voor de persoonsvorm kunt zetten bij de zinnen e en f. Noteer alle mogelijkheden.

• Over een week reikt de zeilschool de zeildiploma’s uit aan de cursisten.
• De zeilschool reikt over een week de zeildiploma’s uit aan de cursisten.
  
• De zeildiploma’s reikt de zeilschool over een week uit aan de cursisten.
  
• Aan de cursisten reikt de zeilschool over een week de zeildiploma’s uit.
• Over een week reikt de zeilschool aan de cursisten de zeildiploma's  uit.

3.1 Onderstreep de persoonsvorm in de zinnen a tot en met d.

• a Vanaf de uitkijktoren kunnen we Schiermonnikoog zien.
  
• b De Sinabung-vulkaan heeft een gigantische aswolk uitgespuwd.
  
• c In het weekend willen Armina en Joep allerlei klusjes doen.
  
• d De Oranjesupporters feestten na de overwinning tot diep in de nacht.

3.2 Verdeel de zinnen a tot en met d in zinsdelen door strepen te zetten. Gebruik de zinsdeelproef.

• a Vanaf de uitkijktoren / kunnen / we / Schiermonnikoog / zien.
  
• b De Sinabung-vulkaan / heeft / een gigantische aswolk / uitgespuwd.
  
• c In het weekend / willen  / Armina en Joep / allerlei klusjes / doen.
  
• d De Oranjesupporters / feestten / na de overwinning / tot diep in de nacht.

3.3 Neem de zinnen over eb vervang het zinsdeel vóór de pv voor een zelfbedacht zinsdeel.

• a Met een verrekijker / kunnen / we / Schiermonnikoog / zien.
  
• b De Etna / heeft / een gigantische aswolk / uitgespuwd.
  
• c Voor tien euro / willen  / Armina en Joep / allerlei klusjes / doen.
  
• d De Cambuurfans / feestten / na de overwinning / tot diep in de nacht.

4.1 Is de verdeling in zinsdelen bij a tot en met d juist of onjuist? Kies: juist of onjuist. Verbeter de zinnen.

• a De hele nacht / heeft / de baby van de buren / gehuild. 
• a De hele nacht / heeft / de baby van de buren / gehuild. 
• b Jena / gaat / met haar vriendinnen / zwemmen / in het meer.
• b Jena / gaat / met haar vriendinnen / zwemmen / in het meer.

4.1 Is de verdeling in zinsdelen bij a tot en met d juist of onjuist? Kies: juist of onjuist. Verbeter de zinnen.

• c Zitten op jouw nieuwe / fiets / 21 versnellingen? 
• c Zitten / op jouw nieuwe fiets / 21 versnellingen? 
• d Pier / leent / graag / boeken / met plaatjes / bij de bibliotheek.
• d Pier / leent / graag / boeken met plaatjes / bij de bibliotheek.

5. Lees tekst 1. Zet strepen tussen de zinsdelen.

Hoe werkt een touchscreenhandschoen?

1 In de meeste touchscreens worden een heleboel kleine elektrische velden opgewekt. 2 Je vinger verstoort zo’n veld op een bepaalde plek. 3 Zo ‘voelt’ het scherm jouw vingers. 4 Een gewone hand-schoen werkt als een soort isolatielaagje. 5 Daardoor merkt het scherm je vingers niet op. 6 Een touchscreenhandschoen is gemaakt van geleidend materiaal, zoals nylon met een flinterdunne zilve-ren coating. 7 Dat materiaal maakt deze handschoenen niet-isolerend. 8 Daardoor kan het scherm ondanks de handschoen je vinger ‘voelen’.

5.

• 1 In de meeste touchscreens / worden / een heleboel kleine elektrische velden / opgewekt. 
• 2 Je vinger / verstoort / zo’n veld  / op een bepaalde plek. 
• 3 Zo / ‘voelt’ / het scherm / jouw vingers.
• 4 Een gewone handschoen / werkt / als een soort isolatielaagje.

5.

• 5 Daardoor / merkt het scherm / je vingers / niet / op. 
• 6 Een touchscreenhandschoen / is / gemaakt / van geleidend materiaal, zoals nylon met een flinterdunne zilveren coating. 7 Dat materiaal /  maakt deze handschoenen / niet-isolerend. 
• 8 Daardoor / kan / het scherm / ondanks de handschoen / je vinger / ‘voelen’.

3. Lidwoord en zelfstandig naamwoord

Leerdoel: Je leert lidwoorden en zelfstandige naamwoorden herkennen.

Kijk mee naar de video-uitleg

Er zijn drie lidwoorden (lw): de, het, een. 

Een lidwoord hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord: de uil – een  uil.

Er zijn drie lidwoorden (lw): de, het, een.

Een zelfstandig naamwoord geeft ‘een naam’, je kunt er alles mee benoemen:

• mensen (Karlijn, Jansen, politieagent),
• dieren (konijn, kwal, vee),
• dingen (fiets, ventiel, dopje, rommel)
• stoffen (melk, gas)
• begrippen (lengte, honger, idee)
• Ook alle namen zijn zelfstandig naamwoord: Willem II, New York en Lidl.

Een zelfstandig naamwoord (zn) is een woord voor een mens, dier, plant, ding of gevoel. Bijvoorbeeld: dochter, bloemist, zeehond, tulp, telefoon, dorp, liefde.

Een eigennaam is ook een zelfstandig naamwoord: Tim, Postma, Ajax, Leeuwarden, Rijn.

Er zijn drie lidwoorden (lw): de, het, een.

Kies het zelfstandig naamwoord.

1. de
2. gruwelijke
3. heks
4. zestien

Kies het zelfstandig naamwoord.

1. verwarring
2. chillen
3. wat
4. een

Wat is geen lidwoord?

1. de
2. is
3. een
4. het

Maak een foto waarop je een zelfstandig naamwoord laat zien.

aan de slag

Maak voor de volgende les:

opdracht 1 t/m 5 

(blz. 204-205)