15.4

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Doel

Je kunt op basis van een tekst een voedselketen/voedselweb maken. 

Je kunt inschatten hoe een verandering in de populatiegrootte van 1 soort de andere soorten in een keten/web zou kunnen beinvloeden.

Je kunt verschillende relaties tussen organismen herkennen en benoemen: 

0

welke relaties zag je tussen soorten?

voedselrelaties

competitieve relaties

typen relaties

voedsel

competitief

symbiotisch

Soorten relaties

intraspeciefieke relaties

     - concurrentie, ziekteverspreiding

     + voortplanting, veiligheid

interspecifieke relaties

      - concurrentie

      -/+ voedselrelaties

      -/+ symbiotische relaties

Wat voor soort relatie zie je afgebeeld op het plaatje?

Wat voor soort relatie zie je afgebeeld op het plaatje?

DOEL

Je kunt voedselrelaties juist weergeven in een voedselweb of voedselketen en aan de hand van een voedselketen of voedelweb voorspellen wat het effect is van verstoringen (jacht, gebruik van insecticiden, maaien etc)

Je kunt de verschillende termen voor trofische (=voedsel) relaties herkennen en gebruiken

Voedselketen

Hoe wordt de in deze bron weergegeven voedselrelatie tussen de zeester en de zeeslak genoemd?

Welk van de organismen in dit voedselweb behoort of welke behoren zowel tot de consumenten van de vierde als tot die van de vijfde orde?

Symbiose

• Mutualisme +/+
• Commensalisme +/0
• Parasitisme +/-

mutualisme

Beide soorten hebben voordeel bij de relatie.

Commensalisme 

• Eén van de twee heeft voordeel, de ander geen voordeel en geen nadeel 
• Koereiger
• Epifyt 

parasitisme

Een soort heeft voordeel, de ander nadeel.

Bij veldonderzoek in Afrika is gebleken dat de mestkevers huisvesting bieden aan allerlei andere diersoorten, waaronder mijten. De mijten laten zich door de mestkevers transporteren naar een nieuwe hoop mest. Daar verspreiden de mijten zich in de mest waaruit zij hun voedsel halen. Door sommige onderzoekers wordt de symbiose tussen mestkevers en mijten parasitisme genoemd, anderen menen dat de mestkever alleen als transportmiddel voor mijten dient.

Aan welke voorwaarde moet zijn voldaan om deze relatie parasitisme te noemen?

Huiswerk

zie planner

Moeilijk? Oefenvragen maken, en in KWT de toetsvragen

vandaag

relaties invetariseren

relaties ordenen

uitleg: voedselweb, voedselketen

thema 15 opdr 14 vraag 1tm6

uitleg:producent, autotroof, trofisch niveau

thema 15 opdr 1 + benoemen producent etc.

uitleg:predatie, camouflage, mimicri