Les 3 Relaties tussen organismen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

DOEL

Je kunt verschillende relaties die verschillende organismen met elkaar hebben herkennen en voorspellen welke invloed de relatie kan hebben op een individu/populatie

23.3

Soorten relaties

intraspeciefieke relaties

     - concurrentie, ziekteverspreiding

     + voortplanting, veiligheid

interspecifieke relaties

      - concurrentie

      -/+ voedselrelaties

      -/+ symbiotische relaties

Wat voor soort relatie zie je afgebeeld op het plaatje?

Wat voor soort relatie zie je afgebeeld op het plaatje?

Concurrentie

als twee (groepen) individuen dezelfde beperkende hulpbronnen gebruiken.

Wanneer de niches overlappen

gevolgen competitie

Soorten relaties

intraspeciefieke relaties

     - concurrentie, ziekteverspreiding

     + voortplanting, veiligheid

interspecifieke relaties

      - concurrentie

      -/+ voedselrelaties

      -/+ symbiotische relaties

DOEL

Je kunt voedselrelaties juist weergeven in een voedselweb of voedselketen en aan de hand van een voedselketen of voedelweb voorspellen wat het effect is van verstoringen (jacht, gebruik van insecticiden, maaien etc)

Je kunt de verschillende termen voor trofische (=voedsel) relaties herkennen en gebruiken

Voedselketen

Hoe wordt de in deze bron weergegeven voedselrelatie tussen de zeester en de zeeslak genoemd?

Welk van de organismen in dit voedselweb behoort of welke behoren zowel tot de consumenten van de vierde als tot die van de vijfde orde?

Symbiose

• Mutualisme +/+
• Commensalisme +/0
• Parasitisme +/-

mutualisme

Beide soorten hebben voordeel bij de relatie.

Commensalisme 

• Eén van de twee heeft voordeel, de ander geen voordeel en geen nadeel 
• Koereiger
• Epifyt 

parasitisme

Een soort heeft voordeel, de ander nadeel.

Bij veldonderzoek in Afrika is gebleken dat de mestkevers huisvesting bieden aan allerlei andere diersoorten, waaronder mijten. De mijten laten zich door de mestkevers transporteren naar een nieuwe hoop mest. Daar verspreiden de mijten zich in de mest waaruit zij hun voedsel halen. Door sommige onderzoekers wordt de symbiose tussen mestkevers en mijten parasitisme genoemd, anderen menen dat de mestkever alleen als transportmiddel voor mijten dient.

Aan welke voorwaarde moet zijn voldaan om deze relatie parasitisme te noemen?

Huiswerk

Maken toetsvragen bij 23.3

Moeilijk? Oefenvragen maken, en in KWT de toetsvragen

21.4

populatiegrootte

lotka-volterra

S en J-curve