GVO voorlichting, advies en instructie

• zorggerelateerde vakken
• Beroepsopleiding

GVO 

Voorlichting, advies en instructie 

Wat is het doel van voorlichting, advies en instructie?

1. Mensen overtuigen, tot handelen aanzetten en laten kiezen
2. Mensen beïnvloeden, overtuigen en veranderen.
3. Veranderen van gedrag, oude gewoontes afleren en nieuwe gewoontes aanleren

Leerdoelen vandaag

Je kunt uitleggen wat voorlichting, advies en instructie inhoudt.

Je kunt samenvatten wat het belang is van het geven van voorlichting, advies en instructie aan een zorgvrager.

Je kunt uitleggen hoe je methodisch en op verschillende niveaus voorlichting, advies en instructie geeft aan een zorgvrager.

Je kunt benoemen wat de rol van de zorgvrager en wat jouw rol is in het methodisch voorlichting, advies en instructie geven.

Je kunt uitleggen waar je op let bij de inzet van zorgtechnologie met betrekking tot het geven van voorlichting, advies en instructie.

Preventie, wat is dat ook alweer?

(Verergering van) ziekte voorkomen

Kosten besparen

Zelfstandigheid en zelfredzaamheid bevorderen

Gezondheid bevorderen

Verantwoorde keuzes kunnen laten maken

Preventie is gezondheidsproblemen voorkomen en gezond gedrag stimuleren

1. Juist
2. Onjuist

Welke overheidscampagnes ken je die zich richten op preventie?

Micro meso en macro VAI

Wat betekent dat?

Primaire preventie: 

voorkomen van ziekte.

Wegnemen van ziekteoorzaken of risicofactoren voor het krijgen van een aandoening.

Voorbeelden: Gezond eten ( geen tot weinig suiker of vet), condoomgebruik, pil, inentingen.

Preventieve maatregelen ter voorkoming van decubitus: wisselligging

Verzorgende: Je geeft hier voorlichting. Voorbeeldfunctie is belangrijk.

Secundaire preventie:

Je spoort de ziekte in een vroeg stadium op en behandelt deze of je probeert het gedrag te veranderen om erger te voorkomen. Bijvoorbeeld het maken van een uitstrijkje, borstonderzoek, consultatiebureau.

Tertiair: 

gevolgen van de ziekte beperken.

De zorgvrager is al ziek. Je probeert verdere achteruitgang te voorkomen.

Primaire preventie: voorkomen van ziekte.

Wegnemen van ziekteoorzaken of risicofactoren voor het krijgen van een aandoening.

Voorbeelden: Gezond eten ( geen tot weinig suiker of vet), condoomgebruik, pil, inentingen.

Preventieve maatregelen ter voorkoming van decubitus: wisselligging

Verzorgende: Je geeft hier voorlichting. Voorbeeldfunctie is belangrijk.

Secundaire preventie:

Je spoort de ziekte in een vroeg stadium op en behandelt deze of je probeert het gedrag te veranderen om erger te voorkomen. Bijvoorbeeld het maken van een uitstrijkje, borstonderzoek, consultatiebureau.

Tertiair: gevolgen van de ziekte beperken.

De zorgvrager is al ziek. Je probeert verdere achteruitgang te voorkomen.

Drie soorten preventie

Primaire: Richt zich op het voorkomen van ziekte en ongezonde situaties

Secundaire: Richt zich op vroegtijdig opsporen en behandelen van ziektes en stoornissen

Tertiaire: Richt zich op mensen die al getroffen zijn door een ziekte of stoornis, hiermee om leren gaan, palliatieve behandeling

Voorbeelden primaire preventie

• vaccineren van zuigelingen en jonge kinderen tegen mazelen en kinkhoest;  

• voorkomen van pesten op school door speciale onderwijsprogramma's

 • tegengaan van onveilige seks door campagnes om condoomgebruik te stimuleren;

Voorbeelden secundaire preventie

 • vroege opsporing van dementie en andere ouderdomsziekten;

• bevolkingsonderzoek naar het opsporen van borstkanker, bij vrouwen tussen de vijftig en zeventig jaar;

• zwangere vrouwen boven de zesendertig jaar worden tijdens prenataal onderzoek gescreend op het Downsyndroom bij hun ongeboren kind.

Voorbeelden tertiaire preventie

• Weer oppakken van de draad van het leven na een ernstige depressie;
  

• Bij een oudere cliënt met dementie proberen te voorkomen dat de cliënt in een volledig sociaal isolement terechtkomt en vereenzaamt;  

• Revalideren na een herseninfarct

 

Verschil voorlichting, advies en instructie

Bij voorlichting wil je de kennis van de zorgvrager vergroten. Geef je voorlichting over gezonde voeding, dan leer je de zorgvrager hoe hij gezonder kan eten.

Bij advies doe je een voorstel aan de zorgvrager om iets te doen of te laten. Een zorgvrager die te weinig beweegt, kun je het advies geven om naar de winkel te lopen in plaats van met de auto te gaan.

Bij instructie geven wil je de zorgvrager leren een handeling op een bepaalde manier uit te voeren. De moeder die net bevallen is, kun je instrueren hoe zij het beste haar baby in bad kan doen.

Wat wil je bereiken met VAI geven?

1. Iemands gedrag beïnvloeden
2. Iemand laten veranderen

Voorbeeld

Henk, 62 jaar, ligt in het ziekenhuis met een gebroken heup. Hij is uitgegleden over een matje dat bij hem in de gang ligt. Hij zit in een rolstoel. Katinka, verpleegkundige in het ziekenhuis komt 's ochtends aan zijn bed voor de dagelijkse controle. Hij mag die dag naar huis. 'Duizenden keren liep ik over die mat en nu lig ik erdoor in het ziekenhuis. Ik ben gewoon kwaad op mezelf', begint Henk. 'Losliggende matten veroorzaken vaak ongelukken in huis', legt Katinka uit. 'Als de verlichting ook nog slecht is, wordt de kans op een ongeluk nog groter' (informatie). 'Ach, wat stom', reageert Henk. 'Het peertje van de lamp in de gang is stuk. Dat moest ik nog vervangen. Dat stelde ik alsmaar uit.' 'Misschien zou u sowieso de mat weg kunnen halen (advies). Als u nu zorgt dat u niet nog een keer over die mat kunt uitglijden, is uw ongeluk niet helemaal voor niets geweest.' 'Die mat heeft mijn vrouw al weggehaald', zegt Henk. 'Heel goed', reageert Katinka. 'U zou het peertje kunnen laten vervangen door een sterkere lamp' (advies). 'En natuurlijk de eerstkomende tijd de krukken gebruiken bij het lopen om uw been niet te belasten. Ik pak de krukken er even bij, dan kunnen we dat meteen gaan oefenen. Eerst heel voorzichtig omhoog komen en gaan zitten', begint Katinka, 'dan ondersteun ik u zodat u heel langzaam een kwartslag kunt draaien en met uw voeten naast het bed komt' (instructie).

Kenmerken goed advies

Uitvoerbaar: de zorgvrager moet het advies uit kunnen voeren. 

Eenduidig geformuleerd: het advies moet maar op één manier uit te leggen zijn. 

Begrijpelijk: het advies moet te begrijpen zijn voor de zorgvrager. 

Afgestemd op de omstandigheden van de zorgvrager: omstandigheden, zoals tijd, plaats en andere mensen kunnen een positieve of negatieve invloed hebben op het uitvoeren van een advies. 

In het belang van de zorgvrager: de zorgvrager moet er iets aan hebben. 

Op deskundigheid gebaseerd

Instructie geven

Je geeft instructie over hoe, wanneer en op welke manier de zorgvrager iets zou moeten doen. 

Een instructie kan gaan over een handeling of over het omgaan met gedrag. Het doel van een instructie is dat je iets op de juiste manier uitvoert. 

Een instructie kan onderdeel van een behandeling zijn.  

Welke voorbeelden ken je van instructie geven in de zorg?

Wat is het belang van VAI?

 Gericht op bewustwording.

Je vergroot de kennis van de zorgvrager over zijn gezondheid en legt uit hoe hij daar zelf iets aan kan verbeteren.

Je geeft informatie over wat gezond en ongezond gedrag is.

Je legt de link tussen zijn handelen en zijn gezondheid.

Je adviseert en instrueert hem hoe hij in de dagelijkse praktijk zó kan handelen dat zijn gezondheid daardoor toeneemt.

Je probeert hem te motiveren en te stimuleren om gezond gedrag te laten zien en ongezond gedrag achterwege te laten.

Je vergroot het bewustzijn van de zorgvrager, zodat hij zelf kan kiezen hoe hij aan zijn gezondheid wil werken.

Wat betekent advies geven?

1. Het vormen van een mening
2. Tips geven of iets aanraden
3. Algemene informatie geven
4. Gericht sturen op gedrag veranderen

Primaire preventie is NIET:

1. Voorkomen van ongezondheid
2. Voorkomen van verergering van ziekte
3. Voorkomen van een ziekte
4. Risicogedrag verminderen

Wat voor voorlichting heb je zelf wel eens gehad? Van wie?

Voorlichting:

Je geeft de zorgvrager informatie over specifieke onderwerpen.

Het helpt de zorgvrager om beter voor zichzelf te zorgen.

Je hoopt dat de zorgvrager ongezond gedrag veranderd in gezond gedrag

Aansluiting

Jouw voorlichting komt het beste over als hij aansluit bij de ontvanger, de zorgvrager. De volgende factoren spelen daarbij een rol:

de leeftijd en het begripsvermogen van de zorgvrager;

de persoonlijkheid van de zorgvrager;

de aanwezige kennis bij de zorgvrager;

de naasten van de zorgvrager, zoals partner, ouders en kinderen;

de cultuur waaruit de zorgvrager komt.

Informatie geven met als doel de ander te helpen bij het vormen van een mening of het nemen van een besluit is

1. Voorlichting geven
2. Advies geven
3. Instructie geven

Het geven van een deskundige aanbeveling of tip is het geven van voorlichting

1. Juist
2. Onjuist

Dit is een advies

Gezond eten en condoom of pilgebruik zijn voorbeelden van secundaire preventie

1. Juist
2. Onjuist

Onjuist:

Primaire preventie: is het voorkomen van ziekte. Je neemt de ziekteoorzaken of risicofactoren weg voor het krijgen van een aandoening.

Wisselligging geven is een voorbeeld van

1. Primaire preventie
2. Secundaire preventie
3. Tertiaire preventie

Primair: Je voorkomt decubitus

Een borstonderzoek is een voorbeeld van

1. Primaire preventie
2. Secundaire preventie
3. Tertiaire preventie

Secundair:

Je spoort een ziekte in een vroeg stadium op en gaat deze dan behandelen 

Stappenplan gvo 

1. Probleemanalyse
2. Gedragsfactorenbepalen
3. Voorlichtings/instructiedoelen stellen
4. Voorlichtings/instructieactiviteit 
5. Uitvoeren en evalueren

Welke middelen en materialen kan je inzetten om voorlichting, advies of instructie te geven?

Folders

Video

Gesprek

Doorverwijzing

Hulpmiddelen

Bijsluiter

Ervaringsdeskundige

Patiëntenvereniging/lotgenoten

VAI middelen

Websites: informatie over gezondheidsproblemen en gezonde

leefstijl

Apps: tools om gezondheidsgegevens bij te houden, ondersteuning

evenwicht voeding en bewegen

Wearables: draagbare meetapparaatjes voor zorgvrager of

zorgverlener

Beeldzorg/VRbril/smartglasses: thuiszorg (meekijken VTH, wondzorg) GHZ

(ondersteuning dagindeling, nachtzorg) huisarts/specialist (controle

en testuitslagen) NB: beveiligde verbinding, zorgportaal, vergroten

zelfredzaamheid en zelfmanagement

Thuismonitoring: Zorgvrager doet metingen en zet deze in een app

gezet waardoor er gemonitord kan worden. Eigen regie, minder

verstoring van het dagelijks leven.

Patiëntenportaal: Beveiligd digitaal portaal waarin

zorgvragers/naasten en zorgverleners met elkaar informatie kunnen

uitwisselen digitaal portaal

Nu maken

De zelftoets van hoofdstuk 3 in Thieme

www.zorgvoorbeter.nl

Secundaire preventie is

1. Opsporen van ziekte en stoornissen
2. Het vroegtijdig behandelen van ziekten en stoornissen
3. Het verergeren van een GZH probleem
4. A,B en C