4. Pruiken en Revoluties: De verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

4. Pruiken en Revoluties

De Verlichting

Deze les:

• Vragen over de opdrachten?
• herhaling: ontevredenheid onder Lodewijk XIV
• Bespreken opdracht personen 4.2
• Wat is de Verlichting? 

Aan het einde van deze les:

... heb je laten zien dat je weet welke personen een belangrijke rol speelden in deze periode

... leer je welke kritiek Verlichtingsfilosofen hadden op de macht van absolute vorsten

... Leer je welke ideeën Verlichtingsfilosofen hadden over politiek en bestuur.

... Leer je de ideeën van Montesquieu en Locke

Vragen over de opdrachten?

Terugblik: oorzaken voor ontevredenheid in Frankrijk onder Lodewijk XIV

De Verlichting:

Welke kritiek hadden de Verlichtingsfilosofen op de absolute heersers en welke ideeën hadden zij over politiek en bestuur?

Waar had dit ook alweer mee te maken?

Leg uit wat deze zin betekent: Lodewijk XIV was een absoluut vorst

John Lock

John Locke: 1632 - 1704

• Absolutisme is onacceptabel als je logisch nadenkt
• ieder mens heeft bij de geboorte gelijke rechten
• je wordt niet als koning geboren, maar door je opvoeding koning gemaakt.
• koningen mogen alleen regeren als zij rekening houden met de belangen van het volk.
• een vorst die slechte wetten maakt en de belangen van het volk niet behartigd mocht afgezet worden volgens Locke 

Ondertussen in Engeland:

• Koning Karel I luisterde niet naar het Engelse kabinet, werd opgepakt en onthoofd.
• Burgeroorlog, hierna toch weer een koning
• op zoek naar een vorst die wel naar het parlement wilde luisteren.
• stadhouder Willem III (van Nederland)  Koning van Nederland. 

Waarom is dit een nieuwe revolutionaire manier van denken?

Waarom zou Engeland voor stadhouder Willem III van Nederland gekozen hebben?

Montesquieu

Trias Politica:

1. Wetgevende macht, recht om wetten goed of af te keuren, (parlement)

2. uitvoerende macht, regering, zorgen dat wetten worden nageleefd.

3. rechterlijke macht, zorgen dat wetten worden nageleefd.

Montesquieu

• de drie machten mogen nooit in handen komen van één persoon.
• de drie machten moeten elkaar voortdurend controleren en in bedwang houden.
• niemand moet bang zijn van de macht van de staat en iedereen zou in vrijheid moeten kunnen leven en werken. 

Wat klopt er niet in Frankrijk als je kijkt naar de trias politica van Montesquieu?

Kan er volgens deze leer nog een absolute vorst zijn?

aan de slag:

• Maak van paragraaf 4.2 de volgende opdrachten: 2, 3, 4
• Lees de theorie nog een keer goed door en geef antwoord op de deelvraag.
• Vat de informatie uit deze les samen en zet het in je bookcreator.