3HV - Logica en Geldigheid

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Logica & Geldigheid

Logisch geldende redenering 

In een logisch geldige redenering is er sprake van een uitgangspunt (vaak het verzwegen argument) en een daarop gebaseerde uitspraak. Als die beide met elkaar overeenkomen, dan is de redenering geldig. We gebruiken hiervoor de symbolen p resp. q. Een foute redenering ligt al snel op de loer…

Oefenen: voorbeeld van een redenering

Als ik ziek ben, dan lig ik in bed.

Ik ben ziek. 

Dus lig ik in bed. 

Teken in je schrift het schema dat bij de redenering hoort (tip: je begint met p --->).

Als ik ziek ben, dan lig ik in bed.

Ik ben ziek.

Dus lig ik in bed. 

Klopt deze redenering?

Ja

Nee

Logische geldigheid

In tekens	Spreek uit als	Voorbeeldzin
p --> q	Als p het geval is, dan is q het geval	Als ik ziek ben, dan lig ik in bed.
p	p is het geval	Ik ben ziek.
q	dus q is het geval	Dus lig ik in bed.

Voorbeeld van een redenering

Alle mensen zijn sterfelijk.

Socrates is een mens.

Dus Socrates is sterfelijk.

Is het een geldige redenering?

Ja

Nee

Voorbeeld van een redenering

Als Bente thuis is, staat haar fiets in de schuur.

Bentes is thuis.

Dus haar fiets staat in de schuur.

Is het een geldige redenering?

Ja

Nee

Voorbeeld van een redenering

Als je de toets goed hebt geleerd, dan haal je een voldoende.

Je hebt een voldoende.

Dus je hebt de toets goed geleerd.

Teken in je schrift het schema dat bij de redenering hoort (tip: je begint met p --->).

Als je de toets goed hebt geleerd, dan haal je een voldoende.

Je hebt een voldoende.

Dus je hebt de toets goed geleerd.

Ongeldigheid

In tekens	Spreek uit als	Voorbeeldzin
p --> q	Als p het geval is, dan is q het geval	Als je de toets goed hebt geleerd, haal je een voldoende.
q	q is het geval	Je haalt een voldoende.
p	dus p is het geval	Dus je hebt de toets goed geleerd.

Is het een geldige redenering?

Ja

Nee

Voorbeeld van een redenering

Als je de toets goed hebt geleerd, dan haal je een voldoende.

Je hebt het proefwerk niet goed geleerd.

Dus je haalt geen voldoende.

Is het een geldige redenering?

Ja

Nee

Verzwegen argumenten

• Vaak zijn redeneringen niet compleet:

Willem rijdt in een Tesla, dus hij is erg milieubewust.

• Er wordt een argument verzwegen:

Als je in een elektrische auto rijdt, dan ben je milieubewust. 

Een verzwegen argument is impliciet in de argumentatie aanwezig.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is het verzwegen argument?

'Hij zorgt goed voor zichzelf, want hij doucht elke dag.'

1. Als je elke dag doucht, dan zorg je goed voor jezelf.
2. Iedereen die niet elke dag doucht, zorgt niet goed voor zichzelf.
3. Als je niet goed voor jezelf zorgt, dan douch je niet elke dag.
4. Als je van douchen houdt, dan ruik je lekker.

Hoe zou je tegen dit verzwegen argument in kunnen gaan?

Wat is het verzwegen argument?

'Hij is een waardeloos politicus, want hij komt nooit na wat hij gezegd heeft.'

1. Als je een waardeloos politicus bent, dan kom je nooit na wat je zegt.
2. Als je niet nakomt wat je zegt, ben je een waardeloos politicus.
3. Als je waardeloos bent, dan kom je niet na wat je zegt.
4. Alle politici zijn leugenaars.

Wat is het verzwegen argument?

Anna Woltz is een goede schrijver, zij is zo populair bij leerlingen.

1. Anna Woltz is de beste jeugdboekenschrijfster
2. Leerlingen hebben een slechte smaak
3. Een schrijver die populair is bij leerlingen, is een goede schrijver
4. Anna Woltz is populair bij leerlingen, en is dus een goede schrijver

Verzwegen argumenten

• Door een verzwegen argument boven water te halen, zie je dat kritiek mogelijk is.

(Bijvoorbeeld: veel douchen is slecht voor je huid.)

• Let op! De tegenwerping is inhoudelijk en gaat niet in op de logische geldigheid van de redenering. 

Aan de slag! 

3h: Leesvaardigheid § 33. Logica en geldigheid

- Je maakt opdr. 1 tm 7

- Schrijf de woorden van woordenschat in je schrift met de betekenis erachter, of voeg ze toe aan je Quizlet. 

3v: Leesvaardigheid § 5. Logica en geldigheid

- Je maakt opdr. 1 tm 6

- Schrijf de woorden van woordenschat in je schrift met de betekenis erachter, of voeg ze toe aan je Quizlet.