Grammatica woordsoorten H3: werkwoord les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Grammatica woordsoorten

Hulpwerkwoord en zelfstandig werkwoord

Doel van de les

Aan het einde van de les kun je het verschil zien tussen een hulpwerkwoord en een zelfstandig werkwoord.  

Woordsoorten tot nu toe

• zelfstandig naamwoord (eigennaam)
• lidwoord (onbepaald, bepaald en geen lidwoord)
• bijvoeglijk naamwoord (stoffelijk)
• werkoord (hulpwerkwoord en zelfstandig werkwoord)  

Dansen, fietsen, bewegen

Grote, lieve, kleine, roze

Utrecht, Martijn, stoel, hond

De, het, een

Werkwoord

Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

Lidwoord

Terugblik: wat kun je nog vertellen over het hulpwerkwoord en het zelfstandig werkwoord?

Theorie: zelfstandig werkwoord (zww)

Zelfstandig werkwoord

• belangrijkste werkwoord van een zin
• heeft een duidelijke betekenis
• één werkwoord in de zin: altijd zww
• bij meerdere werkwoorden: vaak achteraan in de zin
  
  

Ik koop een brood bij de bakker.

Bij de bakker heb ik gisteren een brood gekocht.

Theorie: hulpwerkwoord (hww)

Hulpwerkwoord

• komen voor bij in zinnen met meer dan één werkwoord
  
• 'helpen' de zin te maken
  
• kunnen, morgen, hebben, zijn, worden, zullen
  
• er kunnen meerdere hulpwerkwoorden in een zin staan (ook pv!)
  
  

Bij de bakker heb ik gisteren een brood gekocht.

Bij de bakker heb ik een broodje kunnen kopen.

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Hij 

heeft

weer

niet

geluisterd.

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Hij 

kocht 

het

mooie

cadeau.

Antwoorden opdracht 1 blz. 90

1 wil – gaan – bungeejumpen (zww)
2 moet – gaan – vriezen (zww)
3 Had – kunnen – bewaren (zww)
4 zal – willen – zorgen (zww)
5 zou – gegeten (zww) – hebben
6 moet – doen (zww)

Opdrachtje: maak 2 zinnen met het werkwoord 'hebben'. In zin 1 is 'hebben' een zww, in zin 2 is 'hebben' een hww.

Opdracht 2 maken

• Maak opdracht 2 op blz. 91. Lees goed wat je moet doen.
• 10 minuten de tijd
  
• Gebruik je aantekeningenschrift als je er niet uitkomt.
  
• Ben je klaar? Dan mag je beginnen aan  opdracht 3 op blz. 91
  

Antwoorden opdracht 2

1) a vieren
b wordt
c heeft
d kunnen

2) a zww = vieren
b hww = wordt; zww = herdacht
c hww = heeft; zww = uitgeroepen
d hww = kunnen; zww = spreken

Antwoorden opdracht 3 

eigen antwoorden, bijvoorbeeld

1. Joost van den Vondel zou tot de grote dichters uit de Gouden Eeuw moeten behoren.
2. Vanmorgen heeft de favoriete Nederlandse coureur de Grand Prix van Monaco kunnen winnen.
3. Wanneer mag de Belastingdienst de toeslagen uitbetalen?
4. Deze website heeft gebruikgemaakt van cookies na instemming van de bezoeker.

Huiswerk voor de volgende les

Maken opdracht 4 op blz. 91