skelet, functies en bouw van beenderen,

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 1

Het skelet

Skelet

Leerdoelen

• Je kunt de vier functies van het skelet benoemen
• Je kunt uitleggen waarom de wervelkolom de dubbele S-vorm heeft
• Je kunt de namen van de beenderen benoemen
• Je kunt beschrijven hoe de wervelkolom
  schokken opvangt
• Je kunt het verschil tussen kraakbeenen been uitleggen.
• Je herkent onder de microscoop kraakbeen en been
• Je kunt het verschil benoemen tussen pijpbeenderen en 

platte beenderen

             Stevigheid   

            Beweging

5

12

7

Het staartbeen en het heiligbeen bestaan uit samengegroeide wervels. 

De wervels zijn vergroeid (zitten vast aan elkaar), er is geen beweging mogelijk.

Wervelkolom beschermt

• Dubbele S-vorm
• Kraakbeenschijven/tussenwervelschijven

Wervelkolom beschermt

• Dubbele S-vorm => vangt schokken op
• Kraakbeenschijven/tussenwervelschijven

Tussenwervelschijven zijn van kraakbeen. Kraakbeen is soepeler dan gewoon bot: je kunt het een beetje indeuken. Hierdoor kan het schokken opvangen

De wervelkolom werkt als schokdemper door:

1. Dubbele S-vorm
2. Tussenwervelschijven
3. Dubbele S-vorm en de tussenwervelschijven
4. Gewricht

Samenstelling van botten

Botten bestaan uit

been (=kalk + lijmstof + beencellen + water)

of

kraakbeen (beencellen + lijmstof + water)

veel lijmstof 

weinig lijmstof 

Dit soort been bevat veel lijmstof

1. pijpbeenderen
2. kraakbeen
3. platte beenderen
4. been

Tussencelstof

Bij weefsels zit er celstof tussen de cellen voor: tussencelstof

De eigenschap van tussencelstof bepaalt functie van het weefsel: 

• bij been harde tussencelstof, geeft stevigheid, 
• bij kraakbeen flexibele tussencelstof, geeft flexibiliteit aan het weefsel

Steunweefsels

Er zijn 3 soorten steunweefsel

1. beenweefsel
2. kraakbeenweefsel
3. bindweefsel

Beenweefsel

Al je botten bestaan hieruit, hard maar ook breekbaar

Beencellen liggen in cirkels rond de bloedvaatjes.

De cellen maken van kalk en lijmstof de tussencelstof

Dit is een bloedvaatje

Kraakbeenweefsel

Kraakbeen is  flexibel en veert terug in zijn vorm.

Er zit kraakbeen in groeischijven tot aan eind puberteit.

Bij volwassenen zit kraakbeentussen de ribben en borstbeen, de tussenwervelschijven, neus en oorschelpen

Bindweefsel

Bindweefsel is het zachtst soms erg rekbaar (spieren) soms niet (pezen).

Bindweefsel komt voor in pezen, onder de huid en rond spieren.

Ook zit bindweefsel als vliezen om de organen, houdt organen op hun plek en in vorm

Noem 4 plaatsen waar kraakbeen zit bij volwassen mensen

Dit is een afbeelding van...

1. Kraakbeenweefsel
2. Beenweefsel
3. Zenuwweefsel
4. Spierweefsel

Welk weefsel in het menselijk lichaam is het stevigst?

1. Bindweefsel
2. Beenweefsel
3. Kraakbeenweefsel
4. Spierweefsel

In de botten van oudere mensen zit.....

1. veel lijmstof
2. veel kalk
3. weinig lijmstof
4. weinig kalk

Wat zit er in beenweefsel?

1. Kraakbeencellen
2. Tussencelstof met gelei
3. Tussencelstof met veel lijm
4. Tussencelstof met veel kalk

Pijpbeen

Platte beenderen

Platte beenderen

• Zijn plat
• Hebben rood beenmerg
• Hierin worden rode en witte bloedcellen gemaakt!!

Pijpbeenderen

• Zijn rond
• Hebben geel beenmerg
• Hierin zit vet opgeslagen

Platte beenderen zijn onder andere:

- schouderblad

- ribben

- bekken

- schedel

Pijpbeenderen zijn onder andere:

- opperarmbeen

- dijbeen

- scheenbeen

- spaakbeen

Wat voor type bot (been) is het opperarmbeen?

1. Plat been
2. Pijpbeen

In de afbeelding is een …
te zien.

1. plat been
2. pijpbeen

Wat zit er in de holle ruimte van een pijpbeen?

1. bloed
2. zuurstof
3. geel beenmerg
4. rood beenmerg

Sleep de nummers naar de juiste naam

Beenderen van de hand

vingerkootje

ellepijp

handwortel-

beentje

spaakbeen

middenhands-

beentje

1

2

3

4

5

Sleep de nummers naar de juiste naam

Beenderen van het been

dijbeen

voetwortelbeen

scheenbeen

middenvoetsbeen

knieschijf

kuitbeen

1

2

3

4

5

6

https:

https:

www.brujon.net

https:

Hoe heet bot nr 3?

1. Bovenarm
2. Opperarmbeen
3. Dijbeen
4. Opperarmbot

Hoe heet bot nr 9?

1. Dijbeen
2. Kuitbeen
3. Scheenbeen
4. Knieschijf

Hoe heet bot nr 14?

1. Rib
2. Sleutelbeen
3. Wervel
4. Borstbeen

Uit welke delen bestaat het skelet?

1. schedel en ledematen en armen
2. romp, ledematen en armen en benen
3. schedel,romp, ledematen
4. schedel,romp,ledematen en armen en benen

Noem eens een ander woord voor botten?

1. skelet
2. beenderen
3. geraamte

Wat is een ander woord voor wervelkolom?

1. rug
2. borstkas
3. ruggengraat

Wat zit er tussen de wervels?

1. kraakbeen
2. botten
3. niks

Oefen op de volgende dia de onderdelen van het gewricht met biodesk.

Klik op bewegen en daarna op oefenen de namen van de onderdelen van het gewricht. 

www.biodesk.nl

Functies van het skelet

- Stevigheid

- Beweging

- Vorm

- Bescherming

stevigheid

beweging

bescherming

Vorm

Wat wordt er beschermd door onze borstkas

1. maag en nieren
2. hart en longen
3. hersenen
4. darmen en maag

Wat wordt er beschermd door de wervelkolom?

1. Darmen
2. Hersenen
3. Zenuwen
4. Spieren

Wat wordt er beschermd door onze schedel?

1. longen
2. hart
3. darmen
4. hersenen

Is vorm geven een van de functies van ons skelet?

1. ja
2. nee

Welke functies heeft ons skelet?

1. vormgeven, bescherming, stevigheid
2. vormgeven, stevigheid, beweging
3. beweging, vormgeven,stevigheid,bescherming