§4.3 Massamoord

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

Massamoord

De tijd van wereldoorlog

...uitleggen wat antisemitisme is en wat de rassenleer inhield

...beschrijven hoe de vervolging van Joden door de nazi's verliep

...beschrijven hoe de vervolging van de Joden in Nederland verliep

AAN HET EINDE VAN DE LES KAN JE...

Klassikale uitleg

Zelfstandig werken

DOEN

§4.1 Hitler aan de macht

§4.2 De wereld in oorlog

§4.3 Massamoord

Repetitie hoofdstuk 4

§4.4 Nederland bezet

Herhaling

§4.3

Massamoord

A

De Jodenhaat van Hitler

Leerdoel:

Je kunt uitleggen wat antisemitisme is en wat de rassenleer inhield.

Een belangrijk onderdeel van het nationaalsocialisme was het antisemitisme: Jodenhaat. 

Begrippen:

antisemitisme

rassenleer

§4.3

Massamoord

A

De Jodenhaat van Hitler

Leerdoel:

Je kunt uitleggen wat antisemitisme is en wat de rassenleer inhield.

Een belangrijk onderdeel van het nationaalsocialisme was het antisemitisme: Jodenhaat. 

Jodenhaat in de geschiedenis:

• oudheid: Joden werden verbannen uit Rome
• middeleeuwen: in Duitsland werden in diverse steden Joodse samenlevingen uitgemoord
  In Nederland mochten Joden geen lid worden van gilden
  Joden zouden de pest hebben veroorzaakt
•  16e eeuw: Joden moest uit Spanje en Portugal weg vluchten

Begrippen:

antisemitisme

rassenleer

§4.3

Massamoord

A

De Jodenhaat van Hitler

En in 1933:

• 500.000 Joden in Duitsland
• 1% van de bevolking
• leefden als doorsnee Duitsers
  
  
• Hitler gaf de Joden de schuld van de economische crisis en het verlies van de Eerste Wereldoorlog.

§4.3

Massamoord

A

De Jodenhaat van Hitler

De Nazi's geloven in de rassenleer: de mensheid bestaat uit verschillende rassen. Het ene ras is beter dan het andere ras.

• Het Duitse ras was het sterkste ras
• Joden, Roma, Sinti waren slechter
• Een menging tussen de verschillende rassen zou Duitsland zwak maken.

Let op! In werkelijkheid bestaat de mensheid niet uit verschillende rassen!

Waarschuwing

De beelden in dit deel van deze les,

kunnen als schokkend worden ervaren.

§4.3

Massamoord

B

De Jodenvervolging

Leerdoel:

Je kunt beschrijven hoe de vervolging van de Joden door de Nazi's verliep.

Toen de Nazi´s aan de macht kwamen, begon direct de discriminatie van de Joden:

• Joodse ambtenaren werden ontslagen
• Joden mochten niet meer in parken en zwembaden komen
• Joodse Duitsers mochten niet meer trouwen met niet-Joden
• Joden verloren hun grondrechten

Begrippen:

discriminatie

vernietigingskampen

 

getto's

holocaust

§4.3

Massamoord

B

De Jodenvervolging

In 1938 vond de Kristallnacht plaats. In heel Duitsland werden Joodse bezittingen vernield:

• 1400 gebedshuizen
• 7500 bedrijven
• Vele huizen, scholen, begraafplaatsen en ziekenhuizen
• Brandweer werd verboden om te gaan blussen
• Politie werd verboden om in te grijpen
• Meer dan 1400 Joden vermoord/zelfmoord

§4.3

Massamoord

B

De Jodenvervolging

1941

Een nieuwe fase in de vervolging van de Joden: Einsatzgruppen. Een antisemitische afdeling van het leger die zoveel mogelijk Joden in het oosten dood moesten schieten. 

1941: 1.000.000 Joden vermoord.

Probleem: er waren veel militairen voor nodig en het ging langzaam.

§4.3

Massamoord

B

De Jodenvervolging

In Polen werden vernietigingskampen gebouwd. De bekendste is Auschwitz.

In speciale gaskamers konden veel Joden tegelijk vermoord worden.

Om dit voor elkaar te krijgen moeten Joden zich eerst melden in speciale wijken: ghetto's.

Een in het geheim door het verzet gemaakte foto van 

vrouwen die naar een gaskamer lopen

Zyklon B

Het was oorspronkelijk een bestrijdingsmiddel tegen ongedierte 

en bestond al vóór de oorlog.

Zyklon B bestaat uit korrels die verdampen (blauwzuur) 

als ze in contact komen met lucht.

Al het bewijsmateriaal moeten worden vernietigd:

kleding, foto's...lichamen.

Onder andere de gevreesde arts Joseph Mengele gebruikt

Joden voor de meest bizarre en vreselijke experimenten...

Bijvoorbeeld om te kijken of het menselijk lichaam

een ziekte als tuberculose zelf kan bestrijden:

door de ziekte rechtstreeks in het bloed en de longen 

te spuiten...

...of om te kijken of iemand 

alleen van zout water kan leven.

Na de oorlog waren slachtoffers van deze

experimenten, belangrijke getuigen tegen

de oorlogsmisdadigers.

Als de oorlog op zijn einde loopt, moeten de Duitsers al het bewijsmateriaal voor hun misdaden laten verdwijnen: elk lichaam moet weer worden opgegraven en verbrand.

De Amerikaanse generaal Eisenhower bekijkt de verkoolde lichamen van mensen,

die waarschijnlijk op het laatste moment nog door de Duitsers zijn vebrand.

Inwoners van dorpjes vlakbij de vernietigings-kampen worden gedwongen om te kijken naar de oorlogsmisdaden:  "Dit hebben jullie gedaan!"

§4.3

Massamoord

B

De Jodenvervolging

In totaal werden er 6 miljoen Joden vermoord door de Nazi's.

Deze moord noemen we de holocaust. Joden noemen het de Shoah. 

Daarnaast ook een half miljoen Roma en Sinti. 

§4.3

Massamoord

C

Jodenvervolging in Nederland

In Nederland woonden er 140.000 Joden: 1,8% van de bevolking.

Direct na de bezetting anti-joodse maatregelen:

• Joodse ambtenaren ontslagen
• Joodse kinderen naar aparte scholen
• Parken, zwembaden, bioscopen voor Joden verboden
• Joodse bedrijven onder Duits toezicht
• Joden moesten huizen en bezittingen laten registreren
• Geld onderbrengen bij een aparte bank
• 1942: Jodenster dragen. 

§4.3

Massamoord

C

Jodenvervolging in Nederland

Joden moesten zich melden in kamp Westerbork. Vanaf hier werden ze vervoerd naar Polen. 

Aantal Joodse Nederlanders: 140.000

Aantal Joden afgevoerd: 107.000

Vernietigingskampen overleefd: 5.000

Aan de slag!

4.3 Alle opdrachten

Je maakt deze opdrachten omdat je uit moet kunnen leggen:

• hoe Hitler zoveel Joden kon vermoorden.

Stoplicht rood: alleen werken in stilte

Stoplicht oranje: docent vragen stellen

Stoplicht groen: overleggen

Ben je klaar, maak dan 4.6. 

We gaan straks een aantal opdrachten klassikaal bespreken

Lees eerst de leertekst.

Lees daarna de vraag en probeer het antwoord zo volledig mogelijk op te schrijven