Taalvariëteiten

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Opwarmer

• Lees luidop de zin op het kaartje op je bank.
• Waarover denk je dat deze les zal gaan? 

Taalvariëteiten

Lesdoelen

Ik kan:

• uitleggen in eigen woorden wat de kenmerken zijn van standaardtaal, tussentaal en dialect;
• uitleggen in welke situatie/context ik standaardtaal, tussentaal of dialect gebruik;
• het gebruik van standaardtaal, tussentaal of dialect aanpassen naargelang de situatie/context.

Op onderzoek...

• Werk per 3 of 4
• Je krijgt 1 audiofragment per groep. 
• Onderzoek de kenmerken van jouw taalvariëteit en vul de tabel aan.
  - Was het fragment ingesproken in standaardtaal, tussentaal of dialect?
  - In welke situatie zou je deze taalvariëteit gebruiken?
• Nadien koppelen we klassikaal terug. 

Fragment 1: welke taalvariëteit?

1. Standaardtaal
2. Tussentaal
3. Dialect

Fragment 2: welke taalvariëteit?

1. Standaardtaal
2. Tussentaal
3. Dialect

Fragment 3: welke taalvariëteit?

1. Standaardtaal
2. Tussentaal
3. Dialect

Stellingenspel

• Ben je het eens of niet?
• Steek het rode of groene kaartje in de lucht.  
• Waarom ben je het eens/ oneens? 

Stellingenspel

Dialectsprekers zijn minder intelligent dan mensen die standaardtaal spreken? 

Stellingenspel

Tussentaalsprekers komen minder professioneel over dan standaardtaalsprekers? 

Stellingenspel

Ik pas mijn taalgebruik aan wanneer ik een onbekende persoon aanspreek. 

Stellingenspel

Iemand die standaardtaal spreekt, straalt meer gezag uit. 

Stellingenspel

Je taalgebruik zegt iets meer over je sociale achtergrond en je opleidingsniveau? 

Aan de slag 

• Werk per 2 of 3 
• Lees de situatie en wissel uit:
  - Welke taalvariëteit gebruik je in de geschetste situatie en waarom?
  - Wat zou het effect kunnen zijn als je een andere taalvariëteit gebruikt in de geschetste situatie?  

Reflectie

• Welke taalvariëteit spreek jij het meest?
• Zijn er bepaalde situaties waarin je veeleer voor standaardtaal zou kiezen? Waarom?
• In welke situaties kies je voor tussentaal? Waarom?
• Waarom is het belangrijk om het gebruik van standaardtaal, tussentaal of dialect te laten afhangen van de communicatieve situatie/context?
• Wat kunnen de gevolgen zijn van onaangepast taalgebruik?  

Zelfreflectie

• Schaal jezelf in als taalgebruiker
• Welke uitspraak past het best bij jou? Geef jezelf een score van 1 tot 5. 
• Denk even na voor jezelf...
  - Bij welke taalvariëteit voel jij je het meest comfortabel?
  - Vind je het belangrijk om de standaardtaal beter onder de knie te krijgen? 

Wat neem je mee
uit deze les?

Wat wil je nog graag leren
over dit onderwerp?