Herman Koch - Het Diner

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Heb je het boek gelezen?

1. Ja, volledig.
2. Neen, ik ben er niet aan begonnen.
3. Ik ben erin begonnen, maar heb het niet uitgelezen.

Wat vond je van het boek?

1. Ik werd meegesleept door het verhaal.
2. Ik wou weten wat er met de personages zou gebeuren.
3. Het boek was af en toe langdradig.
4. Het boek is saai en zou ik zeker niet aanraden.

Waarom een kreeft?

Wat zou JIJ op de cover van het boek zetten?

Het Diner = een van de grootste recente successen van de Nederlandse literatuur wereldwijd

De schrijver liet in verschillende interviews het volgende over de ontstaansgeschiedenis los: eind december 2005 zat hij met een groot gezelschap te eten in een restaurant in Barcelona. Opeens realiseerde hij zich dat een restaurant een ideaal decor vormt voor een roman omdat een aantal mensen daar urenlang met elkaar zit te praten.

Hoe is het boek gestructureerd?

'Het boek heeft 46 hoofdstukken, ingedeeld in vijf verhaaldelen die genoemd zijn naar de gangen van het vijfgangendiner dat de hoofdpersonen gebruiken: 'Aperitief', 'Voorgerecht', 'Hoofdgerecht', 'Nagerecht' en 'Digestief', gevolgd door een epiloog met de titel 'Fooi'.' (Wikipedia) 

Tussendoor krijgen we FLASHBACKS 

De drie Arestoteliaanse eenheden 

• Eenheid van tijd 
• Eenheid van plaats
• Eenheid van handeling

Waarover gaat het boek als het verhaal zich niet afspeelt in het restaurant?

De flashbacks over het incident met zijn zoons, zijn verleden als geschiedenisleraar en de ziekte van zijn vrouw. 

Compositie leidt tot spanning

'De lezers weten dat er iets verborgen wordt gehouden, een geheim dat stukje bij beetje wordt onthuld. Heel vaak breekt ik-verteller Paul het verhaal af om pas veel later de informatie te geven waarop de lezers zitten te wachten.' (dbnl.org) 

Een extreem voorbeeld is de zojuist aangeduide scène waarin de kinderen van de beide echtparen Lohman door een groep woedende boeren worden opgebracht. Pas in het laatste hoofdstuk wordt onthuld waarom de boeren zo kwaad zijn: Beau heeft een kip gestolen. Door dit voortdurend oproepen van spanning door middel van uitstel lijkt Het diner op een thriller.

Oproepen werkelijkheidsillusie 

‘We gingen eten in het restaurant. Ik ga niet zeggen welk restaurant, want dan zit het er de volgende keer waarschijnlijk vol met mensen die komen kijken of wij er ook weer zitten.’

Beeld van het restaurant?

De plaats van handeling is een restaurant waarvan de verteller geheim wil houden waar het is, omdat er anders mensen naar toe zullen gaan om die reden. Het is een luxe restaurant en het grappige is dat Herman Koch een lichtvoetige ironische stijl gebruikt waarmee dit type restaurant ook een beetje te “kakken wordt gezet.” Het beschrijven van de maaltijden, de overdreven uitleg van de gerant en vooral de belachelijke prijzen van het eten zijn een doorn in het oog van de verteller Paul Lohman en die kritiek steekt hij niet onder stoelen of banken. Het geeft de roman een ironische ondertoon bij dit moreel zware onderwerp.

De doe-maar-gewoon-mentaliteit van Paul !

Wat is het vertelperspectief in het boek?

1. Een alwetende verteller
2. Een personele verteller, we volgen één personage in de hij/zij-vorm.
3. Een belevende ik-verteller
4. Een vertellende ik-verteller

Hoe zou je de verteller Paul Lohman karakteriseren?

Paul heeft 10 jaar eerder vernomen dat met de huidige stand van zaken zijn eigen ouders waarschijnlijk voor een abortus hadden gekozen. Paul heeft een gewelddadig neurologische afwijking. 

Hij is ex-leraar geschiedenis, maar een aantal jaren geleden doorgedraaid tijdens een les, waarna hij zich onder psychiatrische behandeling moest stellen en hij later op non-actief werd gesteld. 

Hij lijdt aan een ernstige neurologische afwijking waardoor hij ‘een jaar of tien geleden’ moest stoppen als leraar geschiedenis. Hij heeft onder meer een meisje gekwetst dat een optimistisch verslag over Israël had geschreven. En ook zijn stelling dat niet alle slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog onschuldig waren, heeft weerstand opgeroepen.

Paul ergert zich tijdens deze eerste fase aan van alles: de opzichtig acterende gerant met zijn culinaire praatjes over achterlijk kleine maar dure porties, de flauwe grappen die er verteld worden, de te dure chablis.”

Paul = 'Onbetrouwbare verteller'

Hij praat het gedrag van zijn deels goed 
Is er misschien deels zelf verantwoordelijk voor 

Welk beeld krijgen we van Serge Lohman, de broer van Paul?

Door zijn ogen zien we een broer die alleen maar als een irritante ijdeltuit wordt afgeschilderd. In zijn afkeer gaat Paul zo ver dat hij hem niet alleen ‘een onbehouwen lul’ noemt maar hem ook neerzet als ‘niet een van de slimsten, in zekere zin zou je hem zelfs achterlijk kunnen noemen’. De laatste typering zegt waarschijnlijk meer over Paul zelf. Als ontslagen leraar die al tien jaar werkloos is lijkt hij jaloers te zijn op de Bekende Nederlander die zijn broer geworden is.

Wat vind je van het personage van Pauls vrouw Claire?

Op het einde van het boek wordt geïmpliceerd dat Michel zijn geadopteerde neef Beau vermoordt 

Geef één thema van het boek.

Thema: moreel dilemma

Hoe ver kan je gaan om het geluk in je gezin te bewaren?

'Alle gelukkige gezinnen lijken op elkaar, elk ongelukkig gezin is ongelukkig op zijn eigen wijze.' = Paul Lohman citeert de Russische schrijver Lev Tolstoj

Wat zou je doen als jouw kind zoiets had gedaan?

Zijn er nog vragen over het boek?

Het motto is afkomstig uit het filmscript van “Reservoir Dogs” (1992) van de regisseur Quentin Tarantino. Het is een dialoog tussen twee personages:

Nice Guy Eddy : “C’mon throw it in a buck”

Mr.Pink :”Uh-huh. I don’t tip”

Nice guy Eddy: “Whatdaya mean, you don’t tip?

Mr. Pink: I don’t believe in it. “