H11 Energie MA

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 11

Energie 

Fossiele brandstoffen

Belangrijke toepassingen:

1. Verwarmen van gebouwen (huizen, kantoren)

2. Wegvervoer en vliegverkeer (auto's, vliegtuigen)

3. Opwekken van elektriciteit (energiecentrales) 

Formule energie

E = P * t 

1 gigajoule = 1 GJ = 1 * 10⁹ J 

Grootheid	Symbool	Eenheid	Symbool
Energie	E	Joule	J
Vermogen	P	Watt	W
Tijd	t	Seconde	s

Formule energie (niet op toets)

E = P * t 

1 kWh = 3,6 * 10⁶ J 

Grootheid	Symbool	Eenheid	Symbool
Energie	E	Kilowattuur	kWh
Vermogen	P	Kilowatt	kW
Tijd	t	Uur	h

Natuurlijk broeikaseffect

Door de verbranding van fossiele brandstoffen komt er CO₂ in de atmosfeer. Dit zorgt er voor de wij op aarde kunnen leven, anders was het te koud geweest. 

Versterkt broeikaseffect

Sinds de laatste paar honderd jaar is het verbranden van fossiele brandstoffen sterk toegenomen. Hierdoor komt er te veel CO₂ in de atmosfeer en warmt de aarde te veel op. Door deze opwarming van de aarde gebeuren de volgende dingen:

- De ijskappen smelten. 

- De zeespiegel stijgt. 

- Dieren en planten kunnen uitsterven. 

- Klimaatverandering. 

Energietransitie

In plaats van fossiele brandstoffen gebruik maken van de wind- en zonne-energie. 

Energie-stroomdiagram

Zonnepanelen

Een zonnepaneel heeft een maximaal vermogen, dit wordt ook wel het piekvermogen genoemd. 

(Dit vermogen is wat er maximaal opgewekt kan worden onder de optimale omstandigheden). 

Energie-omzetting zonnepanelen

Stralingsenergie (100%)  --> Elektrische energie (16%) en warmte (84%)

*Zie afbeelding 3 op bladzijde 141 van je boek. 

*Percentages hoef je niet uit je hoofd te leren. 

Energie in Joule (J)

Vermogen in Watt (W)

Windturbine

Een windturbine is hetzelfde als een windmolen. In de windmolen zit een generator. Deze bestaat uit twee belangrijke delen; een magneet en een spoel. 

Waterkracht

In een waterkrachtcentrale wordt gebruik gemaakt van zwaarte-energie, het hoogteverschil. 

Je ziet ze vooral in het buitenland, omdat daar de hoogteverschillen groter zijn. 

Bewegingsenergie

E_k; kinetische energie in J (beweginsenergie)

m; massa in kg 

v; snelheid in m/s 

E​k​​=0,5⋅m⋅v​2​​

Zwaarte-energie

Ez; zwaarte-energie in J  (potentiële energie)

m; massa in kg 

g; valversnelling is 10 

h; hoogte in m 

Ez=m⋅g⋅h

Energie-omzetting

Er geldt dus een regel bij de energie-omzetting van E_z en E_k. 

E_z op het hoogste punt = E_k op het laagste punt 

*Voorbeeldopdracht 2 op bladzijde 168 van je boek is erg belangrijk!

Belangrijke tabellen binas

- tabel 2; omrekenen kWh naar J 

- tabel 3; kilo, mega, giga 

- tabel 6; grootheden met eenheden *erg belangrijk!!

- tabel 7.13/7.14/10.5/12.3; formules 

- tabel 18; energie-omzettingen

Belangrijke vragen uit boek

Paragraaf 1; 1, 4, 6b

Paragraaf 2; 2, 4a/b/c, 8 

Paragraaf 3; 1, 3, 10a/b

Paragraaf 4; 2, 3, 4, 7

Paragraaf 5; 3a, 5