6.1 Woonplaats en werkplaats

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

6.1 Woonplaats en werkplaats

Planning

• Introductie hoofdstuk 5
  
• Uitleg 6.1
• Chronologie opdracht

Hoofdstuk 6.
Steden en staten (1000-1500)

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je...

• hoe in Europa weer een landbouwstedelijke samenleving ontstond


• op welke manier de nijverheid was georganiseerd
• hoe internationale handel plaatsvond

Platteland en stad

Nederland bestond uit veel moerasachtig gebied. 
Om wel op dit land te kunnen bouwen werden sloten gegraven. 


Door de sloten liep het water weg en daardoor droogde de grond.


Vervolgens kon de grond gebruikt worden door bijvoorbeeld boeren.

Platteland en stad

Het uitbreiden van landbouwgrond gebeurde in die tijd in heel West-Europa.


Boeren legden moerassen droog en kapten bossen. 


Ook verbeterde ze de landbouwtechniek.

Platteland en stad

Als gevolg bracht de landbouw meer op. 

Er was dus meer voedsel voor de mensen waardoor ze langer en gezonder leefden. Hierdoor groeide de bevolking.

Tussen 1000 en 1300 verdubbelde de Europese bevolking.

Platteland en stad

Als boeren een landbouwoverschot hadden, brachten ze dit naar een markt.

Deze markten werden gehouden op knooppunten van land- en waterwegen of bij een kasteel. 

Waarom?

Platteland en stad

Gevolg van de groeiende landbouwproductie was de uitbreiding van de nijverheid.


Door de bevolkingsgroei kon een deel van de boeren ander werk doen.

Platteland en stad

Steeds meer mensen gingen bij een markt wonen. Daardoor groeiden sommige marktplaatsen uit tot steden.

Gevolg: een bloei van de economie

Door deze bloei ontstond in Europa weer een landbouwstedelijke samenleving met duizenden steden en stadjes —> verstedelijking

De economie

Op de markten in steden werden allerlei producten verhandeld.

Boeren kochten bijvoorbeeld groenten en kochten er producten van de nijverheid, zoals gereedschappen.

De economie

Op de markt kwamen aanbod en vraag bij elkaar.

Handelaren verdienden door het maken van winst.

Mensen ging door de handel meer geld gebruiken.

Het geld dat ze overhouden na de koop en verkoop van producten.

Gilden

Een ambachtsman mocht niet zomaar in een stad gaan wonen en door produceren en verkopen wat hij wilde.

Hij moest lid zijn van een gilde, een vereniging van mensen met hetzelfde beroep.

Gilden

In een gilden werden afspraken gemaakt over bijvoorbeeld de werktijden en de prijzen en eisen van producten.

Elke gilde zorgde ook voor de beroepsopleiding. 

Ambachtslieden in een gilde zorgden voor bejaarde en zieke leden en voor weduwen van gestorven leden.

Internationale handel

Op markten werd gehandeld in producten uit de omgeving, maar ook van verder weg.

Om deze internationale handel te bevorderen, werkten handelssteden aan de Oostzee en Noordzee samen in een verbond: de Hanze

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je...

• hoe in Europa weer een landbouwstedelijke samenleving ontstond


• op welke manier de nijverheid was georganiseerd
• hoe internationale handel plaatsvond

Opdracht chronologie

Hoe: in tweetallen

Hulp: aantekeningen, lesboek

Tijd: 15 minuten, daarna nabespreken

Klaar: maak een samenvatting van 6.1