Blok 1 Grammatica Woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom bij Nederlands!

Pak je pen, boek, map & schrift.

Oortjes & telefoon bij de coach!

Vandaag

• Info
• Uitleg herhaling Woordsoorten
• h/v uitleg bezittelijk, wederkerend, wederkerig
• Werken
  
• Vragen?
• Afsluiting
  

Lidwoord en zelfstandig naamwoord

Lidwoord: de, het, een

Zelfstandig naamwoord: mensen, dieren, dingen, namen en begrippen 

- Je kan er bijna altijd een lidwoord voor zetten.

- De meeste woorden hebben een enkelvoud en meervoud.

- Je kan er een verkleinwoordje van maken.

Bijvoeglijk naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord: zegt iets over een zelfstandig naamwoord.

- Dat is een rode auto.

- Dat is een snelle, rode auto.

- Mijn oma heet een gouden ketting.

- Die jas is zwart.

Tekst

Zelfstandig naamwoord

Bijv. naamwoord

huisarts

wit

fiets

groot

duur

jong

nieuw

oma 

interessant

klaslokaal

Voorzetsel

Een voorzetsel staat nooit alleen. Het is een klein woordje dat je voor een woord of een groepje woorden kunt plaatsen.​

Voorzetsels kan je vóór ‘de kast’ of vóór ‘de vakantie’ zetten​.

Noteer vijf voorzetsels.

Wat zijn de voorzetsels?
Hannah maakte het met Quint uit op het feest van school.

1. het, met, van
2. met, uit, op, van
3. met, op, van
4. met, van

Zelfstandig werkwoord

Eigenschappen van een zelfstandig werkwoord:

- geeft de handeling aan.

- kan zelfstandig in de zin staan.

- kan er maar één van in de zin staan.

Voorbeeld: Ik voetbalde gisteren lekker. 

Maar ook: Ik heb gisteren lekker gevoetbald.

Hulpwerkwoord

Eigenschappen van een hulpwerkwoord:

- helpt een zelfstandig werkwoord in de zin.

- kunnen er meerdere in een zin staan.

- kan niet alleen in de zin staan.

- Meer dan 1 ww? De pv is ALTIJD hww!!

Voorbeelden: Hij is gisteren naar huis gegaan.

Ik wilde graag voetballen.

Ineke gaat naar de stad.

'gaat' is een...

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Ik ben gisteren 10 geworden.

'geworden' is een...

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Maak een zin met een hulpwerkwoord en een zelfstandig werkwoord.

Persoonlijke voornaamwoorden

Persoonlijke vnw noemen (meestal) personen zonder ze bij naam te noemen. Ook kunnen ze in plaats van een dier of een ding in de zin staan.​

Voorbeelden:​ 

Hij vindt dat niet leuk > Thomas vindt dat niet leuk ‘Hij’ = pers. vnw​ 

Zij vinden dat niet leuk > Johan en Thomas vinden dat niet leuk ‘Zij’ = pers. vn

LET OP! ‘Het’ kan ook pers. vnw zijn. ‘Het' hoort dan NIET bij een zelfstandig naamwoord, maar verwijst naar iets anders. Bijvoorbeeld:​

Ik heb het goed gemaakt ‘het’ = pers. vnw en verwijst naar bijv. het proefwerk. 

Onderwerp       

Geen onderwerp       

ev
1e persoon
2e persoon

3e persoon

mv

1e persoon

2e persoon

3e persoon

Persoonlijke voornaamwoorden

Ik

Jij, u

Hij, zij, het

Wij

Ons

Jullie

Jullie

Zij

Mij

Jou, u

Hem, haar, het

Hun, hen

Voornaamwoorden

Bezittelijke voornaamwoorden

Een bezittelijk voornaamwoord geeft aan van wie iets is (dus wiens bezit het is)

Een bez. vnw. staat vaak voor een znw (soms met een bnw ertussen): zijn (nieuwe) jas

Als het bez. vnw. zelfstandig is gebruikt, staat er een lidw voor:

Mag ik jouw pen? Je kan beter de zijne gebruiken. 

Eva heeft maar liefst dertig vlechtjes in haar(1) haar(2).

haar(1) is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.

Komen jullie ook naar de kampioenswedstrijd kijken?

'jullie' is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.

Jullie paspoorten zijn niet meer geldig.

'Jullie' is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.

Zijn deze oorbellen van haar?

'haar' is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.

Over welke woordsoorten
ging dit liedje?

1. zelfstandige naamwoorden en lidwoorden
2. werkwoorden
3. persoonlijke en bezittelijke voornaamwoorden
4. voorzetsels

Wederkerende vnw

Een wederkerend vnw komt 

alleen voor in combinatie 

met een wederkerend ww, 

zoals zich vergissen / 

zich verheugen.

Voornaamwoorden

wederkerig voornaamwoord

elkaar

mekaar

Wederkerig vnw

Een wederkerig (!) vnw verwijst naar meer personen.

Wederkerige vnw = elkaar / mekaar

Waarom heeft hij zich niet gewassen?
'zich' =

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord
4. wederkerig voornaamwoord

Wat vindt je leraar van dit antwoord?
'je' =

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord
4. wederkerig voornaamwoord

Vandaag zijn we naar de zee gegaan
'we' =

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord
4. wederkerig voornaamwoord

We schudden elkaar de hand.
'elkaar' =

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord
4. wederkerig voornaamwoord

Jij ergert je veel te veel!
'je' =

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord
3. wederkerend voornaamwoord
4. wederkerig voornaamwoord

Afsluiting

Huiswerk: 

vmbo: Grammatica Opdr. 4, 6, 8, 9, 10 & 11

Spelling Opdr. 1, 2, 3, & 4

h/v: Grammatica Opdr. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 (alleen vwo), 8 & 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15 (alleen vwo), 16

Spelling Opdr. 1, 2, 3, 4