4.3 - Hormonale regeling (2) + Hulp bij zwangerschap

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

4.3 - Hormonale regeling (2) + 4.4 - Hulp bij zwangerschap

Doel en begrippen 4.3

Je leert hoe hormonen de vruchtbaarheid van mannen en vrouwen regelen

hypofyse, hypothalamus, GnRH, FSH, LH, receptoreiwitten, negatieve terugkoppeling, oestrogenen, progesteron, positieve terugkoppeling, gele lichaam, prostaglandinen, ontsluitingsweeën, baarmoedermond, oxytocine, persweeën, nageboorte, prolactine, oxytocine, melkklieren

Zwangerschap

Trofoblast geeft HCG af.

Dit hormoon zorgt er voor dat het gele lichaam niet verschrompelt. Progesteron blijft aanwezig en GnRH, LH en FSH blijven geremd.

Geen menstruatie en geen nieuwe follikelrijping.

Na drie maanden neemt de placenta de vorming van progesteron en oestrogenen over.

=LH

Bevalling/ geboorte

Vanaf de zevende maand daalt het kindje in (met het hoofd naar beneden).

Start van de bevalling: 

moeder maakt prostaglandines aan -> samentrekken baarmoederwand (ontsluitingsweeën).

Bevalling/ geboorte

Druk op de baarmoedermond zorgen (via zenuwen) voor stimulering van de hypothalamus. 

Die zet op zijn beurt de hypofyse aan tot het afgeven van oxytocine: extra samentrekkingen baarmoederwand.

Na volledige ontsluiting: persweeën.

Positieve feedback: oxytocine

Omschrijf de zin "contractie baarmoederwand" in je eigen woorden

Na de geboorte

Naweeën zorgen we voor dat ook de placenta, vruchtvliezen en resten navelstreng de baarmoeder uit gaan.

De hypofyse van de moeder maakt prolactine aan -> stimuleert melkproductie.

Het zuigen van de baby aan de borst zorgt voor extra afgifte prolactine en oxytocine -> samentrekken melkklieren dus melkafgifte.

biologiepagina.nl

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

4.4 Hulp bij zwangerschap

Doel 4.4

Je beschrijft methoden om bij verminderde vruchtbaarheid toch zwanger te raken.

Je beschrijft onderzoekstechnieken om aandoeningen bij een foetus op te sporen voor de geboorte en noemt risico’s.

Je verklaart het verschil in genetische variatie tussen de nakomelingen die ontstaan zijn door geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting.

Zwangerschapsbehandeling

IVF:

Oiv hormonen rijpen bij de vrouw meerdere eicellen. 

De eicellen worden ‘geoogst’ en overgebracht naar een petrischaal

Sperma van de man wordt toegevoegd.

Na een paar dagen worden enkele van de bevruchte eicellen teruggeplaatst in de baarmoeder.

Vraag: hoe kan de arts zien welke eicellen bevrucht zijn?

Welk hormoon moet de vrouw extra krijgen vóór het oogsten van de eicellen?

1. Oestrogenen
2. HCG
3. LH
4. FSH

Zwangerschapsbehandeling

ICSI:

Een spermacel wordt geïnjecteerd in een eicel (evt meerdere)

Na een paar dagen worden enkele van de bevruchte eicellen teruggeplaatst in de baarmoeder

Meerlingen

Bij IVF en ICSI behandelingen is de kans op meerlingen groot als meerdere enbryos worden teruggeplaatst.

Tegenwoordig gebeurt dit minder vaak.

Zwangerschapsdiagnostiek

Echoscopie

Zwangerschapsdiagnostiek

DNA test

- vlokkentest (cellen uit de placenta)

- vruchtwaterpunctie (cellen van embryo)

- navelstrengpunctie (bloed van embryo)

- NIPT test (bloed van de moeder met foetaal DNA)

Eerste drie geven kleine kans op een miskraam.

Zwangerschapsdiagnostiek

Wanneer:

- aangeboren afwijkingen in de familie

- leeftijd moeder (grotere kans op bijv syndroom van Down)

Dilemma: wat te doen met de uitslag?

Doel 4.4

Je beschrijft methoden om bij verminderde vruchtbaarheid toch zwanger te raken.

Je beschrijft onderzoekstechnieken om aandoeningen bij een foetus op te sporen voor de geboorte en noemt risico’s.

Je verklaart het verschil in genetische variatie tussen de nakomelingen die ontstaan zijn door geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting.