M3 - Grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Welkom

Welkom

Wat gaan we doen?

• Aan de slag met grammatica

Grammatica

Herhaling

Aan de slag

Hoe kun je de persoonsvorm in een zin vinden?

Noem twee manieren.

Let op!

Als een zin begint met een vraagwoord dan is dat woord GEEN

persoonsvorm!

Tip

Gebruik ALTIJD de tijdproef!

- Waarom ga je naar de dokter?

- Hoe laat gaat de trein?

- Waarom heb jij je winterjas al aan?

Wat is de persoonsvorm?

Saar vertelde ons enthousiast over de vakantie naar Zeeland.

Wat is de persoonsvorm?

Dit jaar zullen de vertraagde treinen weer volgens de gangbare dienstregeling rijden

1. gangbare
2. vertraagde
3. zullen
4. rijden

Wat is de persoonsvorm?

Waarom maak je jouw huiswerk niet tijdens de les?

Door een val van de trap heeft Anke haar voet bezeerd.

Hoeveel zinsdelen heeft deze zin?

1. 4
2. 5
3. 6
4. 7

Door een val van de trap heeft Anke haar voet bezeerd.

1. Anke | heeft | door een val van de trap haar voet bezeerd.
2. Door een val van de trap | heeft | Anke haar voet bezeerd.
3. Haar voet | heeft | Anke door een val van de trap bezeerd.
4. Anke | heeft | door een val van de trap | haar voet | bezeerd. 

5

Vorige       week       heeft       Marieke       aan       haar      moeder       een      mooi      cadeau         gegeven.

Verdeel de zin in zinsdelen door op de juiste plekken een zinsdeelstreep te slepen.

Wat is het WG in de zin?

De jongens hebben hun strafwerk tijdens het laatste uur moeten maken.

1. moeten maken
2. hebben maken
3. hebben moeten maken
4. hebben moeten

Wat is het werkwoordelijk gezegde (wg) in de zin?

Tijdens de online les viel de verbinding steeds weg.

1. Tijdens de online les
2. viel
3. viel weg
4. viel tijdens de online les weg

Werkwoordelijk gezegde (WG)

• De persoonsvorm + de overige werkwoorden
• Bij scheidbare werkwoorden hoort het scheidbare deel er ook bij.

Ik keek mijn antwoorden na.

WG = kijk NA  -> NAkijken

Welke vraag moet je stellen om het onderwerp in de zin te vinden?

Wat is het onderwerp?

Johan en Aniek hebben gisteren een nieuwe auto gekocht in de stad.

1. Johan
2. Johan en Aniek
3. een nieuwe auto
4. in de stad

Wat is het onderwerp in deze zin?

Ga weg!

Gebiedende wijs

In de gebiedende wijs staat NOOIT een onderwerp!

- Kom hier!

- Ga weg!

- Loop naar de maan!

Hoe vind je het lijdend voorwerp in een zin?

Wat is het lijdend voorwerp?

Lisa heeft met haar moeder een nieuwe broek gekocht in de stad.

1. Lisa
2. haar moeder
3. met haar moeder
4. een nieuwe broek

Meewerkend voorwerp

Stel de vraag:

AAN / VOOR wie + lv + o + wg

De jongen heeft een prachtige roos voor zijn vriendin gekocht.                        

pv	ww dat verandert van tijd	heeft
wg	PV + rest van de ww	heeft gekocht
o	wie / wat + wg	De jongen
lv	wat / wie + wg + o	een prachtige roos
mv	aan / voor wie + wg + o + lv	voor zijn vriendin

LET OP

AAN / VOOR

kun je weglaten 

of toevoegen  

Wat is het mv in deze zin?

Johan heeft zijn moeder een leuk boek gegeven voor haar verjaardag.

1. Johan
2. zijn moeder
3. een leuk boek
4. voor haar verjaardag

Welk antwoord is juist?

Aan mijn beste vriend heb ik een cadeaubon gegeven.

1. mijn beste vriend = mv
2. een cadeaubon = lv
3. aan mij beste vriend = lv
4. ik = lv

Aan mijn beste vriend heb ik vorige week een 

cadeaubon gegeven.

1. pv = heb
2. wg = heb gegeven
3. o = ik
4. lv = een cadeaubon
5. mv = aan mijn beste vriend

vorige week

Bijwoordelijke bepaling

Waar, wanneer, hoe, waarmee...enz.

Alles wat je overhoudt na het ontleden van de hele zin!

Er kunnen meerdere bwb's in een zin staan. 

Zinsdelen benoemen

1. Persoonsvorm                        (verander de tijd )
2. Onderwerp                               (wie + pv?  of wat + pv?)
   
3. Werkwoordelijk gezegde   (alle werkwoorden in de zin)
4. Lijdend voorwerp                  (wie + alle benoemde zinsdelen? of wat + alle                                                              benoemde zinsdelen?)
5. Meewerkend voorwerp      (aan wie + alle benoemde zinsdelen? of voor                                                                wie + alle benoemde zinsdelen?)
6. Bijwoordelijke bepaling      (restwoorden) tijd, plaats, middel, reden, wijze

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak. 

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

bijwoordelijke bepaling

Zin:

Hangjongeren

hebben

de burgemeester

veel problemen

bezorgd

afgelopen zomer.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

bijwoordelijke bepaling

Zin:

De buurman 

wilde

gisteren

het vogelhuisje

in de boom

hangen.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

bijwoordelijke bepaling

Zin:

De oude vrouw 

gaf 

natuurlijk

een fooi

aan de vriendelijke ober.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

Zin:

onderwerp

werkwoordelijk gezegde

lijdend

voorwerp

meewerkend

voorwerp

bijwoordelijke

bepaling

Ze

heeft

 dit jaar

een mooi cadeau 

voor haar vader

gemaakt.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

Zin:

onderwerp

werkwoordelijk

gezegde

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

bijwoordelijke bepaling

Ze

feliciteerde

hem

met zijn verjaardag. 

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

bijwoordelijke bepaling

Zin:

De auto van mijn vader

is

afgelopen zomer

helaas

niet

goedkeurd.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

bijwoordelijke bepaling

Zin:

Morgen

gaat

het kleine meisje

bij haar oma

logeren.

Vind je het nog lastig?

     Studiewijzer Nederlands

• Kijk naar de uitlegvideo 
• Oefen met grammatica 

Reader

Maak de opdrachten in de reader en leer de theorie!