zenuwstelsel

Het zenuwstelsel

Doel

Aan het einde van deze les kan je de basisbegrippen van het zenuwstelsel benoemen.

Waar denken jullie aan bij het zenuwstelsel

Zenuwstelsel

centraal zenuwstelsel

perifere zenuwstelsel

Centrale zenuwstelsel (CZS)

Bestaat uit :

• Hersenen
• Het ruggenmerg

Functies 

Grote hersenen:  Controlecentrum

• Maken het bewust handelen mogelijk. 
• Prikkels komen hier aan en worden 

verwerkt.

• Functies als denkvermogen, taal, geheugen, creativiteit en nieuwe dingen aanleren.

Anatomie hersenen 

www.bioplek.org

Ruggenmerg

• Is onderdeel van het centrale zenuwstelsel, en bevindt zich in het kanaal van de wervelkolom .
• Hierdoor lopen alle zenuwen die van en naar de hersenen toe gaan.
• Dwarslaesie

Perifeer zenuwstelsel

Bestaat uit zenuwen die impulsen aan- en afvoeren vanuit het lichaam naar het centraal zenuwstelsel.

Bestaat uit:

animale  en autonoom zenuwstelsel

Autonoom zenuwstelsel

Auto = zelf --> onbewust/ automatisch

Parasympatisch en sympathisch zenuwstelsel

 Stuurt het hart en gladde spierweefsels (zoals maag-darmstelsel, bloedvaten, luchtwegen, voortplantingsorganen)

aan. 

Over dit gedeelte hebben wij geen controle.

sympatische zenuwstelsel

In actie komen

Lopen, praten, zwaaien

parasympatische zenuwstelsel

rust bijv slapen

Ezelsbruggetje: Para- staat voor paracetamol, dus het parasympathische zenuwstelsel is voor ontspannen en relaxen.

Animale zenuwstelsel

processen waar je wel bewust van bent

bewegen arm

Wat zijn functies van het zenuwstelsel

Functies

Informatie opnemen

verwerking van binnengekomen informatie

coördineren van bewegingen

Zenuwcellen

• 100 Miljard zenuwcellen. Het grootste deel daarvan bevindt zich in het centraal zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg)
•  Zenuwcellen verwerken informatie en signalen. Ze kunnen deze ontvangen en doorgeven zonder verlies van signaalsterkte.
  

3 Typen zenuwcellen

• Gevoelszenuwcellen
• Schakelcellen 
• Bewegingszenuwcellen 

3 Typen zenuwcellen

Impuls = elektrisch signaaltje

Gevoelszenuwcel/ sensibele zenuwcel: Vervoeren impulsen van zintuigcellen naar het centrale zenuwstelsel.

Schakelcel:  Zijn aan beide einden verbonden met andere zenuwcellen.  Schakelcellen krijgen informatie van gevoelszenuwcellen en/of andere schakelcellen en geven informatie door aan bewegingszenuwcellen en/of andere schakelcellen.

Bewegingszenuwcellen/ motorische zenuwcel: Vervoeren impulsen weg van het centraal zenuwstelsel en richting een spier of een klier.

Van prikkel naar beweging

Voorbeeld: Je staat buiten op een kruispunt, en kijkt naar links en naar rechts. Je ziet een auto aankomen.. Je kunt maar beter een stap naar achter doen!

• Wat is de prikkel en op welk zintuig werkt deze? 
• De impuls wordt gestuurd naar ....

-De impuls wordt verwerkt in de grote hersenen.

• De impuls loopt  van de hersenen naar ....

Reflex

Een reflex is een onwillekeurige reactie van de spieren op een prikkel.

Er vindt geen bewustwording in de hersenen plaats dus de route is kort.

Voorbeeld: Je brandt je aan een hete oven en trekt je hand terug. Later besef je pas wat je hebt gedaan.

afsluiting