Voorbereiding toetsweek

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Fijn jullie weer te zien!

Vandaag 

voorbereiden toetsweek

Republiek vol welvaalt

- Gouden Eeuw door: handelspolitiek.

- Gewesten Holland en Zeeland meest belangrijk.

- Moedernegotie: goedkoop graan uit Oostzeegebied, dus zelf luxeproducten produceren en verhandelen.

- Goede ligging. 

- Stapelmarkt: opslag van goederen.

- Wisselbank: geld omwisselen.

Gouden Eeuw

Video Gouden Eeuw

Video de Gouden Eeuw

Amsterdam

- Bloei door stapelmarkt.

- Mensen kwamen van ver om geld te verdienen.

- Bij de beurs kwamen ze samen voor handel.

- Veel werk, dus dat trekt mensen aan.

- Uitbreiding grachtengordel voor nog makkelijkere handel.

Verenigde Oost-Indische compagnie

- Holland + Zeeland: zelf specerijen halen (Spanje dwarsbomen). Samenwerken in compagnieën. 1602: VOC.

- VOC: monopolie en veel rechten.

- Naar Oost = groot risico.  Risico verminderen: aandelen verkopen.

- Vestigden veel handelsposten.

VOC

Video handel overzee.

Video handelskapitalisme en wereldeconomie.

West-Indische compagnie

- Spanje en Portugal: monopolie op handel met Noord- en Zuid-Amerika.

- Republiek wilt storen, 1621 oprichting WIC.

- Kaapvaart, goud- en zilverhandel.

- Driehoekshandel

WIC

Video driehoekshandel

Video WIC en slavenhandel

Bloei schilderkunst

- Mensen rijk dus geld voor luxe en kunst.

- Rest van Europa: kunst over God, Bijbelverhalen, koningen.

- Nederland: portretten, landschappen, stillevens.

- Nederland: kunst voor iedereen, iedereen kon een schilderij kopen.

- Rembrandt van Rijn, Johannes Vermeer, Jan Steen.

Kunst

Video (Engels)

Tolerantie en wetenschappelijke revolutie

- Nederland = tolerant: geloofsvrijheid, vrijheid van meningsuiting. Dus veel mensen kwamen naar hier.

- Ook Spinoza: kritisch boek geschreven over God en godsdienst. Mocht alleen hier uitgebracht worden.

- Grote denkers in Republiek: wetenschappelijke revolutie.

- Veel experimenteren en onderzoeken, dus veel uitvindingen.

Spinoza

Video Spinoza

Huygens

Christiaan Huygens vond het slingeruurwerk uit.

Video klokhuis Christiaan Huygens

Video Canon Christiaan Huygens

van Leeuwenhoek

Antoni van Leeuwenhoek vond de microscoop uit.

Video Antoni van Leeuwenhoek.

de Groot

Hugo de Groot schreef stukken over internationaal recht.

Video Hugo de Groot

Niet helemaal Goud

- Gouden Eeuw niet voor iedereen: groot verschil arm en rijk.

- Echt armen: buiten de stad of in armen/aalmoezeniershuis of tuchthuis.

- Soms leven van aalmoezen: geld gekregen van anderen.

1.	Regenten
2.	Kooplieden
3.	Ambachtslieden
4.	Burgers/dagloners
5.	Armen

De baas in de Republiek

- Na Tachtigjarige Oorlog -> stadhouder Willem II.

- Willem II wilde koning worden: poging tot staatsgreep.

- Strijd tussen staatsgezinden en Oranjegezinden.

- Willem II dood -> eerste stadhouderloze tijdperk.

Staatsgezinden	Oranjegezinden
Raadspensionaris leider, willen geen koning.	Wilden Willem II als koning.

Spanningen

- Republiek was een bedreiging voor andere landen.

- Frankrijk en Engeland beschermden eigen handelsbelangen.

- Engeland: Acte van Navigatie alleen boten met producten uit Engeland mochten aanleggen. Republiek dus niet.

- Gevolg -> handelsoorlogen.

Het Rampjaar 1672

- Engeland en Frankrijk vs. Republiek. 

- Maart 1672 Engeland viel binnen, april 1672 Frankrijk.

- Republiek niet voorbereid, wilden graag een stadhouder.

- Regenten kregen schuld: Johan de Witt vermoord.

- Engeland en Frankrijk moesten terugtrekken, maar Republiek had het zwaar.

- Weinig investeringen, stilvallen handel, Republiek :(

Rampjaar

Video einde Gouden Eeuw.

Video Rampjaar.

Video Johan de Witt.