Basisstof 3: Ecosystemen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Thema 7: Mens en milieu

Basisstof 3: Ecosystemen

Wat gaan we doen?

• Herhaling
• Uitleg voor wie dat nodig heeft
• Aan het werk! 
• Afsluiting

De larve van de nachtvlinder heeft een groot aantal bacteriën in zijn verteringskanaal. Deze bacteriën spelen een belangrijke rol bij de vertering van het voedsel van de larven.

Met welke biologische term wordt de relatie tussen de larve en de bacteriën aangeduid?

1. Competitie
2. Parasitisme
3. Predatie

1. 1 en 2
2. 1 en 3
3. 2 en 3

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik:

• De voedselrelaties en de informatienetwerken binnen een ecosysteem beschrijven;
• De energiestroom door een ecosysteem beschrijven.

Voedselrelaties

In een ecosysteem zijn er voedselrelaties: wie eet wie?

Voedselrelaties geef je weer in een voedselketen of een voedselweb.

Voedselrelaties

In een ecosysteem zijn er voedselrelaties: wie eet wie?

Voedselrelaties geef je weer in een voedselketen of een voedselweb.

Energiestroom

• Autotroof: Zetten anorganische stoffen om in organische stoffen (producenten).
• Heterotroof: Afhankelijk van andere organismen om organische verbindingen te maken.
• In een voedselketen is sprake van trofische niveaus.
• Producent --> consument 1ste orde --> consument 2de orde etc.

Energiestroom

Assimilatie: organische moleculen maken uit kleinere moleculen

•  CO2 + H2O --> Glucose (koolstofassimilatie)
• Glucose + andere stoffen --> eiwitten/koolhydraten/vetten/DNA (voortgezette assimilatie)

Energiestroom

Dissimilatie: de afbraak van organische moleculen

• Hierbij komt energie vrij, die wordt gebruikt voor assimilatie.
• Organische stoffen worden door reducenten afgebroken tot anorganische stoffen (=mineralisatie).

Piramiden in een ecosysteem

Piramide van biomassa: geeft het drooggewicht van elk trofisch niveau weer. Heeft altijd een piramidevorm.

• Per trofisch niveau is er verlies van biomassa door dissimilatie en afsterving van weefsel.

Piramide van aantallen: geeft de aantallen van elk trofisch niveau weer. Heeft niet altijd een piramidevorm.

Aan het werk!

Wat: Basisstof 1 t/m 3 van thema 7

Hoe: Tweetallen, fluisteren of voor jezelf

Tijd: 15 minuten

Hulp: Raadpleeg je boek/buur en steek anders je vinger op

Klaar: Basisstof 4 van thema 7 lezen

Uitkomst: Basisstof 1 tm 3 van thema 7 zijn af

1. Alleen tot de reducenten
2. Alleen tot de consumenten en producenten
3. Alleen tot de producenten en reducenten
4. Tot consumenten, reducenten en producenten

1. Competitie
2. Predatie
3. Symbiose

1. Algen hebben een breed tolerantiegebied voor fosfaat en nitraat.
2. Algen zijn de enige organismen die fosfaat en nitraat kunnen opnemen.
3. Door fosfaat en nitraat worden de natuurlijke vijanden van de algen gedood.
4. Fosfaat en nitraat vormen in onvervuild water beperkende factoren voor de algengroei.

1. Consumenten
2. Producenten
3. Reducenten