Neoclassicisme / Romantiek

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

ROMANTIEK               1800-1840

eerst nog een stukje herhaling

van het neoclassicisme

NEOCLASSICISME

NEGENTIENDE EEUW

DEZE LES

1. Herhaling neoclassicisme (laatste les was paar weken terug)

2. Introductie negentiende eeuw

3. Introductie Romantiek

Je gaat informatie opzoeken en je krijgt informatie (lezen en video) over de kunstgeschiedenis. Je gaat vragen beantwoorden over de kunstgeschiedenis en kunstbeschouwing.

We gaan dus eerst even het geheugen opfrissen :)

Wat is de volgende stijl?

Grieken - Romeinen - romaans - gotiek - renaissance - barok - rococo - ...

1. romantiek 1800 - 1840
2. neoclassicisme 1400 - 1530
3. neoclassicisme 1760 - 1840
4. romantiek 1890 - 1910

Zoek op en leg kort uit, wat is het neoclassicisme?

Neoclassicisme: terug grijpen naar het verleden en iets nieuws ervan maken.

Teruggrijpen naar heel ver verleden; Rome en Griekenland.

Reden: niet nostalgie maar terug grijpen naar het verleden is modern. Modern en nieuw.

Neoclassicisme zet zich af van het overdadig versierde rococo.

Kenmerken: zeer strak, kleurloos, totaal

anders. Geeft een grote breuk tussen de twee

stijlen. Neoclassicisme gaat gepaard met de

Verlichting.

NEOCLASSICISME

ROCOCO

Wat is het verschil tussen de versieringen in de architectuur van de rococo en het neoclassicisme?

De versieringen in de architectuur van het rococo zijn veel overdadiger dan die van het neoclassicisme. 

Zie ook het interieur van 2 dia's terug.

ROCOCO

NEOCLASSICISME

01:20

Als je voor dit gebouw staat, wat maakt dan indruk? Noem 3 aspecten.

01:56

Dit museum is gebouwd in de stijl van het neoclassicisme, beschrijf hoe je dat kan zien aan dit gebouw?

03:05

De rotonda is de belangrijkste expositieruimte, hoe kan je dat zien aan de architectuur?

We laten de 18e eeuw achter ons en gaan door naar de 19e eeuw. 

Vanaf nu volgen de stijlen elkaar steeds sneller op.

Wat is er zo bijzonder aan de 19e eeuw?

Leesopdracht. Lees de dia's.

 Door de Franse Revolutie en andere soortgelijke conflicten nam de rol van de adel in de maatschappij af en die van de bourgeoisie (boer-zjwaa-zie, de burgerij) toe. Voor kunstenaars had dat grote gevolgen.

- Met het verdwijnen van de adel verween ook een groot deel van de opdrachtgevers.

- Kunstenaars moesten zelfstandig werk bedenken en maken.

- Kunstenaars moesten meer werken met de ‘markt’, de verkoopbaarheid van hun

product in het achterhoofd.

- Er ontstond een nieuw publiek met een andere smaak / voorkeuren.

Gevolgen van de Industriële Revolutie

 Handwerk werd vervangen door werk in fabrieken.

 Het stadsbeeld veranderde door de fabrieken, arbeiderswoningen, stations en het toenemende verkeer.

 Veel arme mensen trokken naar de steden in de hoop op werk. De bevolking in de steden nam daardoor enorm toe.

 Er ontstond een rijke bourgeoisie, de nieuwe klantenkring voor de kustenaars.

 Op de lange duur kregen ook de arbeiders het financieel steeds beter.

Uitvinding van de stoommachine

 In de eerste helft van de negentiende eeuw werd Groot‐Brittannië de grootste en machtigste natie van de wereld op het gebied van handel en industrie. Dat was een gevolg van de Industriële Revolutie die daar begon.

De uitvinding van de stoommachine.

Die maakte snelle en grootschalige machinale productie mogelijk, zorgde tevens voor snel transport middels boten en treinen, dus voor meer en makkelijker import en export van goederen.

Ontwikkelingen kunstwereld.

De rijke burgers werden nieuwe kunstkopers, zij wilden niet meer de smaak overnemen van de adel, het academisme, ze stonden open voor nieuwe vormen van kunst.

Het neoclassicisme stop niet.

 Veel openbare gebouwen zoals het Capitool in Washington, het British Museum of de Madeleine in Parijs worden in de negentiende eeuw in neoclassicistische stijl gebouwd. het werd in de negentiende eeuw een dominante stroming.

- De afstandelijke stijl van het neoclassicisme sloot aan bij het rationalisme (= ratio of verstand) en het verlichtingsdenken van die tijd.

- De industriële revolutie kwam eerst in Engeland (1750) en vanaf 1800 in de rest van Europa op gang. Die ontwikkeling vroeg om heldere vormgeving. Barok en rococo kwamen daarvoor niet in aanmerking.

 - De maatschappijstructuur van het Ancien Régime (d.w.z. gezag en macht in een hand) werd vervangen door democratieën. Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap kwamen in de plaats van dwingelandij en absolutisme (macht in de hand van een vorst). De vormgeving van parlementsgebouwen paste niet bij de barok van de oude vorstenhuizen.

ROMANTIEK

1800 - 1840

hang naar het verleden

ontsnappen aan de alledaagse werkelijkheid

hang naar het fantastische (sprookjesachtige)

natuur op emotionele wijze ondergaan

grootsheid van de natuur

mens is slechts een nietig, vergankelijk wezen

Je krijgt een aantal kunstwerken te zien met wat vragen die je helpen bij het kijken. Deze vragen hoef je niet te beantwoorden.

Daarna krijg je een dia met hetzelfde kunstwerk waar je een examenvraag over gaat beantwoorden.

William Turner, de sneeuwstorm

Waarom past dit onderwerp bij de Romantiek?

Zie je het schip?

Vind je de voorstelling heel realistisch weergegeven?

Kijk eens naar de wilde penseelstreken!

Turner schildert het meest hevige moment van een storm op zee.
3p Noem drie aspecten van de VOORSTELLING waaruit blijkt dat het om een
hevig moment tijdens een storm gaat.

Voorstelling = wat je ziet (dingen)
Vormgeving = hoe is het gemaakt (vorm kleur ruimte compositie licht)

Gericault - Het vlot van de Medusa

Waarom zitten deze mensen op een vlot?

Kijk eens naar alle mensen op het vlot.

Hoe zou je de sfeer omschrijven?

De schipbreukelingen zijn diagonaal geordend.
Deze ordening versterkt het dramatische karakter van
het schilderij.
- Leg uit dat deze ordening het dramatische karakter versterkt.

Friedrich - De wandelaar boven de nevelen.

Een eenzame man kijkt uit over de mist tussen de bergtoppen. Hij voelt de grootsheid van de natuur. Caspar David Friedrich vond in de ruige natuur van Saksisch Zwitserland het symbool van de ontembare menselijke ziel.

De man staat op de voorgrond en is van achteren weergegeven.

2p Noem twee effecten die de kunstenaar met deze weergave bereikt.
Geef OOK aan hoe het komt dat deze effecten ontstaan.

Friedrich schilderde niet zomaar een landschap. Hij wilde iets overbrengen van
de religieuze ervaring die de natuur bij de mens kan oproepen.

3p BESPREEK drie aspecten van het schilderij die een religieuze sfeer oproepen.
Bespreek = leg je antwoorden uit!

00:25

Welke kenmerken uit de VOORSTELLING verwijzen naar een exotische wereld?

Welke exotische attributen zie je allemaal?

00:40

De vrouw met het snaarinstrument valt op.
Hoe is zij met de vormgeving benadrukt?

00:58

Bij Ingres spreekt men vaak van romantisch-classicisme. 

Wat hoort bij het classicistisch en wat hoort bij romantisch?
Sleep de onderdelen naar de juiste stijl.

Classicistisch

Romantisch

Exotisch onderwerp

Vormgeving met gladde hanteringswijze en detaillering.

01:34

Wat is het verschil in hanteringswijze?

De manier waarop ze schilderen?

03:56

Hoe kan je zien, aan de schilderijen die geïnspireerd zijn op het werk van Ingres, dat er veel gaat veranderen in de stijl van de beeldende kunst?
Ze hebben immers allemaal hetzelfde onderwerp (vrouwelijk naakt)