6.5: De holocaust COMPLEET

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Wat is de betekenis van het woord 'razzia'?

1. Een vreedzame bijeenkomst van buurtbewoners.
2. Een onverwachte politie-inval om mensen te arresteren.
3. Samenwerken met de bezettingsmacht van een land.
4. Een massaal bombardement op een stad of land.

Welk gebeurtenis is een belangrijke oorzaak van de hongerwinter?

1. Invasie van Normandië
2. Slag om Arnhem
3. Bevrijding van Nederland
4. De spoorwegstaking van 1944

Bondgenootschappen Tweede Wereldoorlog

As-mogendheden

Geallieerden

Neutraal

Rusland

Italië

Japan

VS

Groot-Brittannië

Duitsland

Frankrijk

Nederland

Wat is de betekenis van accommoderen tijdens de bezetting van Nederland in de Tweede Wereldoorlog?

1. Meewerken met de bezettingsmacht.
2. Actief verzet plegen tegen de bezetters.
3. Aanpassen aan de veranderende omstandigheden.
4. Het aanpassen van een woning voor onderduikers.

6.5: De Holocaust

Hitler schrijft zijn antisemitische ideeën op in zijn boek ‘Mein Kampf’. Na de machtsovername van de nazi’s gaan zij via propaganda de jodenhaat aanwakkeren. Eerst worden de joden uitgesloten. Daarna worden zij gevangen gezet in ghetto’s of concentratiekampen, waarna de nazi’s besluiten om het ‘Jodenvraagstuk’ op te lossen door alle joden naar vernietigingskampen in Polen te sturen. 

Leerdoelen 6.5

5A: Je kunt benoemen welke gedachtes over de Joden Hitler beschreef in ‘Mein Kampf’. 

5B: Je kunt verklaren waarom het antisemitisme in Duitsland groeit door de propaganda en censuur van de nazi’s.

5C: Je kunt uitleggen wat de gevolgen van de Neurenberger rassenwetten waren voor de Joodse bevolking in Duitsland. 

5D: Je kunt uitleggen hoe de Joden in Duitsland, Nederland en Polen werden ‘uitgesloten’ aan het begin van de Tweede Wereldoorlog. 

5E: Je kunt uitleggen op welke manier de eindoplossing van het ‘Jodenvraagstuk’ eruit moest komen zien. 

5F: Je kunt uitleggen hoe de holocaust verliep aan de hand van de begrippen concentratiekampen, doorvoerkampen en vernietigingskampen.  

'Mijn strijd'

• Hitler schrijft gedachtes over Joden op in 'Mein Kampf'
• Joden zorgden voor 'verzwakking' voor het ras waar ze 'te gast' waren
• Wat gebruikt werd door de Jood, ging ten koste van Germaan
• Parasiet volgens Hitler
• Antisemitisme!

6.5A

Haat verspreid

• Propaganda: Joden zijn gevaarlijke profiteurs! Haat tegen Joden wordt aangewakkerd door nazi's na machtsovername
• Censuur zorgt dat tegengeluid verdwijnt
• Intimidatie Joden door nazi's, politie kijkt toe (Kristallnacht)

6.5B

Rassenwetten

• Neurenberger rassenwetten: vastgelegd wat Joden wel- en niet mochten, zoals trouwen met niet-Joodse Duitsers
• Verlies burgerrechten voor Joden, geen bescherming meer
• Buiten maatschappij geplaatst

6.5C

Uitsluiting

• Joden mochten niet overal meer komen, avondklok, boycot
• Antisemitische maatregelen in NL: Ariërverklaring ambtenaren, davidster dragen, J van 'Jood' in persoonsbewijs
• Polen: Joden moeten in getto's wonen, afgesloten wijken die overbevolkt werden!

6.5D

Eindoplossing

• Zoektocht naar eindoplossing voor 'Jodenvraagstuk'; eerst Madagaskarplan, later besluit dat alle Europese joden dood moeten: de Endlösung.
• Wannseeconferentie, net buiten Berlijn

6.5E

Holocaust

• Joden zaten al in concentratiekampen opgesloten
• Experimenten met vergassen
• Vanuit West-Europa gedeporteerd naar doorvoerkampen (Westerbork), vervolgens naar vernietigingskampen (Auschwitz)
• Zes miljoen doden

6.5F

Titel (LD)

• Tekst

Titel (LD)

• Tekst

Titel (LD)

• Tekst

Titel (LD)

• Tekst

Het Duitse 'Hungerplan'

In Oost-Europa kregen de nazi’s die massamoorden organiseerden, vaak hulp van een deel van de niet-Joodse plaatselijke bevolking. Deze mensen wezen Joden aan en hielpen soms zelfs bij het moorden.
Bedenk twee redenen die deze mensen kunnen hebben gehad om dit te doen.

Leg uit dat het ondertekenen van de Ariërverklaring een vorm van accommodatie is.

Kun je momenten tijdens de Jodenvervolging aanwijzen waarop er ingegrepen had kunnen worden? Wie had(den) kunnen ingrijpen? Hoe?

Welke lessen kunnen we uit de Holocaust leren? Waarom mag de Holocaust nooit worden vergeten?

Wat was de reden dat Hitler vond dat de Joden geen plek hadden in Duitsland?

1. Economische concurrentie vermijden
2. Culturele assimilatie bevorderen
3. Politieke onrust voorkomen
4. Zorgen voor 'verzwakking' van het Arische ras

Wat was een belangrijk onderdeel van de Neurenberger rassenwetten?

1. Verbod op huwelijken tussen Joden en Duitsers
2. Afschaffing van rassendiscriminatie
3. Bevordering van culturele diversiteit
4. Gelijke rechten voor alle bevolkingsgroepen

Welke actie sloot Joden uit van de samenleving?

1. Mogelijkheid tot stemmen
2. Verplichte deelname aan sport
3. Uitsluiting van openbare voorzieningen
4. Toegang tot bibliotheken

Sleep het begrip naar de juiste omschrijving.

Getto

Deporteren

Doorvoerkamp

Concentratiekamp

Vernietigingskamp

Grote gevangenis

Tijdelijke vastzetting

Afgesloten wijk (voor Joden)

Kamp waar mensen vermoord worden

In gevangenschap wegvoeren

Wat hield de eindoplossing voor het Jodenvraagstuk in?

1. Het organiseren van Joodse immigratie naar andere landen.
2. Het bevorderen van de integratie van Joden in de samenleving.
3. De systematische uitroeiing van Joden tijdens de Holocaust.
4. Het verlenen van bescherming aan Joodse gemeenschappen.