Hoofdstuk 2.1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 2.1

P. Veenendaal

16-11-2023

Boek en laptop op tafel

Programma

• Leerdoelen
• Zelfstandig werken/lezen
• Uitleg 2.1
•  LessonUp
• Zelfstandig werken (huiswerk of dossier)

Leerdoelen

• Ik kan uitleggen waarom België eerder industrialiseerde dan Nederland
• Ik kan uitleggen wanneer en waardoor de industrialisatie in Nederland begon
• Ik kan de arbeidsomstandigheden van ondernemers en arbeiders in de 19e eeuw beschrijven

Zelfstandig werken

Lezen: paragraaf 2.1

Maken: opdracht  1 t/m 12

Grote economische verschillen (leerdoel 1)

• 1815: Nederland, België en Luxemburg 'één land --> economische verschillen
• Rond 1800: de industriële revolutie al begonnen in zuiden
• Zuiden was veel textielhandel  + grondstoffen zoals steenkolen en  ijzererts 

Handel en landbouw in het noorden (leerdoel 1)

• In het noorden (Nederland) situatie heel anders. Amper industrie rond 1800 omdat:

1. Er was al geïnvesteerd in windmolens en watermolens
2. Pas vanaf 1900 steenkool beschikbaar
3. tot 1860 weinig spoorwegen. Vervoeren naar noorden was duur
4. Weinig vraag in noorden naar nieuwe producten  --> hoge belastingen
   

Maatregelen Willem 1 (leerdoel 2)

• Na 1830 afscheiding Nederland/België  
• Willem stak geld in betere infrastructuur
• Willem probeerde de textielindustrie op gang te brengen (Twente)

Oorzaken industrialisatie Nederland (leerdoel 2)

• Vanaf 1860 komt de industrie in Nederland op gang: stoommachines, geen handwerk. Drie oorzaken

1.  nog meer investeren in infrastructuur. Betaald door koloniën.
2. De vraag naar producten nam toe
3. Koloniën waren een belangrijk afzetgebied voor katoenen stoffen 

Arbeidsomstandigheden (leerdoel 3)

• Verschillen ondernemers en arbeiders
• Arbeidsomstandigheden arbeiders: lage lonen, werkdagen van 10-14 uur, fabriekswerk slecht voor gezondheid, werk was onveilig en werk was eentonig  
• Sneller produceren --> Arbeidsdeling 
• Arbeiders waren afhankelijk van de fabriekseigenaar en er waren geen wetten om arbeiders te beschermen 

Woonomstandigheden (leerdoel 3)

• Arbeiders woonden dicht bij de fabriek, lopen
• in industriegebieden ontstonden enorme steden --> verstedelijking
• donkere, kleine woningen, dicht op elkaar, in de rook van fabrieken
• Geen riolering en geen schoon drinkwater
• Hygiëne was slecht: veel ziektes en lage levensverwachting 

Wanneer werd België onafhankelijk van Nederland?

1. 1815
2. 1830
3. 1845
4. 1860

Waarom begon de industrialisatie eerder in Zuid Nederland (België)

Wat was geen maatregel van koning Willem I

1. De infrastructuur verbeteren
2. Belastingen verlagen
3. De textielindustrie op gang brengen

Noem één oorzaak waarom de industrialisatie in Noord-Nederland (Nederland) uiteindelijk toch op gang kwam

Noem voorbeelden van slechte werk- en woonomstandigheden van de arbeiders

Zelfstandig werken

Lezen: paragraaf 2.1

Maken: opdracht  1 t/m 12

Of verder werken dossieropdracht