H3.5: Nederland: De zee klopt op de voordeur

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

3.5 Nederland: de zee klopt op de voordeur 

.

Ga rustig zitten

Pak je laptop erbij

Login op de Lesson Up

Lesplanning

1. Leerdoelen bespreken

2. Wat weet je van vroeger over Nederland?

3. Uitleg paragraaf 5

4. Kennis testen paragraaf 5

Leerdoelen

• Je weet welke soorten polders er zijn en dat er misverstanden bestaan over de veiligheid

• Je begrijpt waarom het overstromingsrisico van Laag-Nederland toeneemt en hoe men daar de kust tegen beschermt

• Je kunt op de kaart van Nederland verschillende polders en kustgedeelten aanwijzen 

Wat voor landschap had Nederland vroeger toen de eerste mensen hier gingen wonen?

1. Moeras
2. Alleen maar zand
3. Bergen
4. Gewoon zoals nu

schooltv.nl

Dijkringen 

Nederland is opgedeeld in gebieden, die noemen wij een dijkring

Wanneer een stuk land door dijken is omgeven en de waterstand kunst-matig geregeld kan worden is er sprake van een polder

Dijkring

Een gebied dat door een stelsel van waterkeringen beveiligd moet zijn tegen overstroming, in het bijzonder bij hoge stormvloed, bij hoog oppervlaktewater van een van de grote rivieren, bij hoogwater van het IJsselmeer, of bij een combinatie daarvan.

Polder

• Een gebied waar de mens de waterstand regelt
• dit kan door een molen of een gemaal
• niet pompen = vol lopen van de polder 

Soorten polders

• Zeepolders

Sedimentatie langs de kust, wat door de mens omdijkt is

• Veenpolders

Veengebieden die zijn droog gelegd voor winning van turf (diep)

• Droogmakerijen

Droog gelegde plassen of meren voor landbouwdoeleinden

• IJsselmeerpolders 

Droogmakerij op grote schaal (Flevoland)

1. Zeepolder

Door sedimentatie door de zee bleef er veel klei en zand achter. Als je om zo'n opgeslibd stuk land een dijk legt heb je een zeepolder

Slib

Slib of modderige grond is een afzetting op de bodem van in stromend water aanwezige vaste deeltjes. Waar de stroomsnelheid afneemt, slaan de deeltjes als een soort klei neer op de bodem

Veenpolders

-Veenpolders zijn polders waar sloten zijn uitgegraven om het water weg te laten lopen (draineren of ontwateren).

-Inklinken van het land

Hoogteligging!

Leg uit hoe veenpolders zijn ontstaan en hoe ze verschillen van andere polders.

Droogmakerij

• stukken meren en/of zee die zijn leeggepompt
• eerst dijken rond een meer en dan (jaren) leegpompen
• wordt gebruikt voor landbouw en woningen

IJsselmeerpolder

In de twintigste eeuw zijn grote stukken van de vroegere Zuiderzee drooggemalen.

IJsselmeerpolders

Welk van de onderstaande polders is GEEN bestaande polder?

1. Zeepolder
2. Veenpolder
3. Kleipolder
4. Droogmakerij

Wat is een polder?

1. Een stuk land omringd door dijken waarbinnen de waterstand geregeld wordt
2. Een polder is een lager gelegen gebied in hoog Nederland
3. Een polder is een stuk 'wad' in zee die soms droog komt te liggen bij eb
4. Een polder is een hoger gelegen land dan de omgeving

Wat voor soort polder vinden we vooral hier?

1. Droogmakerij
2. Zeepolder
3. IJsselmeerpolder
4. Veenpolder

Overstromingsrisico

• Inklinking

De bodem daalt doordat water wordt weggepompt en plantenresten oxideren.

• Zeespiegelstijging

Klimaatverandering zorgt dat landijs smelt en de zeespiegel stijgt.

Samen zorgt dit voor grote druk op de Nederlandse kustbescherming.

Wat is inklinking?

1. Het dalen van het grondwater door gemalen.
2. Het stijgen van grondwater door klimaatverandering.
3. Het dalen van de bodem door ontwatering.
4. Het stijgen van de bodem door aardbevingen.

Welk soort polders vind je alleen aan de kust van Nederland?

1. Zeepolders
2. Veenpolders
3. Droogmakerijen
4. IJsselmeerpolders

inklinken

• bodemwater wegpompen > grond wordt stevig(er)
• water weg = grond heeft ruimte om te zakken
• Zie het als een spons die vol met water of leeg is
• veenpolders klinken het snelst in omdat daar het meeste water wordt weggepompt

Kustafslag

Duinen worden gevormd door het zand wat op de kust waait.

Door de golven die nu tegen de duinen slaan, breken de duinen af.  Door erosie van het water verdwijnen er stukken duin. 

Welk begrip past het best bij de afbeelding?

1. Polder
2. Kustafslag
3. Droogmakerij
4. Inklinking

Ruimte voor de rivier

Naast dat de zee een dreiging is voor Nederland, zijn de rivieren dat ook.

Als er veel regen valt, kunnen rivieren dat niet altijd goed afvoeren naar de zee. Hiervoor hebben we maatregelen genomen

drietrapsstrategie stap 1

• Vasthouden

Zorgen dat het water daar waar de neerslag valt zoveel mogelijk de grond in kan trekken.

En dus niet naar de rivier stroomt! 

drietrapsstrategie

stap 2

• Bergen

Zoveel mogelijk ruimte geven aan het rivierwater

Bijv. door:  

- Tijdelijk opslaan in retentiegebieden

-  de rivier verbreden

-  zomerbed verdiepen

- uiterwaarde verdiepen

drietrapsstrategie

stap 3

• Afvoeren (lozen): 

Zorgen dat het rivierwater zo makkelijk mogelijk kan doorstromen (naar zee).

bijv. door:

- verwijderen van obstakels 

- verlagen van de kribben

Klimaatadaptie = aanpassen

Vond je de stof in deze les moeilijk?

Nee, ik begrijp alles

Nee, maar ik moet nog wel alles nalezen

Een beetje

Ik begrijp er niks van