Geschiedenis VWO 5 periode 1, sprint 0

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Geschiedenis klas 5 

Energietransities

In de les: 

- Opening

- kennismaken, verwachtingen en werkwijze vooruitkijken. 

- Het komende jaar en de komende periode

- HV: Continuïteit en verandering

- Verwerking

- afsluiting

Huiswerk volgende les: 

Historische vaardigheden: 

B2: (Taal van) continuiteit en verandering

Kennismaken

Bernard Dorr (hij/hem) 

email: b.dorr@hetbaarnschlyceum

Leeftijd: 36 jaar

Vakken: Geschiedenis

Verwachtingen: 

1. Je hebt je spullen bij je die nodig zijn voor de les

   - boeken (HB & WB)

   - aantekeningenschrift, 

   - pen/potlood

   - laptop (indien aangegeven)  

Verwachtingen: 

2. Binnen = beginnen: de les is begonnen, zodra je in het lokaal bent. 

- op het bord staat meestal een korte opdracht of vraag, waar je direct mee aan de slag kunt (5 min.)

Verwachtingen: 

3. Als de docent aan het woord is, hou je je mond en luister je.

- stiltesignaal: aftellen 3, 2, 1

Examenprogramma 2024/2025/2026

A. Historische vaardigheden/historisch denken (Deel B Forum)

B. Oriëntatiekennis: 

- de inhoudelijke kennis van tijdvakken en KA's. (Deel C Forum)

- Historische contexten (Deel E Forum)

- Steden en Burgers in de lage landen 1050-1700

- China - confucianisme, communisme en kapitalisme - 1842-2001

- Duitsland in Europa 1918-1991

- Verlichting 1650 -1900

C. Thema's: 

Overkoepelende onderwerpen die situaties, tijdvakken en historische vaardigheden bij elkaar brengen.

- Energietransities (P1)

- Schuld & Boete (P2)

- Moderniteit en Verlichting (V5) - SE

- De mythe van het nationalisme (V6)

- De "korte" twintigste eeuw. (V6)

D. Geschiedenis van de rechtsstaat en de parlementaire democratie (Deel D7 Forum) - (P.O. V6)

E: Oriëntatie op studie en beroep. 

Syllabus Geschiedenis 2023: 

Periode 1 2024/2025: 

- Praktische opdracht: Debat Energietransities (10 %)

Voor de beschrijving: Zie studiewijzer. 

- Toetsweek: Toets Energietransities (20 %)

Wat moet je leren?

Thema: Energietransities (Blz. 106 t/m 121 HB)

Historische vaardigheden: B2 & B3 (blz. 28 t/m 35 HB)

Wat moet je herhalen? 

Katern C Oriëntatiekennis (blz. 54 tm 87 HB): 

KA 1, 2, 8, 13, 16, 24, 25, 26, 27, 31, 33, 48.

Continuiteit

- Dingen die hetzelfde blijven in de geschiedenis. 

- Veranderingen trekken de meeste aandacht. 

- Voorbeeld:  Romeinse cultuur

Examen: 

in historische processen continuiteit en verandering kunnen onderscheiden

Verandering

Redenen waarom er dingen veranderen: 

- Oorlogen en revoluties

- Uitvindingen

- Generaties

Examen: 

in historische processen continuiteit en verandering kunnen onderscheiden

Soorten verandering

- verschil in tempo 

- duur (lang- of kortdurend) 

- schaal 

- intensiteit

- omvang

Examen: 

Verschillende soorten verandering (kunnen) herkennen, bijvoorbeeld in tempo (tamelijk snel en plotseling of langzaam en geleidelijk), duur, schaal, intensiteit, omvang etc..., en op politiek-bestuurlijk, sociaaleconomisch en cultureel-mentaal terrein. 

Sporen van het verleden

Materiële sporen                               Immateriële sporen

- Gebouwen                                          Taal (?)

- Ruines                                                  Feestdagen

- Teksten                                                Gebruiken

- Munten                                                Overtuigingen

- Etc...

Examen: 

herekennen dat elke tijd materiele en immateriele sporen van het verleden in zich draagt. 

Taal

- De betekenis van taal en woorden verandert ook door de geschiedenis heen. Dat is iets waar we ons bewust van moeten zijn. 

- Voorbeeld: Democratie

- Unieke (een keer voorkomend)

 en generieke (vaker voorkomend) betekenissen

Examen: 

Omgaan met het verschil tussen unieke en generieke betekenissen van historische concepten, bijvoorbeeld begrippen als feodaal, imperialisme, centralisatie, democratie, burgerschap, oorlog die in de ene tijd en plaats een (deels) andere betekenis hebben dan in andere. 

Interpretatie

- Verandering en continuïteit gaan altijd samen.

- Interpretatie = uitleg

- Voorbeeld: Afschaffing Slavernij (1863)

    - Formeel afgeschaft

    - In de praktijk veranderde er niet veel: de "bevrijde" 

       slaafgemaakten moesten  nog 10 jaar in 

        verplichte contractarbeid werken voor dezelfde eigenaar

- Wat is er nou werkelijk veranderd? 

Examen: 

uitleggen dat elke ordening van continuiteit en verandering een interpretatie is. 

Aan de slag

Huiswerk volgende les: 

Maken verwerkingsopdrachten 1, 3, 4, 6 t/m 9 en 11 (blz. 22 WB)

Afsluiting

Huiswerk volgende les: 

- Lezen B3 (Blz. 32 t/m 35 HB)

Geschiedenis klas 5 

B1: Chronologie en anachronisme

Voorbereiding:

nvt

In de les: 

- binnen = beginnen

- Oorzaken & Gevolgen

- Zelfstandig werken

- afsluiting

Huiswerk volgende les: 

- Maken opdracht 7 t/m 9 (blz. 8-9 WB)

Historische vaardigheden

4 . Aan de slag:

-Ga naar  63 in je hb 

- Lees de tekst

- Maak opdracht 1 

- Lees de theorie op blz. 64 & 65

- Maak opdracht 2 t/m 4

Binnen = Beginnen

1. Ga rustig zitten  

2. boeken en schrift op tafel, pen in de aanslag

3. Maak de onderstaande vragen in je schrift. 

5 in 5: 

1. Welke van de onderstaande begrippen zijn generiek en welke uniek? 

centurion, leger, soldaat, Vietnamoorlog, Eerste Wereldoorlog, bewapening, kruistocht, ketterij, dictator, watergeuzen. 

2. Noem een voorbeeld van dingen uit onze tijd die waarschijnlijk over twintig jaar nog bestaan: iets materieels en iets immaterieels. 

3. Beschrijf het verschil tussen oorzaken bij geschiedenis en oorzaken bij natuurwetenschappen. 

4. als geschiedenis niet onvoorspelbaar zou zijn, zouden we ook de toekomst kunnen voorspellen. Waarom is dit juist? 

5. Leg uit wat er bedoeld wordt met dat  geschiedenisverhalen altijd een reconstructie zijn. 

Historische oorzaken

We willen altijd graag weten waarom iets is gebeurd. 

- oorzaken zijn altijd een kwestie van wijsheid achteraf. 

- er is nooit een oorzaak die een gebeurtenis volledig kan 

verklaren. 

- niet lineair = oorzaken (bij geschiedenis) zijn geen wetmatigheid 

(het kan nooit op precies dezelfde manier herhaald worden).

- mulicausaliteit: er kunnen altijd meerdere oorzaken te noemen zijn die 

samen een verklaring bieden van de gebeurtenis. 

- Toeval is niet uit te sluiten

- Geschiedenis blijft onvoorspelbaar. 

Examen: 

Rekening houden met het niet-lineaire en mulicausale karakter van historische verschijnselen en gebeurtenissen. 

Soorten oorzaken

- indirecte & directe oorzaken

- Aanleiding: De meest directe oorzaak die een ontwikkeling echt op gang brengt. 

- Emmermodel:

Examen: 

Rekening houden met verschillende soorten oorzaken, bijvoorbeeld directe en indirecte oorzaken, de aanleiding, en oorzaken op politiek-bestuurlijk, sociaaleconomisch en cultureel-mentaal (waaronder godsdienstig) terrein.

Soorten gevolgen

- Direct & Indirect

- schaal, intensiteit, duur

- Verschillende invalshoeken 

(sociaal, cultureel, politiek, economisch)

- Onbedoelde gevolgen

Examen: 

Rekening houden met verschillende soorten gevolgen, bijvoorbeeld direct optredende gevolgen en gevolgen op de langere termijn, gevolgen van meer en minder belang op grond van bijvoorbeeld schaal, intensiteit, duur; gevolgen op politiek-bestuurlijk, sociaaleconomisch en cultureel-mentaal (waaronder godsdienstig) terrein. 

Examen: 

Rekening houden met gewilde, bedoelde en onbedoelde gevolgen. 

Aan de slag

Huiswerk volgende les: 

Maken verwerkingsopdrachten 2, 3, 4, 7 & 8 (blz. 24 WB) 

4 . Aan de slag:

-Ga naar  63 in je hb 

- Lees de tekst

- Maak opdracht 1 

- Lees de theorie op blz. 64 & 65

- Maak opdracht 2 t/m 4

Einde van de les

1. Ruim rustig je spullen op (kijk ook onder de tafel en stoel)

2. Blijf zitten tot je mag gaan

3. Verlaat rustig het lokaal. 

Huiswerk volgende les:

Geschiedenis klas 5 

B1: Geschiedenis als praktische les & Oorzaken/gevolgen

Voorbereiding:

nvt

In de les: 

- binnen = beginnen

- Oorzaken, Gevolgen en aanleidingen

- Zelfstandig werken

- afsluiting

Huiswerk volgende les: 

Historische vaardigheden

4 . Aan de slag:

-Ga naar  63 in je hb 

- Lees de tekst

- Maak opdracht 1 

- Lees de theorie op blz. 64 & 65

- Maak opdracht 2 t/m 4

Binnen = Beginnen

1. Ga rustig zitten  

2. boeken en schrift op tafel, pen in de aanslag

3. Maak de onderstaande vragen in je schrift. 

Maak de volgende opdrachten uit het werkboek (blz. 24)

Opdr. 2, 3, 5, 7

Aan de slag

Huiswerk volgende les: 

Maken Verdiepingsopdrachten 9 t/m 13  (blz. 25 WB) 

Geschiedenis als praktische les

Wat kan je eigenlijk leren van de geschiedenis? 

- Zijn historische gebeurtenissen vergelijkbaar?

- Welke gebeurtenissen uit de geschiedenis zijn

voor ons belangrijk om "van te leren"?

Huiswerk

Welke geschiedenis is voor jou leerzaam? 

- Welke geschiedenis is voor jou leerzaam en invloedrijk? 

- Welke gebeurtenissen uit de geschiedenis 

hebben jou beïnvloed in je leven? 

Geschiedenis klas 5 

B1: Geschiedenis als praktische les & Oorzaken/gevolgen

Voorbereiding:

nvt

In de les: 

- binnen = beginnen

- Er valt niets te leren van de geschiedenis

 P.O.- groepen maken 

- Zelfstandig werken

- afsluiting

Leerdoel: 

Je kunt aangeven op welke manier we iets kunnen leren van de geschiedenis. 

4 . Aan de slag:

-Ga naar  63 in je hb 

- Lees de tekst

- Maak opdracht 1 

- Lees de theorie op blz. 64 & 65

- Maak opdracht 2 t/m 4

Binnen = Beginnen

1. Ga rustig zitten  

2. boeken en schrift op tafel, pen in de aanslag

3. Maak de onderstaande vragen in je schrift. 

1. Ga in groepen van drie zitten (4 groepen van 3 en 1 van 4)

2. Verdeel de drie teksten onder elkaar. 

3. Lees jouw tekst

4. Leg in je groep de boodschap van jouw stuk uit. Begin zo...

Mijn schrijver vindt dat je wel/niet van de geschiedenis kan leren. En wel om de volgende redenen....

Geschiedenis als praktische les

Wat vinden historici? 

Beatrice de Graaf.                      Martin Sommer.                            Eva Rovers

Geschiedenis als praktische les

Welke historische gebeurtenissen zijn voor jou belangrijk (geweest)?

Geschiedenis als praktische les

Wat kan je eigenlijk leren van de geschiedenis? 

- Zijn historische gebeurtenissen vergelijkbaar?

- Welke gebeurtenissen uit de geschiedenis zijn

voor ons belangrijk om "van te leren"?

Oorzaken/Gevolgen: Bespreken 

Maken Verdiepingsopdrachten 9 t/m 13  (blz. 25 WB) 

Afsluiting

Welke lessen kunnen we trekken uit de Zesdaagse Oorlog? 

Huiswerk volgende les: 

Thema: Energietransities

Lezen par. 1 (blz. 106 t/m 107 HB)

Lezen par. 2 (blz. 108 t/m 109 HB)

Afsluiting

Huiswerk volgende les: 

Thema: Energietransities

Lezen par. 1 (blz. 106 t/m 107 HB)

Lezen par. 2 (blz. 108 t/m 109 HB)

Aan de slag