14/9, Beeldspraak en stijlfiguren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

donderdag 14/9: Beeldspraak

planning:

- korte terugkoppeling vorige les(sen)

- woordenschat: beeldspraak

- leesboek

aan de slag

Als iets niet letterlijk bedoeld is zoals het er staat, dat heet dat beeldspraak.

Beeldspraak

Spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten figuurlijk taalgebruik               Beeldspraak!

Schrijvers van fictie gebruiken
ook vaak beeldspraak.

Beeldspraak

Wanneer je iets zegt dat je niet letterlijk maar figuurlijk bedoelt.

Beeldspraak

1. Vergelijking met als
2. Vergelijking zonder als
3. Metafoor
4. personificatie
   

Beeldspraak

1. Vergelijking: Die man (object) is zo snel als de bliksem(beeld).
2. Metafoor: De bliksemschicht (beeld) vestigde een nieuw wereldrecord. (Object: snelle man/Usain Bolt niet genoemd)
3. personificatie: De wind streelde door haar haar. (aan de wind worden menselijke eigenschappen toegekend)

Vergelijkingen

Noemt de overeenkomst tussen het onderwerp en iets anders.

2 soorten:

1. Vergelijkingen met als (maar ook met: zoals, alsof en net als)

2. Vergelijkingen zonder als (met ww. als bijv. lijken en zijn)

Voorbeelden van vergelijkingen 

De trein was zo vol, we zaten als haringen in een ton.

Hij is zo gek als een deur.

Hij ging er als een haas vandoor.

Hij lacht als een boer met kiespijn.

Jouw kamer lijkt een zwijnenstal.

Hij is een boom van een vent.

Hoe schrijf je dit op op de toets:
In deze zin staat een vergelijking zonder als: 'hij' wordt door het ww 'is' vergeleken met een boom.

Metafoor

metafoor = alleen beeld aanwezig, beeld en object hebben iets gemeenschappelijks (vergelijking/gelijkenis).

Aan de voet van de berg stond ze te wachten. 

beeld = aan de voet

object (betekenis) = aan de onderkant 

Voet en aan de onderkant hebben iets gemeenschappelijks (gelijkenis)! 

Maar ook: een kameel is het schip van de woestijn (ze doorkruisen allebei deinend en schommelend een grote vlakte)

Zelf werken

Lees: Eentje meer van ons (blz 9 t/m 13)

Klaar? Maak opdracht 6 (blz 19)

Wat zijn stijlfiguren?

Een tekst kun je op verschillende manieren
aantrekkelijk maken: met beeldspraak
(vergelijking, metafoor).

Een stijlfiguur gebruik je om iets te benadrukken. 

Stijlfiguren

• Een stijlfiguur gebruik je om iets te benadrukken. Enkele stijlfiguren  zijn:
• Herhaling: AH geeft meer, veel meer
  
• Tegenstelling: geen haat, maar liefde
  
• Opsomming: Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder

: Hyperbool (overdrijven)  - ezelsbruggetje)

- Ik sta al een eeuw op je te wachten

 Understatement (afzwakken)

- Hij heeft wel een paar centen. (over iemand die rijk is)

 Eufemisme ( Afzwakken om werkelijkheid minder hard te maken/niet te kwetsen)

- We hebben de hond laten inslapen.

Stijlfiguren

Ik had een twee voor het proefwerk, ik had dus wel een paar foutjes gemaakt.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement

Je wordt doodgegooid met informatie over de verkiezingen.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement

De dierenarts heeft het arme dier moeten laten inslapen.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement

Die miljonair heeft wel
een aardig optrekje.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement

Messi kan wel een aardig balletje trappen.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement

Die jongen gaat creatief om met de waarheid.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement

Ik heb je dat wel 100x uitgelegd!

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement

De veestapel wordt geruimd.

1. hyperbool
2. eufemisme
3. understatement

Bij een vergelijking heb je....

1. een object (de werkelijkheid) en een subject (beeld)
2. alleen maar een beeld
3. een kenmerk van een persoon op een levenloos ding

Bij een vergelijking heb je beeld en object. Bij een metafoor ontbreekt het...

1. beeld
2. object

Vergelijking of metafoor?

Een golf is schuim van woede.

1. Vergelijking
2. Metafoor

Vergelijking of metafoor
"Wie de schoen past, trekke hem aan."

1. vergelijking
2. metafoor

Is dit een vergelijking of een metafoor?
'Mijn dochter computerde altijd veel, maar tegenwoordig is ze meer een boekenwurm '

1. Vergelijking
2. Metafoor