21/3 LnH Beeldspraak + stijlfiguren 3h

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Wat zijn stijlfiguren?

Een tekst kun je op verschillende manieren
aantrekkelijk maken: met beeldspraak
(vergelijking, metafoor en personificatie-> zie hierna),
met (rijmende) uitdrukkingen en met stijlfiguren.

Een stijlfiguur gebruik je om iets te benadrukken. 

Beeldspraak 

Vergelijkingen, metaforen, metonymia en personificaties zijn vormen van beeldspraak.     

Beeldspraak is altijd 

figuurlijk bedoeld.

Beeldspraak

Vergelijking-met-als

"De huidige economie is als een fietser ..." 

- Object en beeld worden beide benoemd 

- Object en beeld worden aan elkaar verbonden (door als, zoals, gelijk, etc...) 

Vergelijking-zonder-als

"Het lijkt alsof de belangrijkste auteur van de miljoenennota Emile Ratelband is"

- Beeld en object worden beide genoemd 
- verbindingswoord ontbreekt 

Metafoor 

"Mensen in de bijstand moeten door steeds hogere hoepels heen springen"

- Beeld wordt genoemd, object ontbreekt (in dit geval bv: moeten aan steeds hogere eisen voldoen)

Metonymia

"De klas heeft me gisteren tips en tops gegeven"

- Beeld wordt gegeven, object niet. 

Metonymia (2)

Voorbeelden:

"Ik heb vandaag de nieuwste Ariana Grande (=nummer van) gehoord"
"Doe mij maar nog maar een glas (bier/wijn)"

Personificatie

- Levenloos object krijgt een menselijke eigenschap toebedeeld

"De wind huilde om het huis"
"Die pizza schreeuwt erom om opgegeten te worden"

Synesthesie

Twee soorten zintuigelijke waarnemingen worden vergeleken, bv.

• schreeuwende kleuren (horen + zien)
• een bittere conclusie (proeven + horen)
• een scherpe geur (voelen + ruiken)

maken Kern

• blz. 83 opdracht 1, 2 en 10

: Hyperbool (overdrijven)

- Ik sta al een eeuw op je te wachten

 Understatement (afzwakken)

- Hij heeft wel een paar centen. (over iemand die rijk is)

 Eufemisme ( Afzwakken om werkelijkheid minder hard te maken/niet te kwetsen)

- We hebben de hond laten inslapen.

Stijlfiguren

Stijlfiguren (of stijlfouten): pleonasme en tautologie

- Pleonasme: een eigenschap van een zaak of persoon nog eens noemen

- Tautologie: twee woorden van dezelfde woordsoort die hetzelfde betekenen

Voorbeelden pleonasme

• lange slungel 
  
• mondeling bespreken 
• nieuwe aanwinst 
  
• nog eens herhalen 
  
• noodzakelijke behoefte
• omlaag vallen 

• opnieuw herhalen 
  
• groen gras
  
• witte sneeuw
  
• als eerste beginnen 
  
• blauwe smurf 
  
• bloeiende bloesem 
  
• grote reus 
  
• hardop voorlezen 
  
• houten plank 
  

Voorbeelden tautologie

• gratis en voor niets 
  
• één en dezelfde 
  
• leugen en bedrog / list en bedrog 
  
• roddel en achterklap 
  
• geheel en al 
  
• vast en zeker / zeker en vast 
  
• nooit ofte nimmer 
  

• voor eeuwig en altijd 
  
• afgelopen (over) en uit 
  
• klaar uit 
  
• bont en blauw  
  
• schots en scheef  
  
• keurig netjes