Communicatie assertief communiceren

• Communicatie
• MBO
• Studiejaar 4

Communicatie 

Assertief communiceren

Lesweek 6 periode 2 

Joyce Assink

Wat is volgens jou assertief communiceren?

Assertiviteit

Assertief communiceren betekent opkomen voor jezelf 

- Eerlijk zeggen wat je vindt, voelt, denkt en wil

- Geen conflicten uit de weg gaan

Waarom kan dit moeilijk zijn? 

We willen...

• ruzie en conflicten voorkomen
• iedereen te vriend houden
• niemand kwetsen
• leuk gevonden worden
• niet weten hoe grenzen aangeven
• niemand teleurstellen
• twijfelen of onze gevoelens terecht zijn 
• de sfeer niet verpesten  

Manieren van reageren

Subassertief

• stil houden, geen mening geven
• eerst afwachten wat anderen vinden
• geen nee durven zeggen/snel toegeven
• geen kritiek durven geven 
• conflicten uit de weg gaan
• het moeilijk vinden om een complimentje te krijgen

Agressief reageren

• anderen proberen te overheersen
• anderen negeren
• slecht (of helemaal niet) luisteren naar anderen 
• veel kritiek op anderen hebben
• met stemverheffing praten, een beschuldigende toon, schreeuwen

Assertief reageren

• eigen mening net zo belangrijk vinden als die van anderen
• zich onafhankelijk opstellen en nee durven zeggen
• initiatief nemen
• eigen gedachten, emoties, wensen, verwachtingen uitspreken
• voor zichzelf opkomen maar anderen ook de ruimte geven
• conflicten niet leuk vinden, maar ze niet uit de weg gaan
• bij onenigheid niet zoeken naar de schuldige maar naar een oplossing 

Grenzen aangeven

Deze heb je in de loop van je leven opgebouwd, worden bepaald door je normen en waarden en ervaringen. 

Het hoort bij zelfzorg. 

Grenzen zijn voor iedereen verschillend. 

Grenzen aangeven kun je leren! --> oefen met assertief reageren

 Oefenen met assertief reageren

Doel: Grenzen aangeven op een respectvolle manier.

Oefenen met nee zeggen

Doel: Grenzen aangeven op een respectvolle manier.

Oefening 1: Schrijf 2 situaties op waarin je moeite hebt gehad met nee zeggen, neem een situatie uit je werk.

Formuleer voor elke situatie een assertieve reactie, zoals:

"Nee, ik kan dat nu niet doen, maar ik kan je later helpen."

"Ik begrijp je verzoek, maar dit valt buiten mijn mogelijkheden."

Grenzen aangeven zonder schuldgevoel

Doel: Je eigen behoeften serieus nemen.

Oefening 2: Vul de volgende zinnen in en bespreek met je tweetal:

"Ik merk dat ik over mijn grenzen ga als..."

'in deze situatie is iemand mijn grens fors overgegaan...'

"Ik voel me comfortabel als ik duidelijk zeg dat..."

"Het is oké om nee te zeggen, omdat..."

Ga naar teams - algemeen - bestanden - communicatie - toetsstof 

In de studiewijzer is toegevoegd wat je per hoofdstuk moet afronden in thieme

Maar eerst; toevoegen met de groepscode

Klik rechtsboven in op het poppetje

Voer code in: 3NE5B1M3 

Wat is een reden dat iemand het moeilijk kan vinden om assertief te reageren?

Assertief reageren 

Ongewenste intimiteiten

Ongewenste intimiteiten = seksuele intimidatie 
Dit is grensoverschrijdend gedrag 

Iemand vertoont intimiderend, storend, ongewenst of choquerend gedrag. 

Wat is een assertieve houding?

1. Opkomen voor jezelf
2. Opkomen voor de ander

Subassertief reageren is...

1. anderen proberen te overheersen
2. stil zijn en niet je eigen mening durven geven
3. de eigen mening net zo belangrijk vinden als die van anderen

Bij assertieve communicatie bewaak je je eigen grenzen, maar hou je ook rekening met de ander

1. Waar
2. Niet waar

Intimiteit

Intimiteit = vertrouwelijkheid: je ware gevoelens kunnen delen met en uitspreken tegen de ander zonder jezelf daarbij te beperken.

In elke relatie is sprake van een mate van intimiteit. Hier hoeft geen sprake te zijn van seksuele intimiteit (maar bijvoorbeeld emotionele intimiteit). In een intieme relatie kan je jezelf laten zien en wordt je geaccepteerd hoe je bent. 

Met wie heb jij intieme relaties?

Ongewenste intimiteiten vallen onder grensoverschrijdend gedrag. Wat houdt dat in?

Ongewenste intimiteiten

Ongewenste intimiteiten = seksuele intimidatie 
Dit is grensoverschrijdend gedrag 

Iemand vertoont intimiderend, storend, ongewenst of choquerend gedrag. 

Vormen van ongewenste intimiteiten

• Gluren/nafluiten/ongepast staren
• Iets opdringen
• Opmerkingen maken die seksueel getint, homofoob of seksistisch zijn
• Handtastelijkheden 

Reageren op ongewenste intimiteiten

• Wees je als persoonlijk begeleider bewust van je eigen opvattingen over intimiteit, rolpatronen van man en vrouw en seksualiteit --> welk gedrag is voor jou toelaatbaar en welk gedrag niet?  
• Je hebt altijd het recht om je grens aan te geven. 
• Bespreek situaties met collega's 
• Hou rekening met het ziektebeeld en de situatie van cliënten 

Ga af op je gevoel!

Voelt het niet goed? Dan is het niet goed. 

Grijs gebied

Grijze gebieden zijn situaties waarin het niet direct duidelijk is of gedrag wel of niet grensoverschrijdend is. 

Dit kan komen doordat

- Intenties van de ander onduidelijk zijn

- Mensen verschillend reageren op dezelfde situatie

- Cultuur, context of persoonlijke ervaringen invloed hebben op hoe gedrag wordt geïnterpreteerd

Hoe ga je om met deze grijze gebieden?

Reageren op ongewenste intimiteiten

• Wees je als persoonlijk begeleider bewust van je eigen opvattingen over intimiteit, rolpatronen van man en vrouw en seksualiteit --> welk gedrag is voor jou toelaatbaar en welk gedrag niet?  
• Je hebt altijd het recht om je grens aan te geven. 
• Bespreek situaties met collega's 
• Hou rekening met het ziektebeeld en de situatie van cliënten 

Reageren op ongewenste intimiteiten

1. Neem je gevoelens serieus en handel ernaar. Blijf er niet mee rondlopen.
2. Maak duidelijk aan degene die je grens overschrijdt, dat dit niet oké is. Als je dat niet durft, loop weg of haal hulp 
3. Gebruik de ik-boodschap als je je grenzen aangeeft
4. Bespreek het gedrag met iemand die je vertrouwt
5. Maak gebruikt van de mogelijkheden die je werkgever biedt, zoals vertrouwenspersoon/protocollen.  

Intimiteit is...

1. Verbondenheid
2. Vertrouwelijkheid
3. Creativiteit
4. Verliefdheid

Er zit een verschil tussen intimiteit en seksuele intimiteit

1. Ja
2. Nee

Ongewenste intimiteiten vallen onder grensoverschrijdend gedrag. Wat houdt dat in?

Noem een vorm van ongewenste intimiteiten? 

Hoe kun je het beste reageren als een ander jouw grenzen overschrijdt?

Oefening

Doel:

• Studenten bewust maken van grensoverschrijdend gedrag.

• Leren herkennen van subtiele en expliciete vormen van grensoverschrijdend gedrag.

• Bevorderen van discussie over grenzen en wederzijds respect.

Leerresultaat:

Na deze opdracht zijn studenten beter in staat om grensoverschrijdend gedrag te herkennen, hun eigen grenzen te formuleren en te bespreken hoe ze zulke situaties kunnen aanpakken.

Praktijksituatie