HS 3, spelling, bk2b, 25-03

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Welkom!

Wat heb je vandaag nodig?

Je boek voor Nederlands, een schrift en een pen.

Wat gaan we vandaag doen?

Wat weet je nog?

Uitleg verkleinwoorden

Aan de slag

Dictee

Wat moet je weten voor de toets?

Wat weet je nog?

• Waar hebben we het de vorige les over gehad?
• Wat is het belangrijke verschil tussen tegenwoordige tijd en verleden tijd?
• Hoe schrijf je in de volgende zinnen het werkwoord?

1. Mijn buurman ... (verhuizen) overmorgen naar Limburg.
2. Gisteren is mijn nichtje ... (verhuizen) naar Zweden.
3. De dief ... (beroven) regelmatig oudere mensen.
4. Vandaag heeft de dief tien mensen ... (beroven)

• Wat weet je nog over voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord?

Opdracht 5 bespreken (blz. 224)

Verkleinwoorden

In het Nederlands gebruiken we heel vaak verkleinwoorden. Hierdoor maak je het woord en daarmee het ding, mens, dier, plant of iets anders dus letterlijk een beetje kleiner.

• Wat zie je bijvoorbeeld voor je als je denkt aan een autootje? Of aan een omaatje? 

Voor het schrijven van verkleinwoorden, zijn er heel veel regels. Deze helpen je om de woorden op de juiste manier te schrijven :)

Verkleinwoorden

autootjes 

Regels

1. Bij woorden die eindigen op -ng (dus bij ring of afdeling), wordt de verkleinde versie met -nkje of -ngetje geschreven. : 

ring - ringetje       afdeling - afdelinkje 

2. Bij woorden die eindigen op een klinker, komt er een extra klinker bij. 

opa - opaatje        café - cafeetje 

3. Bij woorden die eindigen op een i, schrijf je ie. 

taxi - taxietje         

Verder hoor je vaak wel wat je er achter moet zetten (boom - boompje, feest - feestje, slang - slangetje ) 

Even 

1. rekening

2. foto

3. thee

4. ruzie

5. computer

6. accu

oefenen

1. rekeningetje 
2. fotootje
3. theetje
4. ruzietje
5.  computertje
6. accuutje 

Zelf aan de slag! 

Wat? Opdracht 6 (blz. 225) 

Hoe? Je lees de opdrachten goed door en maakt de bijbehorende vragen

Tijd? Je hebt hier 5 minuten de tijd voor. 

Klaar? We gaan alle opdrachten van spelling maken, als je denkt dat je dit al goed kan, mag je verder werken. (H4)

Dictee

Ik lees de zin voor

Ik noem de woorden die je moet opschrijven

(dus niet de hele zin hoef je op te schrijven)

Wat moet je weten voor de toets?

- De tekstdoelen & -soorten (blz. 36) (dit wist je al)

- De opbouw van een tekst (blz. 41 en 42) (dit wist je al)

- Het verschil tussen informerende en uitleggende teksten (blz. 132)

- De kenmerken van een instructie (blz. 132 en 133)

- Wat een infographic is (blz. 136)

- Hoofdzaken, bijzaken en de kernzin (blz. 181)

- Samenvatting & hoofdgedachte (blz. 184 en 185)

Samen aan de slag!

Opdracht 3 (blz. 223)

Hoe noem je de belangrijkste zin van een alinea?

Wat is het verschil tussen hoofdzaken en bijzaken?

Wat is het tekstdoel van een instructie?

Een nieuwsbericht is een voorbeeld van een...

1. informerende tekst
2. amuserende tekst
3. uitleggende tekst
4. aansporende tekst

Een recept is een voorbeeld van een...

1. informerende tekst
2. amuserende tekst
3. uitleggende tekst
4. aansporende tekst

Een verkiezingsposter is een voorbeeld van een...

1. informerende tekst
2. amuserende tekst
3. uitleggende tekst
4. aansporende tekst

Noem één van de vier kenmerken van een instructie.

Een infographic is een ...

1. Een grafiek
2. Een informatieve afbeelding
3. Een krantenbericht
4. Een tijdschriftartikel

Opdracht 7 en 8 (blz. 188)

We gaan opdracht 7 en 8 bespreken. 

De eerste vier vragen van opdracht 7 hebben we al gedaan, de rest moest je zelf maken. 

Zelf aan de slag! 

 Wat? Opdracht 9 blz. 189

Hoe? Je zoekt drie nieuwsberichten die je interessant vindt, die stuur je naar mij. Dan print ik ze voor de les en degene die online kunnen werken, zoeken thuis naar drie nieuwsberichten en sturen deze naar mij

Hoe stuur je het? Je stuurt een mail naar [e-mail] OF je stuurt me een berichtje in teams.

Tijd? Je hebt tot het einde van de les om drie nieuwsberichten te vinden. 

Spelling voltooid deelwoord 

Even oefenen

1. Jacqueline heeft een meisje gekregen (krijgen). 
   
2. Hij is gisteren toch maar thuis ... (blijven).
   
3. Mijn vader ... (lopen) 10.000 stappen per dag.
4. Vandaag ... (worden) mijn zusje 12 jaar!
5. Ik heb gisteren een hele enge film ... (kijken).
6. Lisa ... (hebben) de daders nog ... (zien) 

Grammatica; woordsoorten

De groenteboer | geeft | het meisje | een appel.

'geeft' kunnen we gelijk scharen onder de categorie werkwoorden

Maar wat is de woordsoort van andere woorden? De, groenteboer, het, meisje, een, appel?

Grammatica; woordsoorten

De groenteboer | geeft | het meisje | een appel.

de, het, een                     lidwoorden

groenteboer, meisje, appel                 zelfstandige naamwoorden

Grammatica; woordsoorten

Zelfstandige naamwoorden                mensen, dieren, planten of dingen. Vaak kun je er een lidwoord voorzetten. Van de meeste zelfstandige naamwoorden kun je een meervoud of een verkleinwoord maken. (PLADIMEDINA) 

LET OP: eigennamen zijn ook zelfstandige naamwoorden! Bijvoorbeeld: Heerhugowaard, Efteling, Laura of Japan. 

Grammatica; woordsoorten

De aardige groenteboer geeft het jonge meisje een lekkere appel.

Aan deze zin zijn woorden toegevoegd. Wat zijn dit voor soort woorden?

• Bijvoegelijke naamwoorden                 zeggen iets over een zelfstandig naamwoord. 
• Je voegt dan als het ware eigenschappen of kenmerken van een zelfstandig naamwoord toe. 

Grammatica; woordsoorten

Voorzetsels                 zijn woorden die vaak een plaats of tijd aangeven. Je kan het woord gebruiken bij 'de kast' 'het kooitje' of 'het feestje' . 

Voorbeelden zijn:

op, in, tijdens, tussen, buiten, naast

Even oefenen.

Noteer de pv, het wwg, ow en lv van de onderstaande zinnen. Soms zit een onderdeel er niet in. Dan zet je een streepje. 

1. Petra is gisteren haar tas vergeten. 

2. Die meneer heeft een rode auto gekocht.

3. Die meneer staat naast die rode auto geparkeerd. 

4. Vandaag moet Jacqueline een gedicht voordragen.

5. De rode auto heeft 's ochtends altijd problemen. 

Lijdend voorwerp

Nog één onderdeel... het lijdend voorwerp.

Geeft antwoord op de vraag: Wie/Wat + wwg + ow?

Paul heeft gisteren een mooi kunstwerk gemaakt. 

Wat heeft Paul gemaakt?

Huiswerk bespreken

Opdracht 4 en 7 (blz. 214 en 216)  

Hoe werkt het?

1. Je gaat naar: create.kahoot.it
2. Don't have an account? Sign up
3. Kies student 
4. Geef als geboortedatum Jan-01-2000 op. Anders komt er een leeftijdsrestrictie op de Kahoot en kan je 'm niet delen. 
5. Bedenk een gebruikersnaam
6. Voer een e-mailadres en een wachtwoord in
7. SCHRIJF DIT E-MAILADRES EN WACHTWOORD ERGENS OP 

Opdracht Kahoot

• Je maakt minimaal 10 vragen
• Er mogen maximaal 3 true/false vragen in zitten
• Het gaat alleen over Nederlands grammatica HS 1 en 2
• Doel? Door zelf vragen te verzinnen word je beter in Nederlands
• En we kunnen hopelijk binnenkort jouw Kahoot spelen in de les :) 

Tekstsoort + tekstdoelen

Uit welke woorden bestaan de onderstaande samenstellingen?

grondstof

bureaustoel

toetsenbord

paperclip

waterflesje

meergranenkoekje

langetermijnplanning 

Pauze

BOY7

Samen gaan we het boek BOY7 van Miriam Mous lezen. Nadat we het boek hebben gelezen ga je een verwerkingsopdracht maken bij het boek. 

Daarnaast krijg je een boektoets over het boek. Als je 70% van die vragen goed hebt, krijg je een bonuspunt voor je verwerkingsopdracht!

Wat gaan we vandaag doen?

12.35 - 12.40 - Wat weet je nog?

12.40 - 12.55 - Opdracht 1 (blz. 13) bespreken

12.55 - 13.10 - Uitleg fictie en non-fictie

13.10 - 13.25 - Woordenschat, zelf aan de slag!

13.25 - 13.30 - Pauze

13.30 - 13.45 - Opdrachten woordenschat bespreken

13.45 - 13.50 - Uitleg synoniemen en antoniemen

13.50 - 14.00 - Zelf aan de slag**

Gaat het zelf aan de slag allemaal goed? Dan doen we aan het laatste kwartier van de les een spelletje. (wel over Nederlands, natuurlijk) 

Opdracht 1 t/m 3 bespreken

Schrijf mee!

(blz. 29 en 30) 

Synoniem

Een synoniem is een ander woord dat hetzelfde betekent. 

Bijvoorbeeld:

explosie - ontploffing

levenslang - eeuwig

beroemd - bekend

gevangenis - ......

boos - ...... 

Antoniem

Een antoniem is een ander woord dat precies het tegenovergestelde betekent.

Bijvoorbeeld:

 licht - donker

moeilijk - makkelijk

dag - nacht 

1. Gezond

2. Hier

3. Hoog

4. Warm

5. Zwak

6. Dwerg

7. Netjes

1. 

2. 

3.

4.

5.

6.

7. 

Quizlet

We gaan zo een quizlet doen. Een quizlet is een soort online quiz. Het is dan de bedoeling dat je de antoniemen aan elkaar gaat koppelen. Het probleem is alleen dat de antwoorden niet alleen op je eigen telefoon staan, maar ook op die van je teamgenoten. Je moet dus samenwerken om te kunnen winnen. Het eerste rondje zal een soort oefenrondje zijn, daarna zijn jullie er vast beter in! 

Lesafsluiting

Deze les heb je geleerd wat synoniemen en antoniemen zijn.

Deze les hebben we het gehad over het verhaal 'Een vakantie van niks!'

Deze les heb je de betekenis van een aantal nieuwe woorden geleerd, geen zorgen deze gaan we nog vaak genoeg herhalen zodat je ze weet. 

De volgende les: maandag 1e uur, huiswerk: opdracht 4 en 5 af. (blz. 31 en 32)