2.4.3 Banden en bedden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Zo heel lang bestaat de Noordzee eigenlijk nog niet. Tijdens de laatste ijstijd was de Noordzee een grote steppe, 

Zo'n 9000 jaar geleden kwam er een eind aan de ijstijd en begon het water te smelten

Diepte: Gemiddeld is de Noordzee 94 m diep. 

De Atlantische Oceaan bijvoorbeeld is bijna 4000 m diep. 

Het noordelijkste puntje van het Nederlandse deel, is ondiep (tot maximaal 50 m diep).

2.4 Banden en bedden.

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo

Aan het eind van deze les:

Kun je vertellen over de landbouwsamenleving in het prehistorische Nederland.

Controle vragen:

1. Ik kan het NL landschap verklaren met behulp van de ijstijd 

2. Ik kan aan de hand van twee NL boerengemeenschappen de ontwikkeling van de landbouw uitleggen in de prehistorie 

3. Ik kan beschrijven hoe de boeren dachten over het leven na de dood 

140.000 jaar geleden 

één na laatste ijstijd

Utrechtse heuvelrug

12.000 jaar v. Chr. Doggerland

Grottenleeuw

Krijn

90.000 tot 40.000 jaar geleden 

-

Aantekeningen

aantekeningen 

www.canonvannederland.nl

Trijntje

Laatste ijstijd 10.000 jaar geleden ten einde

J & V in NL 

tot ongeveer 5300 v. Christus in ons land

Ontstaan na de laatste ijstijd

Rivierenlandschap NL 

Ook ontstaan na de laatste ijstijd

Aantekeningen

Aantekeningen

2.4 Banden en bedden.

Boeren in Europa

• Pas laat: het was niet nodig, er was voldoende voedsel te vinden.

• Eerste boeren in Nederland: Zuid-Limburg rond 5300 v. Chr.

• Tóch landbouw in Europa: mensen verhuizen uit gebieden waar gebrek aan landbouwgrond is en komen hier terecht

Boeren in Nederland

• Zuid-Limburg: bandkeramiekers (tot 4400 v. Chr)

• Noord-Nederland: trechterbekercultuur (rond 3500 v. Chr.)

• Vanaf 3000 v. Chr. zijn er in Nederland geen jager-verzamelaars meer

Bandkeramiek

Trechterbekercultuur

Dood en begraven

• Graven worden steeds uitgebreider: grafheuvels en hunebedden

• Zowel begraven als cremeren: urnenvelden

• Doden kregen bezittingen mee: vermoedelijk geloven in leven na de dood

Neolithische bouwerken

Overblijfselen uit de nieuwe steentijd (neolithicum)

Hoe kan ik aan de afbeelding zien dat de hunebedden ná landbouwrevolutie zijn gemaakt?

1. De grote stenen kwamen hier pas tijdens de landbouwrevolutie.
2. Er woonden hier te weinig mensen om samen de hunebedden te maken.
3. Er wordt gebruik gemaakt van dieren.
4. Voor de landbouwrevolutie werden er geen mensen begraven

Begrippen

• IJstijd
•  Fossiel 
• Bandkeramiekers
• Trechterbekervolk
• Hunebed
• Hunebedbouwers

Controle vragen:

1. Ik kan het NL landschap verklaren met behulp van de ijstijd 

2. Ik kan aan de hand van twee NL boerengemeenschappen de ontwikkeling van de landbouw uitleggen in de prehistorie 

3. Ik kan beschrijven hoe de boeren dachten over het leven na de dood 

Wat vond ik van deze les?

😒🙁😐🙂😃

Afronden

Invulsamenvatting

Maak de opdr. van 2.4.3