§109: Haasse, Wolkers, Brouwers

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Wie kunnen we niet als een pure Vijftiger beschouwen (maar meer als een tussenfiguur)?

1. Lucebert
2. Gerrit Kouwenaar
3. Leo Vroman
4. Paul Rodenko

Leg de tweeledige naam 'Experimentele poëzie' uit.

Wat is geen kenmerk van de poëzie van de Vijftigers?

1. Engagement
2. Humor
3. Overdadige beeldspraak
4. Nauwelijks spelling, interpunctie, rijm en metrum

De poëzie van Lucebert is erg toegankelijk.

1. Waar
2. Niet waar

Kenmerken van de poëzie van de Vijftigers

• Taal is persoonlijk
  
  
• Rijm, metrum, regelmatige strofebouw en interpunctie komen nauwelijks voor
  
  
• Overdaad aan beeldspraak 
  
  
• De beelden roepen een sfeer op (verband is niet logisch, maar associatief)
  
  
• Sterke betrekking op de omstandigheden waarin de mens moest leven (engagement - De koude oorlog)
  
  
• Nauwe banden met de beeldende kunst

Aan de slag!

- Werken aan werkboekopdrachten

- Samenvatten voor je SE

- Lezen in je leesboek

- Vormen van je leeslijst

WB-opdrachten: 48, 50, 54, 55.1, 55.2, 57.2 of 57.3, tussentoets §53-56, 58, 68.2, 68.3, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 79.1

Behandelde paragrafen: §49, 50, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 64, 65, 66, 68, 69, 71, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 81

 

Twee experimentele dichters

§77: Leo Vroman

• Overgangsfiguur
• (tussen de nieuwe experimentele poëzie en de oude traditionele poëzie)
• Autobiografische (bioloog)
• Toegankelijke Vijftiger

§79: Lucebert

• Keizer der Vijftigers
• Licht licht (luce - Bert)
  - Lubertus Swaanswijk
  
• Ook schilder
• Geen toegankelijke Vijftiger
  "De gedichten barsten uit hun voegen van de associaties, neologismen, woordspelingen, paradoxen, tegenstellingen en klanknabootsingen. [E]r worden nogal wat intellectuele eisen aan de lezer gesteld."

§82: Hella Haasse

In de jaren '70 worden boeken minder existentialistisch (Hermans, Reve) en meer positief, autobiografisch en gericht op de 'ik'.

1

Hella Haasse (1918 - 2011)

- Jeugd in indonesië (verwerkt in Oeroeg en Heren van de thee)

- Liefde voor toneel

- Historische romans

- Men vindt dat zij tot de Grote Vier behoort.

 

1948: Oeroeg (boekenweekgeschenk; eerst anoniem uitgegeven)

1992: Heren van de thee

1

§109: Nederlandse romanschrijvers

Hella Haasse (1918-2011)
Jan Wolkers (1911-1995)
Jeroen Brouwers (1940-)

Lees je meer of minder dan vroeger? Ben je andere boeken gaan waarderen? Ben je poëzie gaan waarderen? Welke boeken / schrijvers spreken je aan? Welke genres spreken je aan? Wat is je lievelingsboek? Wat vond je (on)prettig aan literatuuronderwijs? Wat heb je gemist? Waarom?
De balans van jouw literaire vorming

Leesautobiografie

Blz. 387 Dautzenberg
Tio-A Portret (ook geprint vanuit TiO)

Wie is de kunstenaar die
je hier aan het werk ziet?

1. Karel Appel
2. Christo
3. Jackson Pollock
4. Andy Warhol

De eerste internationale kunststroming die afkomstig uit de VS was, heette

1. Abstract expressionisme
2. Abstract modernisme
3. Neomodernisme
4. Colorfield painting

Hoe heet de kunstrichting die je hier ziet afgebeeld?

Met welke kunstgroep tonen de Vijftigers grote overeenkomst?

§84: De Vlaamse roman

"Claus en Boon vormen de 'grote twee' van de naoorlogse Vlaamse literatuur."

Louis Paul Boon (1912-1979)

- Linkse opvattingen
- Afkeer van godsdienst
- Nadruk op seksualiteit
- Zijn boeken werden tot 1960 geweerd uit katholieke bibliotheken



Overheersende thema's
- de tegenstelling tussen de grote heren die profiteren van de kleine man die telkens de dupe is (socialisme)

Bekendste werken
Menuet (1955)
De Kapellekensbaan (1964)

Categorie Gigant voor je ME

Hugo Claus (1929-2008)
- Schrijver (romans, toneelstukken, gedichten), beeldend kunstenaar en filmregisseur
- Groeide op in een kloosters / kostscholen
- Nauw betrokken geweest bij Cobra (Karel Appel)
- Prijs der Nederlandse Letteren 1986

Thema's
- Liefde voor de moeder / haat afwezige vader
- Schuldgevoel door het katholieke geloof
- Vlaanderen in en na de oorlog

Bekendste werk
Het verdriet van België (1983)

Categorie Gigant voor je ME

Het verhaal loopt van 1939 tot 1947 en gaat over Louis Seynave die opgroeit in het Vlaamse Walle. Deel 1 van de roman, Het verdriet, beschrijft zijn jeugdjaren op het nonnenpensionaat in Haarbeke. Louis is hier leider van de geheime jongensclub de Vier Apostelen met hun Verboden Boeken, waarvan zijn beste vriend Vlieghe hem het leiderschap lijkt te betwisten. Van België, deel 2 van de roman, beschrijft de oorlogsjaren, de collaboratie van zijn vader, zijn moeder en van andere familieleden.

Louis wordt lid van de nationaal-socialistische jeugdbeweging. Volwassenen bieden hem een verwarrende entree in het grote leven: leraar De Kei leert hem kritisch denken, tante Nora wijdt hem in de liefde in.

De bevrijding brengt nog meer verwarring: zijn vader wordt gestraft, Louis verhuist met zijn moeder, vriend Vlieghe blijkt dood. Maar Louis gaat schrijven. Na een mislukte versie begint hij opnieuw; zijn verhaal begint met de beginzin van Het verdriet. Als hij wordt uitgenodigd voor een feestje van elitaire literatoren, speelt hij de man van de wereld. Louis is een veelbelovend jong auteur.

Je moet vooral onthouden dat Louis Paul Boon en Hugo Claus de grote auteurs van Vlaanderen waren in de naoorlogse tijd.

Zij waren zogezegd de WF Hermans, Gerard Reve, Hella Haasse en Harry Mulisch van Vlaanderen.